منبع: ترازنامه انرژی ۱۳۹۱
۱)سهم تلفات شبکه انتقال از کل انرژی تولید و خریداری شده در سطح ولتاژ انتقال و فوق توزیع.
۲)شامل تلفات انرژی الکتریکی صادراتی و وارداتی می باشد.
۳)سهم تلفات شبکه توزیع از کل انرژی تولید و خریداری شده در سطح ولتاژ شبکه توزیع
۴)در سال ۱۳۸۴ مصارف داخلی صنایع بزرگ، ۳/۱۷۱ گیگاوات ساعت و در سال های بعدی به ترتیب ۸/۵۶۶، ۴/۵۷۳، ۳/۵۸۳، ۸/۵۹۱، ۴/۲۲۰، ۵/۲۰۹ و ۱/۲۶۱ گیگاوات ساعت لحاظ شده است.
طبق جدول ۳-۲، میزان تلفات برق مصرفی ۱۸٫۶ درصد می باشد، بنابراین میزان برق مورد نیاز هر پارکینگ بر حسب کیلووات ساعت در هر سال طبق فرمول زیر محاسبه شده است:

برق تولیدی = ۹۰۹۶٫۴ کیلووات ساعت (برق مصرفی) ۱٫۱۸ = برق تولیدی
ب) هزینه های متغیر
در پروژه حاضر، هزینه مربوط به تعمیرات و نگهداری، آبونمان و هزینه زیست محیطی یا آلودگی هوا به عنوان هزینه متغیر طرح فرض شده است.

• تعمیرات و نگهداری

هزینه تعمیرات و نگهداری بر مبنای نظرات کارشناسان شرکت راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور، به ازای هر یک کیلومتر پارکینگ در طول یک ماه، ۴۰۰,۰۰۰ تومان و سالانه ۴,۸۰۰,۰۰۰ تومان است که حدوداً ۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان در نظر گرفته می شود و مقدار ۲٫۰۰۰٫۰۰۰ تومان نیز به عنوان هزینه پراکندگی پارکینگ ها به مقدار قبل اضافه خواهد شد.
طول پارکینگ ۲۰۰ متر در نظر گرفته شده است، بنابراین هزینه تعمیرات و نگهداری هر پارکینگ در طول سال ۱,۰۰۰,۰۰۰ تومان به علاوه ۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان هزینه پراکندگی ۳,۰۰۰,۰۰۰ خواهد بود.
نظر به اینکه در مقایسه اقتصادی عموماً از ارزش حال هزینه ها در یک مرجع زمانی معین استفاده می شود و پارامترهای اقتصادی با توجه به ارزش حال هزینه ها محاسبه می شود، به کار بردن نرخ های تورم عملاً تأثیری در نتایج محاسبات ندارد.

• هزینه آبونمان

همانطور که در قسمت های قبل تر اشاره شد، برق مصرفی ۷۷۰۸٫۸ کیلووات ساعت در هر پارکینگ می باشد، و با توجه به تعداد ۱۴ پارکینگ و هزینه ۱۴۰ تومان به ازای هر کیلووات ساعت، این هزینه محاسبه می شود (گزارش توانیر ،۱۳۹۳).

• اثرات زیست محیطی

برآورد هزینه های زیست محیطی که از برق تولید شده در روش فسیلی ایجاد می شود، یکی از مهمترین هزینه های نیروگاه های حرارتی است که تأثیر به سزایی بر فواید تولید انرژی از انرژی های نو دارد. آنچه از اهمیت زیادی برخوردار است این است که هزینه های تحمیل شده به جامعه از طریق آثار زیست محیطی نیروگاه های فسیلی، هرگز در قیمت تمام شده تولید برق محاسبه نشده و بابت آن پرداختی انجام نمی شود. بدیهی است که برآورد این هزینه ها می تواند در تصمیم گیری و سیاست گذاری (تعرفه، مالیات و …) برنامه ریزان نقش مهمی ایفا کند.
از آن جا که تاکنون، تحقیق مستقلی جهت برآورد هزینه های خارجی در ایران انجام نشده است، کارشناسان وزارت نیرو با انجام مطالعات در زمینه تعیین هزینه های اجتماعی NOx، ۲COو ۲ SO به ازای هر کیلووات ساعت برق تولیدی در نیروگاه های بخاری کشور حدود ۷۲۰ تا ۱۳۶۰ ریال، نیروگاه های گازی ۷۴۰ تا ۱۳۸۰ ریال و نیروگاه های سیکل ترکیبی ۵۹۰ تا ۱۲۳۰ ریال برآورد شده است (ترازنامه انرژی ۱۳۹۱).
با توجه به اینکه نیروگاه شهید رجائی، نزدیکترین نیروگاه به آزاد راه قزوین – رشت بوده و شامل دو نیروگاه بخاری و سیکل ترکیبی می باشد، لذا برای محاسبه هزینه آلودگی از میانگین قیمت در این دو نیروگاه استفاده شده، و قیمت ۹۷۵ ریال که میانگین دو بازه قیمتی (۱۳۶۰-۷۲۰ ریال) و (۱۲۳۰-۵۹۰ ریال)، می باشد در محاسبه میزان آلودگی قابل استفاده خواهد بود.
همانطور که در قسمت های قبل تر اشاره شد، برق تولیدی ۹۰۹۶٫۴ کیلووات ساعت در هر پارکینگ می باشد، و با توجه به تعداد ۱۴ پارکینگ و هزینه ۹۷٫۵ تومان به ازای هر کیلووات ساعت، این هزینه محاسبه می شود (توانیر ،۱۳۹۳).
۳-۱۱-۲- حالت دوم: پایه های روشنائی بادی
۳-۱۱-۲-۱- انتخاب توربین بادی
برای انتخاب توربین بادی ، می بایست اطلاعات سرعت باد در مناطق مورد نظر را داشته تا بتوان توان مناسب برای تأمین روشنائی پارکینگ ها را فراهم نمود. همچنین با بهره گرفتن از نرم افزارطراحی روشنائی دیالوکس، تعداد ۱۰ پایه برای فراهم نمودن روشنائی پارکینگ به طول ۲۰۰ متر و عرض ۲۰ متر، محاسبه شده است.
بنابراین بر اساس دو مورد سرعت باد در منطقه و تعداد پایه ها برای روشن نمودن مکانی با مشخصات ذکر شده، توان توربین بادی مشخص گردید. جدول ۳-۳، مشخصات سرعت باد در ۱۴ منطقه (۱۴ پارکینگ) را نشان می دهد:
جدول ۳-۳- سرعت باد در پارکینگ های استان قزوین

