مأخذ: کویبریا و شانگ^[۲۰](۲۰۰۱)
۲-۲-۴- عوامل تعیین­کننده فقر
در این بخش عوامل مؤثر بر فقر در سطح خرد مورد بررسی قرار گرفته و تأثیر سرمایه انسانی و سایر ویژگی­های جمعیتی و اقتصادی شامل جنسیت، سن، وضعیت تأهل سرپرست خانوار و بعد خانوار در کنار سایر متغیرهای اقتصادی نظیر نوع شغل و منبع درآمد خانوار و تعداد شاغلین در خانوار بر فقر مورد تجزیه و تحلیل قرار می­گیرد.

• • سرمایه انسانی

سرمایه انسانی انباره­ای از دانش است که به صورت غیرفیزیکی در نیروی کار نهفته شده است. این سرمایه، مجموعه ­ای از مهارتها و توانایی­های فردی را شامل می­ شود که فرد در بازار کار آنها را به همراه دارد و از طریق کارایی و بهره‌وری به ظرفیت بالقوه درآمدزایی خانوار می‌افزاید و موجب کاهش احتمال فقر می­ شود. مفهوم سرمایه انسانی اشاره به این حقیقت دارد که انسان با تحصیلات، آموزش و یادگیری فعالیت­هایی که درآمدش را در آینده افزایش می­دهد، سرمایه ­گذاری می­ کند. لذا ایده اصلی نظریه سرمایه انسانی این است که هزینه­هایی که افراد از راه های مختلف برای افزایش کارایی خود مصرف می­ کنند در جهت بازدهی مادی و غیرمادی آینده می­باشد که از این طریق موجب افزایش سطح رفاه خود و همچنین بهبود ظرفیت تولیدی افراد و جامعه می­گردد (بالازاده، ۱۳۸۵).
سن^[۲۱] اعتقاد دارد آموزش در نحوه برخورد اشخاص، شایستگی ذاتی، گرایش­های رفتاری و فرصت­های بدست آمده آنها تأثیر می­ گذارد و از طریق آموزش نه تنها اشخاص قادر خواهند بود به مقدار بیشتری از درآمد مالی برسند بلکه آموزش روی تصمیمات و نحوه رفتار آنها تأثیرگذار است که احتمال کسب موفقیت را در بدست آوردن نیازهای اولیه افزایش می­دهد. هر دو این کارکردها موجب می­ شود که افراد فقیر از مواجهه با شرایط به وجود آورنده فقر فرار کنند (محمدزاده و همکاران، ۱۳۹۱).
بکر^[۲۲] نشان داد که سرمایه انسانی نه تنها از طریق تراکم و انباشت سرمایه آموزشی، بلکه از راه­های بی­شمار دیگری بدست می ­آید. وی در سالهای ۱۹۶۰و۱۹۷۰ به مطالعاتی در مورد اثرات سرمایه ­گذاری آموزشی بر سطح و توزیع درآمدهای افراد در طی دوران زندگی پرداخت. او در تحقیق خود مفهوم سرمایه انسانی و آموزش و تعلیم مهارت ­ها را شکلی از سرمایه ­گذاری به حساب آورد که موجب سودآوری به صورت درآمد بیشتر می­ شود.
شولتز^[۲۳] از اقتصاددانان معاصری است که از دهه ۱۹۵۰ به بعد مطالعات متعددی در زمینه سرمایه انسانی پرداخته است. وی که برنده جایزه نوبل به لحاظ ادامه تحقیق درباره اقتصاد آموزش و پرورش و سرمایه انسانی می­باشد و به پدر تئوری سرمایه انسانی معروف گشته است، اظهار می­دارد که تحصیل علم و دانش چه از طریق آموزش رسمی و چه از طریق آموزش ضمن خدمت، سرمایه ­گذاری در انسان قلمداد می­ شود. به نظر او توانایی­های اکتسابی انسان مهم­ترین منبع رشد برای توسعه اقتصادی سالهای اخیر به حساب می ­آید (جاویدی، ۱۳۸۷).

• • ویژگی­های جمعیتی و اقتصادی

ویژگی­های جمعیتی و اقتصادی خانوارها از جمله عواملی هستند که بر میزان فقر خانوارها مؤثر می­باشند. متغیرهای جمعیتی نظیر وضعیت تأهل سرپرست خانوار، سن و بعد خانوار در کنار سایر متغیرهای اقتصادی نظیر نوع شغل و منبع درآمد خانوار از جمله مواردی هستند که بر فقر خانوارها مؤثر می­باشند.
همسردار بودن سرپرست خانوار نیز از نظر مهیا نمودن محیطی آرام بخش برای زندگی و افزایش بهره­وری از طریق افزایش تمرکز بر مسائل شغلی می ­تواند بر افزایش درآمد و کاهش فقر مؤثر باشد. همچنین افزایش نسبت تعداد شاغلان در خانوار از طریق کاهش بار تکفل و افزایش مجاری درآمدی می ­تواند بر سطح زندگی خانوارهای شهری و روستایی تأثیرگذار بوده و احتمال فقیر بودن خانوارها را کاهش دهد.
نوع شغل خانوارها مبنی بر اشتغال در بخش صنعت، کشاورزی و خدمات و منبع درآمد خانوارها مبنی بر اینکه درآمد خانوارها از محل حقوق­بگیر بخش دولتی یا خصوصی باشد یا از محل شغل آزاد کشاورزی یا شغل آزاد غیرکشاورزی باشد می ­تواند از طریق میزان بهره­وری یا میزان درآمد هر بخش بر فقر خانوارها تأثیرگذار باشد.