ردیف
کیلومتر
مکان
مکان جغرافیائی
سرعت باد (m/s)

۱
(۵۰۰+۳)

، می توان تفرق یک هیبریدی را به عنوان مدلی برای تفرق چند هیبریدی به کار برد . علاوه بر این شرایط جدایی تأثیر عوامل محیطی از عوامل ژنتیکی نیز برقرار باشد . فراهم بودن این شرایط به کمک « آزمون طیف

داده ها » تعیین می شود . گذشته از این ، مدل مورد بحث نیازمند دو شرط دیگر نیاز هست که البته دو شرط قبل از تجزیه قابل امتحان نیست این دو شرط عبارتند از : فقدان لینکاژ و فقدان اپیستازی . آزمون اثرات افزایشی ژنها با متدهای مختلف امکان پذیر است در صورت وجود اثرات افزایشی پلی ژنها معادله زیر صدق خواهد کرد :
= ( ۲ + + )
میانگین نسلهای تلاقی برگشتی عبارت است از :
= ( + )
= ( + )
( + ) =
به آزمون دقیق تر اثرات افزایشی ها کمک و نیز واریانس آن یعنی Cدر ضمن محاسبه پارامتر کمکی
می کند . در صورت وجود اثرات افزایشی ژن این پارامتر کمکی ، باید برابر صفر باشد .
C = - 2 - - = 0
باید وجود یا عدم وجود اختلاف معنی دار بین مقدار t از فرمول بالا ، از طریق آزمون Cپس از محاسبه پارامتر
و عدد صفر که از لحاظ تئوری مورد انتظار است ، را امتحان نمود . Cتجربی بدست آمده برای پارامتر
، انحراف معیار آن به طریق زیر محاسبه می گردد :Cبرای این منظور از طریق واریانس پارامتر کمکی
= ۱۶ + ۴ + +
=
با صفر C می توان تعیین نمود که آیا مقدار t= به عبارت دیگر t= طبق فرمول tآن گاه به کمک آزمون
یعنی ۳ می باشد ( ۱ و ۱۰۲ ) .n-1 مساوی با Cاختلاف معنی داری دارد یا خیر ؟ درجه آزادی در اینجا برای
۲ ـ ۱۱ ـ محاسبه اجزای واریانس
برقرارنمود. و B برای تعیین واریانس ابتدا بایستی معادلات را با بهره گرفتن از نسل های در حال تفرق
= D + H +
+ = D + H +
/ + / = D + H
بدست آمده : ) با هم تلاقی داده شوند و و برای دستیابی به این معادلات باید دو والد (
تولید خواهد شد . تلاقی برگشتی داده می شود که از آن الف ) با
تولید خواهد شد . تلاقی برگشتی داده می شود که از آن ب ) با
حاصل می شود . پ ) با خود گشنی و یا تلاقی خواهری بوته های آن ، نسل
این سه نسل همراه با نسل های تفرق ناپذیر ، در یک آزمایش مورد آزمون قرار می گیرند ، به علاوه تعداد بیشتری از بوته های نسل تلاقی برگشتی انتخاب و مجدداً با والد تکرار شونده تلاقی داده می شوند . از تلاقی
بدست می آید . در این حالت می توان کوواریانس و از تلاقی
را محاسبه نمود . تجزیه ژنتیکی گاهی و نتایج و کووایانس بین والدین با نتایج بین والدین
اوقات نیز به صورت ساده اجرا می شود که در این حالت فقط اعداد تقریبی بدست می آیند .
برای مثال می توان سیستم سه معادله ای پیش گفته را از راه طوری ساده کرد که به جای واریانس فنوتیپی فقط جز مربوط به عوامل محیطی + واریانس ژنوتیپی تجزیه گردد . اگر از معادله
) که دارای دو جز زیر است ، باقی می ماند . یعنی ( کسر گردد ، فقط واریانس ژنوتیپی نسل
=
کسر شود۲ همین روش را نیز می توان برای نسل تلاقی برگشتی به کار برد . با این تفاوت که در اینجا باید
که در نتیجه فرمول زیر بدست می آید :
+ =
) موجود است که از طریق متعادف قابل حل می باشد . در مورد D,Hبه این ترتیب دو معادله با دو مجهول (
است ، از راه حل ساده زیر می توان استفاده کرد :H حاضر ، چون تفاوت دو معادله برابر با
=
- =
+ - = H
را بدست آورد (۱) .D نیز محاسبه شده که به کمک آن می توان جزء H ، جزء در اینجا علاوه بر
۲ ـ ۱۴ ـ برآورد وراثت پذیری عمومی
برآورد وراثت پذیری عمومی با بهره گرفتن از روش واریانس جمعیت ها از طریق فرمول زیر قابل محاسبه است
( ۳۲ و ۱۱۷ ) :
=
=
به روش های مختلف و واریانس محیطی ( غیر قابل توارث ) براساس میانگین سه نسل فاقد تفرق
) بدست می آید (۶۳) .HFقابل محاسبه است . در نتیجه فرمولهای مختلف برای برآورد وراثت پذیری عمومی(
۱ – HF = e = (
۲ – HF = e =
۳ – HF = e =
۴ – HF = e =

مقدمه و کلیات تحقیق

در چند دهه اخیر به‌منظور صرفه‌جویی در مصرف انرژی و مواد اولیه و با در نظر گرفتن مسائل اقتصادی و زیست‌محیطی تلاش­ های زیادی برای ساخت دستگاه­های تبادل حرارت پربازده صورت پذیرفته است. هدف اصلی کاهش اندازه مبدل حرارتی موردنیاز برای یک بار حرارتی معین و افزایش ظرفیت مبدل­های حرارتی موجود می­باشد. تقاضای جهانی برای دستگاه­های تبادل حرارتی کارآمد، قابل‌اطمینان و اقتصادی مخصوصا در صنایع فرآیندی، تولید الکتریسیته، سیستم­های سرمایش و تهویه مطبوع، مبدل­های حرارتی، وسایل نقلیه و… به سرعت رو به افزایش است. اگر اصول مربوط به روش­های افزایش انتقال حرارت و طراحی دستگاه­های انتقال حرارت با سطح زیاد به‌خوبی شناخته شوند، امکان صرفه‌جویی در مصرف انرژی و کاهش آلودگی محیط‌زیست میسر خواهد بود. روش­های متعددی برای افزایش انتقال حرارت وجود دارند که به دو دسته کلی تقسیم می­شوند.

• • روش­های غیرفعال^[۱] که نیازی به اعمال نیروی خارجی ندارند.

• • روش­های فعال^[۲] که نیازمند نیرو با توان خارجی می­باشند.

روش­های غیرفعال شامل استفاده از سطوح گسترده، مبدل­های حرارتی فشرده، مجاری با مقطع غیر مدور، افزایش انتقال حرارت گردابه­ای^[۳]، تغییر خاصیت رئولوژیکی سیال، میکروکانال­ها، پوشش دهی و پرداخت سطح، استفاده از وسایل جابه‌جاشونده داخل مجرای سیال، استفاده از وسایل چرخاننده جریان، ایجاد انقطاع و شکستگی در جریان، لوله­های مارپیچی، مواد افزودنی به مایعات و گازها هستند. روش­های فعال شامل هم زدن مکانیکی، تراشیدن سطح، سطوح چرخنده، نوسان سطح، نوسان سیال، استفاده از میدان الکتریکی، تزریق و مکش می­باشند. در این مطالعه از روش­های غیرفعال شامل میکروکانال­ها، تغییر خاصیت رئولوژیکی سیال و مواد افزودنی به مایعات برای افزایش انتقال حرارت استفاده خواهد شد.
۱-۱ میکروکانال­ها^[۴]
میکروکانال­ها در صنایع و دستگاه­های متفاوتی نظیر سرمایش قطعات الکترونی، مبدل­های حرارتی میکروکانال، سرمایش و روانکاری سیستم­های روباتیک، سیستم­های میکروالکترومکانیکی و میکروراکتورها کاربرد دارند. با کوچک شدن اندازه مجرا، فرض پیوستگی جریان دقت خود را از دست می­دهد ولی برای مقدار معینی از اندازه مجرا این امکان وجود دارد که با اصلاح شرایط مرزی، معادلات ناویر استوکس را به کاربرد. [۱].
۱-۲ تغییر خاصیت رئولوژیکی سیال
یکی از روش­های بسیار مؤثر در افزایش انتقال حرارت تغییر دادن خاصیت رئولوژیکی سیال است. با افزودن موادی خاص به سیالات مختلف می­توان خاصیت رئولوژیکی آن‌ها را از حالت نیوتنی به حالت شبه الاستیک یا ویسکوالاستیک تغییر داد. تغییر خاصیت رئولوژیکی سیال یکی از مهم‌ترین روش­های افزایش انتقال حرارت می­باشد چراکه همزمان با افزایش انتقال حرارت ضریب اصطکاک و درنتیجه افت فشار کاهش می­یابد.
۱-۳ مواد افزودنی به مایعات
افزودن ذرات جامد به‌صورت معلق در سیال پایه یکی از روش­های انتقال حرارت می­باشد. افزایش ضریب هدایت حرارت ایده اصلی در بهبود مشخصه­های انتقال حرارت سیالات است. ازآنجاکه ضریب هدایت حرارتی ذرات جامد معمولا خیلی بالاتر از سیالات می­باشد، انتظار می­رود افزودن این ذرات جامد موجب افزایش ضریب هدایت حرارت سیال پایه شود.
افزایش ضریب هدایتی حرارتی مایعات درنتیجه افزودن ذرات با اندازه میلی‌متر و میکرومتر بیش از ۱۰۰ سال است که شناخته‌شده می­باشد. [۲]. اما استفاده از این ذرات به دلیل مشکلات عملی نظیر ته‌نشین شدن سریع ذرات، ایجاد سایش شدید، افزایش افت فشار و عدم امکان استفاده از آن‌ها در مجاری بسیار ریز، میسر نیست. پیشرفت­های اخیر در فناوری مواد تولید ذرات با اندازه نانومتر (نانومواد) را که ­توان فائق آمدن بر این مشکلات را دارند فراهم آورده است. با پخش کردن این نانومواد در سیال نوع جدیدی از سیال به وجود می ­آید که نانوسیال^[۵] نامیده می­شوند.
۱-۴ میکروکانال­ها
۱-۴-۱ چکیده
تقاضای رو به رشد برای کوچک‌سازی محصولات در تمام بخش‌های صنعتی، با رقابت جهانی برای اطمینان بیشتر، سرعت بیشتر و محصولات مقرون‌به‌صرفه همراه شده است و منجر به چالش‌های جدیدی برای طراحی و بهره ­برداری سیستم‌های مدیریت حرارتی شده است. افزایش سریع در تعداد ترانزیستورها بر روی تراشه، با افزایش قابلیت یا قدرت و درنتیجه شار حرارتی بالاتر، یکی از این چالش بزرگ در صنعت الکترونیک است. تکنولوژی­های مبدل حرارت و مبدل جرم میکروکانال در حال پیدا کردن کاربردهای جدید در صنایع گوناگون به‌عنوان یک راه­حل امیدوار­کننده برای تغییر تکنولوژی­ها است. در این راه ما نسل بعدی سیستم‌های مدیریت حرارتی با کارایی بالا را طراحی و راه‌اندازی می­کنیم. در این فصل با اصول میکروکانال­ها برخورد خواهیم کرد. با معرفی تاریخچه، زمینه‌های فنی، طبقه‌بندی، مزایا و معایب میکروکانال­ها شروع می­کنیم. روش ساخت (تکنولوژی متداول و تکنولوژی مدرن) برای میکروکانال­ها در کنار هم در نظر گرفته می­ شود. در نهایت، ارتباط افت فشار و ضریب انتقال حرارت برای جریان تک فاز برای انواع شرایط جریان داخلی ارائه خواهد شد.
۱-۴-۲ تاریخچه میکروکانال­­ها
کارهای زیادی برای انتقال حرارت تک فاز در میکروکانال‌ها توسط تاکرمن^[۶] و پیز^[۷] [۳] برای خنک‌سازی مدارات یکپارچه در مقیاس بسیار بزرگ (VLSI)^[8] انجام شد. در سال­های اول تاکرمن و پیز [۳] اولین توضیح را برای بیان مفهوم چاه حرارتی میکروکانال دادند و پیش‌بینی کردند که خنک­کاری جابه‌جایی اجباری تک فاز در میکروکانال‌ها می‌تواند ۱۰۰۰ وات بر مترمربع حرارت را حذف کند. جابه‌جایی اجباری در کانال و تزریق مایع برای خنک کاری سریع‌تر و در مقیاس بزرگ‌تر در صنعت برای چند دهه استفاده شد. انتقال حرارت میکروکانال، در مقایسه با هوای معمولی و مایع سیستم­های سرد دارای ضریب انتقال حرارت بالا، همراه با پتانسیل بالا برای ضریب انتقال حرارت و افت فشار متوسط می­باشد. انتقال حرارت میکروکانال، به پدیده‌ای محبوب و جالب برای پژوهشگران تبدیل شده است. به‌عنوان مثال، برای خنک کاری چاه حرارتی میکروکانال باقدرت بالا با آرایش دیود لیزری حذف شار حرارت ۵۰۰ وات بر مترمربع اثبات شده است. در چند دهه گذشته، مطالعات انجام‌شده روی جریان دو فازی و ویژگی‌های انتقال حرارت در جریان میکروکانال، به توسعه سریع میکرو­دستگاه‌های مورد استفاده برای کاربردهای مهندسی مختلف مانند دستگاه‌های پزشکی، مبدل‌های حرارتی فشرده با شار حرارت بالا، خنک کاری میکروالکترونیک با چگالی قدرت، ابررایانه‌ها، پلاسما و لیزرهای قوی و … منجر شده است.
۱-۴-۳ معرفی میکروکانال­ها
در اغلب موارد خنک­کاری موردنیاز بیش از ۱۰۰ وات بر مترمربع است که به‌راحتی نمی‌توان با سیستم­های ساده خنک­کاری هوا و یا خنک­کاری آب، خنک کاری را انجام داد. در بسیاری از کاربردها، به دلیل دفع شار حرارت بالا از اجزا، چاه حرارتی موردنیاز باید بزرگ‌تر از اجزای خود باشد. بااین‌وجود، نقاط داغ معمولا ظاهر می‌شود و سطوح غیریکنواخت شار حرارت در سطح چاه حرارتی مشاهده می­ شود. محققان چاه حرارتی جدیدی را توسعه دادند که می‌تواند به‌طور مستقیم در پشت منبع حرارت برای حذف شار گرمایی یکنواخت جاسازی شود. از قانون سرمایش نیوتن می‌دانیم که برای یک اختلاف دما ثابت، شار گرما به حاصل hA بستگی دارد که در آن h ضریب انتقال حرارت است و A مساحت سطح انتقال حرارت است. بنابراین، در راستای تحقق نیاز به دفع شار حرارت بالا، حاصل hA افزایش می­یابد و ازآنجاکه ضریب انتقال حرارت h به قطر هیدرولیک مرتبط است، افزایش سطح نیز یک گزینه است. سطح انتقال حرارت را می‌توان با بهره گرفتن از میکروکانال‌ها در بدنه (سطح تراشه)، محصول افزایش داد. رفتار جریان آب در داخل کانال توسط قطر هیدرولیکی کانال و سطح مقطع کانال تعیین می­­شود. برای دست‌یابی به انتقال حرارت بالا، قطر هیدرولیکی کوچک‌تر و سطح انتقال حرارت بزرگ‌تر کانال ترجیح داده می‌شود، بنابراین کانال‌های متعدد تنگ با عمق بالا مناسب می‌باشد. قطر هیدرولیکی کوچک و سطح مقطع گسترده‌تر باعث افزایش افت فشار و درنتیجه نیاز قدرت پمپاژ بیشتر است. از سوی دیگر، افزایش سطح مقطع سطح گرم، نرخ انتقال حرارت را افزایش می­دهد. این شرایط را می‌توان با نسل آینده میکروکانال‌ها که دارای قطر هیدرولیکی بزرگ‌تر، سطح مقطع بزرگ‌تر و همچنین ضریب انتقال حرارت بالاتر است، تنظیم کرد.
۱-۴-۴ طبقه‌بندی میکروکانال­ها و مینی­کانال­ها
میکروکانال‌ها را به روش‌های مختلف می‌توان طبقه‌بندی کرد. برخی از محققین معیارهای مختلف برای مینی­کانال­ها در مقابل میکروکانال‌ها پیشنهاد کرده‌اند. ساو^[۹] و گریف^[۱۰] [۴] یک معیار برای طبقه‌بندی میکروکانال‌ها پیشنهاد کردند به شرح زیر است:
≥d_h باشد که  ثابت لاپلاس و d_h قطر کانال است.
مهندل^[۱۱] و همکاران [۵] از قطر هیدرولیکی برای طبقه‌بندی میکرو مبدل حرارتی استفاده کردند که به شرح زیر است،

کاندلیکار^[۱۲] [۶] یک طبقه‌بندی میکروکانال برای تک فاز همانند دو فاز پیشنهاد داد که به صورت زیر است،

ماده ی ۵۷۲ قانون مجازات اسلامی را به عنوان یک نمونه تصادفی از مواد قانونی در نظر می گیریم که بیان میدارد: «اگر شخصی برخلاف قانون حبس شده و در خصوص حبس غیرقانونی خود به ظابطین دادگستری یا مأمورین انتظامی شکایت کند و آنها شکایت او را استماع نکرده و ثابت نکنند که تظلم عارض را به مقامات ذیصلاح اعلام و اقدامات لازم را معمول داشته اند، به انفصال دائم از شغل و محرومیت از مشاغل دولتی به مدت ۳ تا ۵ سال محکوم خواهند شد.»
در اینجا وظیفه مأمور که قانون به وی اعطا نموده است این است که به شکایات و تظلمات رسیدگی نماید. از آنجا که مسؤل هر قسمت به مأموران زیرنظر خود این مسأله را خاطر نشان می نماید و از آنان انجام این امر را می خواهد؛ در صورت انجام نشدن این وظیفه از سوی مأموران، آنها مرتکب جرم سرپیچی از اوامر مافوق گردیده اند.
پس در خصوص جرم سرپیچی از اوامر مافوق می توان اینطور نتیجه گیری کرد که تمامی مواد قانونی و مواردی که قانونگذار انجام آن را از کارکنان خود خواسته است در صورتی که مورد بی توجهی از سوی آنان قرار گیرد؛ منجر به ایجاد عنصر مادی جرم سرپیچی از اوامر مافوق می گردد.
گفتار دوم: اوضاع و احوال جرم
در این گفتار به بررسی عوامل و شرایط پیرامونی جرائم تمرد و سرپیچی از اوامر مافوق خواهیم پرداخت. عواملی مثل موضوع جرم، وسیله ی ارتکاب جرم و شرایط و خصوصیات بزهدیده که باید در کنار مسأله ی ارتکاب این جرائم مدنظر قرار گیرند. هر یک از این عوامل می توانند در میزان مجازات مرتکب یا مرتکبین تأثیرگذار باشند و واکنش خاصی را در پی داشته باشند.
بند نخست: موضوع جرم
باید در نظر داشته باشیم که کارکنان و مستخدمان دولتی در اوقات کاری خود و در مواقعی که در مسند و مقام خود در حال انجام وظیفه هستند و تا پایان وقت اداری دارای هویت مستقلی غیر از هویت واقعی و شخصی خود هستند. یعنی در زمان ایفای وظیفه در شغل و مقام خود یکی از پیچ و مهره های دولت هستند که در پیشبرد امور و انجام کارهای قوای حاکمه دخالت دارند.
وقوع جرائمی همانند تمرد و یا سرپیچی از اوامر مافوق در نظم و انضباط کاری مشکل درست می کند و پیشبرد امور ادرای را مختل می سازد. جسارت و بی پروائی نسبت به شخص کارمند یا مستخدم دولت یا رئیس مستقیم وی صورت نگرفته است؛ بلکه نسبت به بخشی از قوه ی حاکمه صورت گرفته است. پس طبیعی است که سختگیری در خصوص این مورد شدت بیشتری داشته باشد. به عبارت دقیقتر می توان گفت که با حمله و مقاومت شخص متمرد یا سرپیچی کننده نسبت به مأمور دولت که در حال انجام وظیفه بوده؛ این انجام وظیفه حرفه ای مستخدم است که با مانع برخورد نموده است.
به طور کلی موضوع جرم تمرد و سرپیچی از اوامر مافوق ایجاد اختلال در پیشرفت عادی امور اداری و استخدامی است. ممکن است هدفهای مستقیمی از ارتکاب تمرد یا سرپیچی از اوامر در ذهن مرتکب آنها باشد؛ ولی در نهایت موضوعی که در هر حالتی از این دو عنوان مجرمانه درگیر خواهد شد شخصیت حاکمه ی دولت است.
بند دوم: وسیله ی ارتکاب جرم
قبلا اشاره نمودیم که جرایم تمرد و سرپیچی از اوامر مافوق از جمله جرائم مطلق هستند و نیازی به حصول نتیجه ی مجرمانه ندارند. پس به محض انجام اولین قدم از رفتار مجرمانه و ورود فرد مرتکب در رکن مادی جرم، می توان وقوع جرم را محرز دانست. در خصوص چنین جرائمی وسیله ی مجرمانه چندان اهمیتی ندارد. در واقع وسیله در ارتکاب چنین جرائمی بی تأثیر است. اما وسیله ی مجرمانه می تواند به عنوان عاملی در تشدید و تخفیف مجازات مرتکب در نظر گرفته شود.
بندهای سه گانه ی ماده ی ۶۰۷ ق.م.ا گویای همین مطلب است:
هرگاه متمرد به قصد تهدید اسلحه ی خود را نشان دهد، حبس از شش ماه تا دو سال.
هرگاه متمرد در حین اقدام دست به اسلحه برد، حبس از یک تا سه سال.
در سایر موارد حبس از سه ماه تا یک سال.
ملاحظه می شود که در صورت به کاربردن اسلحه در جرم تمرد، مجازات از حالتی که اسلحه به کار برده نمی شود و فقط به همراه متمرد است کمتر خواهد بود. قاعدتا در حالتی که حمله یا مقاومت بدون همراه داشتن سلاح صورت می گیرد، مرتکب می تواند از کیفیفات مخففه برخوردار شود. چنین دیدگاهی در خصوص کیفیات مشدّده و مخففه بودن اسلحه در خصوص متمردان نظامی هم صادق است.
بندهای ماده ی ۵۲ ق.ج.ن.م هم بیان می دارد:
الف) در صورتیکه تمرد با اسلحه صورت گرفته باشد به حبس از دو تا پنج سال.
ب) در صورتیکه تمرد بدون سلاح به عمل آید به حبس از شش ماه تا سه سال.
از آنجا که جرم سرپیچی از اوامر مافوق به نسبت جرم تمرد حالت ساده تری دارد، در اکثر موارد بدون سلاح صورت می گیرد و وسیله در ارتکاب آن چندان اهمیت پیدا نمی کند. منطقی هم هست، زیرا در جرم تمرد رفتار مجرمانه حمله یا مقاومت است و در جرم سرپیچی رفتار مجرمانه یک ترک فعل می باشد. قاعدتا در مورد حمله یا مقاومت ضرورت همراه داشتن سلاح بیشتر احساس می شود تا ترک فعل که نیازی به وسیله ی خاصی ندارد.
پس در هر دو جرم مذکور در این پایان نامه همراه داشتن وسیله ی مجرمانه موضوعیت ندارد و می تواند طریقیت داشته باشد.
بند سوم: خصوصیات بزه دیده
در صورت وقوع هر یک از جرائم، لااقل دو طرف در آن دخیل هستند. در یک طرف مرتکب جرم قرار دارد که در صورت احراز ارتکاب عمل مجرمانه از سوی او مجرم خواهد شد و باید عقوبت تعیین شده در متون قانونی را تحمل نماید. در طرف دیگر مجنی علیه یا متضرر از جرم قرار دارد که عمل مجرمانه بر روی او صورت گرفته است.
هنگام بروز یک جرم در جامعه، علاوه بر درگیر شدن مجنی علیه یا زیان دیده ی مستقیم، کل جامعه هم به نوعی مجنی علیه ی غیرمستقیم آن جرم تلقی می شوند. فرض کنیم یک فقره قتل رخ داده است، در اینجا فرد بزه دیده که مقتول باشد، حق حیات خود را از دست داده است. خانواده ی مقتول با این جرم در رابطه تنگاتنگ و سایر افراد جامعه با این قتل در رابطه دورتری قرار می گیرند. احساس ناامنی و نگرانی بعد از این جرم باعث جریحه دارشدن روحیه ی عمومی در همه افراد جامعه می شود.
پس در خصوص تمرد و سرپیچی از اوامر مافوق مطابق مطالب بالا نوعی بر هم خوردن نظم اجتماعی علاوه بر بزه دیده گی مستقیم این جرائم مطرح است. اما بزه دیده گی در خصوص این دو جرم با بقیه ی جرائم کمی فرق دارد. به عبارت دیگر هر فردی به صورت بالقوه در موقعیت بزه دیده گی این جرائم قرار نمی گیرد.
بزه دیدگان از کارمندان دولت و در حال انجام وظیفه خواهند بود. ضمن اینکه این بزه دیده در حال انجام وظیفه در ارتباط با امر مربوط به مرتکب جرم خواهد بود.
آمری که دستور وی بر روی زمین مانده و اجرا نشده است مأموری است که در حین انجام وظیفه است. دستور وی در ارتباط با امری است که در زمینه ی شغلی مرتکب قرار می گیرد. مجنی علیه ی تمرد هم مأموری است که در حال انجام وظیفه در یکی از وظایف اِعمال حاکمیتی از سوی دولت است. مجنی علیه ی تمرد در حال انجام خدمتی است که مربوط به شخص متمرد می باشد.
گفتار سوم: نتیجه و رابطه سببّیت
اگر مرتکب در مورد عمل مجرمانه مراحل مختلف را پشت سر بگذارد و با موفقیت فعل مجرمانه را به اتمام برساند یا ترک فعل مورد نظر قانونگذار را به انجام برساند، جرم تامی رخ داده است. حقوقدانان براساس معیارهای گوناگون، جرم تام را تقسیم بندی کرده اند و مورد مطالعه قرار داده اند. یکی از این معیارها نتیجه ی مجرمانه است.
«چنانچه تحقق جرم مقیّد به ایجاد نتیجه ای باشد، مانند ربایش مال در جرم سرقت یا عمل کشتن در جرم قتل، جرم را مقیّد نامند و اگر صرف انجام عمل مجرمانه صرف نظر از ایجاد نتیجه ی جرم باشد، آن را مطلق گویند.»^[۵۳]
در مورد جرم تمرد هم تحقق نتیجه ی مجرمانه شرط نمی باشد و صرف اقدام به حمله یا مقاومت نمودن، باعث تحقق جرم تمرد خواهد شد و مرتکب مستحق مجازات خواهد بود. پس می توان گفت که جرم تمرد یک جرم مطلق است که نیازی به وقوع نتیجه ندارد. این دسته بندی در خصوص جرم تمرد منطقی به نظر میرسد؛ زیرا همانطورکه گفتیم هدف قانونگذار از در نظر گرفتن جرم تمرد در مجموعه ی قواعد و مقررات، حمایت از کارکنان دولت در حین انجام وظیفه و تأمین امنیت کاری می باشد. زیرا اگر وقوع جرم تمرد، منوط به وقوع نتیجه می شد راه سوءاستفاده نسبت به آن هم باز می شد.
در جرائم مطلق نیازی به احراز وجود رابطه علیّت در خصوص عمل مرتکب و نتیجه ی عمل وجود ندارد. در جرائم مطلق نیازی به احراز رابطه سببیّت وجود ندارد و کاملا بی فایده و بی دلیل است. پس در خصوص هر دو نوع تمرد (عام و خاص) نیازی به کنکاش در خصوص نتیجه ی مجرمانه وجود ندارد.
با همان فلسفه ی حمایت از حقوق ادرای و استخدامی در درون سازمانهای مختلف، جرم سرپیچی از اوامر مافوق هم یک جرم مطلق می باشد که نیازی به احراز رابطه علیّت بین فعل مجرمانه و نتیجه ی مجرمانه وجود ندارد. خاصیت این مطلق بودن در این است که اگر مراحلی از جرم به وقوع بپیوندد و منجر به پدیداری نتیجه مجرمانه نگردد، باز هم مرتکب قابل مجازات است. ضمنا باید اضافه نماییم که در خصوص جرائم تمرد و سرپیچی از اوامر مافوق نتیجه ی مجرمانه ای که قطعی باشد قابل تصور نیست.
ماده ی ۴۱ ق.م.ا در خصوص شروع به جرم بیان می کند: «هر کس قصد ارتکاب جرمی کند و شروع به اجرای آن نماید، لکن جرم منظور واقع نشود، چنانچه اقدامات انجام گرفته جرم باشد، محکوم به مجازات همان جرم می شود.»
«شخصی که برای به وجود آوردن نتیجه ی مجرمانه تمام سعی و کوشش خود را به کار می بندد، بعد از آنکه دستخوش وسوسه ی شیطانی شد، فکر ارتکاب جرم را در مخیله ی خود پیدا کرده و زمانی که تصمیم گرفت درصدد تهیه ی مقدمات بر می آید. وقتی که مقدمات فراهم شد، وسائل و ابزار ارتکاب جرم را تهیه و از موقعیتهایی که فراهم می آورد استفاده می کند تا به مقصود برسد، یعنی نتیجه ی منظوره را به دست آورد. ممکن است این تلاش مجرمانه قبل از حصول نتیجه متوقف شده و یا اصولا نتیجه ای گرفته نشود.»^[۵۴]

بنابراین زمانی جرم تحقق خواهد یافت که اولا فرد مرتکب شروع به عملیات اجرائی تشکیل دهنده ی جرم کرده باشد. ثانیا انصراف از ادامه ی عمل مجرمانه به صورت غیر ارادی و به علت عاملی باشد که از خارج بر او وارد شده و قصد او را معلق نموده رخ داده باشد.
«در تعریف شروع به جرم اختلاف عقیده ی مهمی وجود ندارد و آنچه موجب اختلاف شده است، تشخیص و تعیین مرزها و مصادیق عملیات اجرائی در جرائم گوناگون است.»^[۵۵]
به نظر می رسد در خصوص جرم تمرد و سرپیچی از اوامر مافوق هم قاعده ی کلی مندرج در ماده ی ۴۱ ق.م.ا باید رعایت گردد. به این معنا که اگر مقدمات ارتکاب جرائم مذکور که تهیه شده است جرم باشد؛ مرتکب را به مجازات همان جرم محکوم نمایند. مثلا اقدام به حمل سلاح بدون مجوز نموده است، به این قصد که به وسیله ی آن به کارمند خاصی حمله نماید و هنوز عمل تمرد را انجام نداده است؛ فقط حمل سلاح وی مجازات دارد.
ضمنا مطابق تبصره ی یک ماده ی ۴۱ ق.م.ا^[۵۶] شاید اصلا این مورد جزء مقدمات جرم تمرد به حساب نیاید. در خصوص جرائم مطلق عنوان شروع به جرم نمی تواند کاربرد چندانی داشته باشد. زیرا نتیجه ی مجرمانه ملاک نیست و جرم نیازی به وقوع نتیجه ندارد. پس مرتکب در هر یک از مراحل هم که انصراف مادی دهد عملش مشمول مجازات همان قسمت خواهد شد.
مبحث سوم: رکن معنوی
برای وقوع یک عنوان مجرمانه صرف ارتکاب فعل یا ترک فعل پیش بینی شده در قوانین کیفری کافی نیست. بلکه علاوه بر آن لازم است که مرتکب از روی اراده و با قصد، مرتکب فعل مجرمانه گردیده باشد. به عبارت روشنتر برای محقق شدن عنوان مجرمانه، لازم است که میان عملی که قانونا قابل مجازات است و شخص مرتکب یک رابطه روحی و روانی برقرار شده باشد. به عبارت دقیقتر بتوان گفت: اراده ی مرتکب بر انجام آن تعلق گرفته بوده است. النهایه می توان گفت رکن معنوی مبیّن قصد و نیت مرتکب یا مجرم است.
«میان فعل مادی و حالات روانی فاعل باید نسبتی موجود باشد تا بتوان مرتکب را مقصر شناخت. ارتکاب جرم یا تظاهر نیت سوء است یا خطای مجرم می باشد؛ البته مشروط بر اینکه فاعل چنین فعلی را بخواهد یا دست کم وقوع آن را احتمال دهد و به نقض اوامر و نواهی قانونگذار آگاه باشد. در اینصورت می گوئیم فاعل یا در ارتکاب فعل عمد داشته و یا خطا نموده است.»^[۵۷]
گفتار نخست: اراده و اختیار
«اراده از نظر لغوی عبارت است از خواستن، طلب کردن، عزم نمودن، قصد و آهنگ نمودن»^[۵۸] خواستن یکی از عناصر رکن روانی است که اراده ی ارتکاب عمل مجرمانه است. اگر اراده نباشد، پیامد جرم به حساب مرتکب گذاشته نمی شود. اگر مرتکب جرم، فعل مجرمانه یا عمل مادی جرم را انجام دهد و خواستار به وقوع پیوستن نتیجه ی آن هم باشد عامد محسوب می گردد. ولی اگر مرتکب قصد کرده باشد که فعل مجرمانه را انجام دهد و در خصوص وقوع نتیجه ی آن قصدی نداشته باشد خاطی محسوب می گردد.
در واقع مراد این است که آگاهی مرتکب بر تحریم های قانونی با اراده و اختیار بر انجام رکن مادی همراه شده باشد. عمدی بودن عمل در چنین حالتی رخ می دهد و میگوییم مرتکب در انجام فعل مجرمانه عمد داشته است. وقتی متمرد میداند که مطابق نهی قانونی حق ندارد در مقابل مأموری که در حین انجام وظیفه است مقاومت نماید یا احیانا به وی حمله نماید و چنین می نماید؛ اراده و اختیارش بر این فعل عمدی تعلق یافته است.
در زمانی که مأمور مطلع است که مطابق حکم استخدامی در پستی که در حال خدمت است باید با آمر خود در انجام فرامین و دستوراتش همکاری نماید. علیرغم این مسأله از اوامر مافوق سرپیچی می کند در انجام عمل خود دارای اختیار بوده است و مرتکب جرم عمدی گردیده است.
لفظ اراده و اختیار در مقابل کلمه ی اکراه قرار می گیرد. منظور این است که متمرد و یا سرپیچی کننده در افعال خود کاملا از نظر روحی و روانی آزاد باشد و عاملی روی اختیار ارادی وی تأثیر نگذاشته باشد. در عمل هم مرتکب وقتی اکراه را در خصوص رکن روانی عمل خود اثبات می کند در مجازات وی عامل تعیین کننده میباشد. شاید اگر بخواهیم بسیار ابتدایی اراده و اختیار را معرفی نماییم؛ بتوانیم بگوییم عمل عمدی را مرتکب با اراده و اختیار انجام می دهد.

-

همان طور که در جدول بالا مشاهده می‌شود، الگوریتم پیشنهادی دارای نرخ دسته‌بندی ۸۴٫۳۲% است که در مقایسه با سایر روش‌های مورد مطالعه بالاترین کارایی را دارا می‌باشد. این روش در مقایسه با PSO Fuzzy Classifier نیز دارای افزایش دقت ۱۲٫۱۲% می‌باشد.
ارزش الگوریتم پیشنهادی وقتی دو چندان می‌شود که بدانیم این روش مبتنی بر قانون است. چرا که دسته‌بندی‌های مبتنی بر قانون دارای قابلیت تفسیر بسیار بالایی هستند و کاربری که از آن‌ها استفاده می‌کند به راحتی می‌تواند دانش استخراج شده را تفسیر کند. البته یک دسته بند مبتنی بر قانون در صورتی دارای قابلیت تفسیر مناسب است که تعداد قوانین کم باشد تا کاربر بتواند در زمان مناسب آن‌ها را تفسیر کند. در الگوریتم پیشنهادی تابع برازش به گونه‌ای تعریف شد که دسته‌بند فازی از لحاظ تعداد قوانین نیز فشرده باشد.

۴-۵- نتیجه گیری

نتایج بدست آمده نشان می‌دهد دقت روش پیشنهادی در دسته‌بندی مجموعه داده‌های دیابت بهتر یا حداقل قابل رقابت با الگوریتم‌های مطرحی مانند شبکه‌های عصبی، C4.5، K-NN، شبکه‌های بیزین و SVM می‌باشد. همچنین با توجه به این که روش پیشنهادی مبتنی بر قانون است، بنابراین الگوریتم دارای قابلیت تفسیر مناسبی است.

اما شاید مهم‌ترین مشکل استفاده از الگوریتم‌های مکاشفه‌ای مانند الگوریتم بهینه‌سازی ازدحام ذرات، زمان پردازشی زیاد آن‌ها باشد. در الگوریتم پیشنهادی با ایجاد یک مدل مبتنی بر همکاری میان ذرات زمان پردازش کاهش یافته است.

فصل پنجم – نتیجه گیری و پیشنهادات

۵-۱- خلاصه و نتیجه‌ گیری

در این پایان‌نامه روشی را برای واکشی دانش مطرح کردیم. دانش مورد نظر توسط فرایند داده‌کاوی و به کمک روش دسته‌بندی به دست آمده است. دانش حاصل شده توسط قوانین اگر – آنگاه فازی نمایش داده شد. دسته‌بند طراحی شده مبتنی بر سیستم فازی توسط معیارهای دقت و قابلیت تفسیر ارزیابی شد.
برای استخراج توابع عضویت و قوانین فازی به طور هم‌زمان، یک الگوریتم مبتنی بر بهینه‌سازی ازدحام ذرات پیشنهاد گردیده است. این الگوریتم دارای ویژگی‌هایی است که آن را از روش‌های استخراج دانش مبتنی بر بهینه‌سازی ازدحام ذرات متمایز می‌کند. در الگوریتم پیشنهادی هر ذره یک سیستم فازی را شکل می‌دهد به طوری که شامل پارامترهای توابع عضویت و قوانین فازی می‌شود. ذرات دیگر سیستم‌های فازی متفاوتی را ایجاد می‌نمایند. در هر دور هر یک از ذرات با توجه به بهترین سیستم فازی طراحی شده توسط هر ذره و همین طور کل ذرات سعی در ایجاد ویرایش در سیستم دسته‌بند فازی را دارند.
در پیاده‌سازی کامپیوتری روش پیشنهادی بر روی مجموعه داده‌های دیابت Pima اعمال شد. نتایج بدست آمده نشان دادند که دقت روش پیشنهادی در دسته‌بندی نسبت به چندین روش معروف مانند شبکه‌های عصبی قابل رقابت و یا حتی بهتر است.

۵-۲- پیشنهادات

برای کارهای آتی در این زمینه می‌توان پیشنهادات زیر را در نظر گرفت:

• بررسی روش‌های ترکیبی الگوریتم‌های مکاشفه‌ای نظیر الگوریتم ژنتیک و الگوریتم مورچگان برای واکشی و استخراج دانش. یعنی از ایده‌های مفید این الگوریتم‌ها نظیر اعمال ژنتیکی برای ایجاد راه‌ حل ‌های جدید استفاده شود.

• در نظر گرفتن معیارهای مربوط به سادگی و قابلیت تفسیر مربوط به پایگاه قوانین به دست آمده برای تشخیص بیماری طوری که باعث کاهش دقت مجموعه قوانین نشود و مجموعه قوانین با تعداد کمتری را فراهم آورد.

• ارائه یک روش برای یادگیری قوانین غیر ساخت یافته. قوانین غیر ساخت یافته قوانینی هستند که از عملگرهای منطقی گوناگون مانند And و Or استفاده می‌کنند. استفاده از این عملگرها می‌تواند موجب بالا بردن قابلیت تفسیر قوانین گردد.

• تلاش برای حذف پارامترهایی که باید توسط کاربر تنظیم شوند. چرا که تنظیم این پارامترها می‌تواند از کاربر وقت زیادی بگیرد. به علاوه امکان اشتباه کاربر وجود دارد. می‌توان از یک روال خودکار برای بدست آوردن مقدار بهینه این پارامترها استفاده کرد.

منابع و مآخذ:

[۱] O. Maimon and L. Rokach, “Introduction to knowledge discovery and data mining,” in Data Mining and Knowledge Discovery Handbook, ed: Springer, 2010, pp. 1-15.
[۲] H. C. Koh and G. Tan, “Data mining applications in healthcare," Journal of Healthcare Information Management—Vol, vol. 19, p. 65, 2011.
[۳] R. Bellazzi and B. Zupan, “Predictive data mining in clinical medicine: current issues and guidelines," international journal of medical informatics, vol. 77, pp. 81-97, 2008.
[۴] D. Heckerman and J. S. Breese, “Causal independence for probability assessment and inference using Bayesian networks," Systems, Man and Cybernetics, Part A: Systems and Humans, IEEE Transactions on, vol. 26, pp. 826-831, 1996.
[۵] C. Olaru and L. Wehenkel, “A complete fuzzy decision tree technique," Fuzzy Sets and Systems, vol. 138, pp. 221-254, 2003.
[۶] L. Wang, Support Vector Machines: theory and applications vol. 177: Springer, 2005.
[۷] P. Baranyi, et al., “A generalized concept for fuzzy rule interpolation," Fuzzy Systems, IEEE Transactions on, vol. 12, pp. 820-837, 2004.
[۸] C. Blum and A. Roli, “Hybrid metaheuristics: an introduction,” in Hybrid Metaheuristics, ed: Springer, 2008, pp. 1-30.
[۹] R. T. Santos, et al., “Extracting comprehensible rules from neural networks via genetic algorithms,” in Combinations of Evolutionary Computation and Neural Networks, 2000 IEEE Symposium on, 2000, pp. 130-139.
[۱۰] H. Ishibuchi, “Evolutionary multiobjective design of fuzzy rule-based systems,” in Foundations of Computational Intelligence, 2007. FOCI 2007. IEEE Symposium on, 2007, pp. 9-16.
[۱۱] G. G. Towell and J. W. Shavlik, “Extracting refined rules from knowledge-based neural networks," Machine learning, vol. 13, pp. 71-101, 1993.
[۱۲] Z.-h. Tang and H.-y. Peng, “A Novel Rules Extraction Method Based on Clustering Analysis,” in Intelligent Systems and Applications (ISA), 2010 2nd International Workshop on, 2010, pp. 1-4.
[۱۳] C. Grosan, et al., “Swarm intelligence in data mining,” in Swarm Intelligence in Data Mining, ed: Springer, 2006, pp. 1-20.
[۱۴] U. Fayyad, et al., “From data mining to knowledge discovery in databases," AI magazine, vol. 17, p. 37, 1996.
[۱۵] G. Mariscal, et al., “A survey of data mining and knowledge discovery process models and methodologies," Knowledge Engineering Review, vol. 25, p. 137, 2010.
[۱۶] T.-P. Hong, et al., “An effective mining approach for up-to-date patterns," Expert systems with applications, vol. 36, pp. 9747-9752, 2009.
[۱۷] K. P. Murphy, Machine Learning: A Probabilistic Perspective: The MIT Press, 2012.
[۱۸] S. S. Haykin, Neural networks: a comprehensive foundation: Prentice Hall Englewood Cliffs NJ, 2007.
[۱۹] P. Benardos and G.-C. Vosniakos, “Optimizing feedforward artificial neural network architecture," Engineering Applications of Artificial Intelligence, vol. 20, pp. 365-382, 2007.
[۲۰] G. P. Zhang, “Neural networks for classification: a survey," Systems, Man, and Cybernetics, Part C: Applications and Reviews, IEEE Transactions on, vol. 30, pp. 451-462, 2000.
[۲۱] A. P. Engelbrecht, Computational intelligence: an introduction: Wiley, 2007.
[۲۲] C. Jin, et al., “Attribute selection method based on a hybrid BPNN and PSO algorithms," Applied Soft Computing, vol. 12, pp. 2147-2155, 2012.
[۲۳] J. R. Quinlan, “C4. 5: Programs for machine learning (morgan kaufmann series in machine learning)," Morgan Kaufmann, ۱۹۹۳٫
[۲۴] S. B. Kotsiantis, et al., Supervised machine learning: A review of classification techniques, 2007.
[۲۵] R. O. Duda, et al., Pattern classification: John Wiley & Sons, 2012.