« ظهور اینترنت وتغییر پارادایمها از ۱۹۸۰ تا کنون »

چالشهای جدید در جهان تجارت، تمرکز مالی کوتاه مدت،‌ کوچک سازی، جهانی شدن و مهندسی مجدد
مورد تردید قرار گرفتن وجوه دیدگاه غالب در فلسفه بحثهای علمی
توسعه یافتن زیرساخت دانش بازاریابی و متنوع سازی ناحیه های تخصیص
از بین رفتن تاکید بر دانشگاه ها

منبع : (Wilkie & Moor, 2003)
همچنین میتوان ویژگی و خصوصیات دوره های مختلف بازاریابی را به صورت ذیل نیز در جدول۲-۲ نشان داد .
جدول ۲-۲ تلفیقی از دیدگاه های مختلف از دوره های بازاریابی و ویژگی های غالب هر دوره

دوره های بازاریابی

ویژگی های غالب

مبادله پایاپای

در این دوره عملاً بازاریابی مفهوم چندانی ندارد

تولید

در این دوره تقاضا فراتر از عرضه است؛ کمبود کالا احساس می شود و افراد زیادی متقاضای کالا هستند.
رقابت اندک است و مؤسسات کالای مشابهی را به بازار مشابه می فروشند؛ این خود شرکت است که کانون تمرکز فعالیت تجاری قرار می گیرد نه مشتریان؛ واحدهای تجاری به دنبال تولید آنچه هستند که در توان آنهاست و بر حل مسائل تولید تمرکز دارند؛ واحدهای تجاری خطوط تولید کمی دارند؛ کالاها خود به خود (با کمترین تلاش) به فروش می روند؛ عمده فروشان و خرده فروشان در فعالیت فروش و بازاریابی غیرپیچیده اند؛ سود و منفعت، برآیند تولید موفقیت آمیز است.

فروش

در این دوره عرضه فراتر از تقاضا است؛ در بازارهای محصول رقابت حکم فرماست؛ واحدهای تجاری از خواسته های مصرف کنندگان آگاه بوده و بعضاً تحقیقات بازار صورت می گیرد؛ واحدهای تجاری باید به هر نحوی از کالاهای تولیدی خود رهایی یابند ( با فروش آنها) و در نتیجه باید بر فروش متمرکز شوند؛‌واحدهای تجاری خطوط تولید کمی دارند؛ فنون تهاجمی فروش که با تبلیغات تقویت می شود،‌ضروری است؛ هدف اصلی یک مؤسسه، حجم فروش است و سود حاصله برآیند فرعی این فروش است.

بازاریابی

در این دوره عرضه فراتر از تقاضا است؛ در بازارهای محصول رقابت شدیدی حکم فرماست؛ این مشتریان اند که کانون تمرکز فعالیت تجاری قرار می گیرد و هدف ارضاء نیازها و خواسته های آنان است؛ این مشتریان اند که تعیین می کنند چه چیزی تولید شود و شرکت به دنبال حل مسائل بازاریابی است؛ واحدهای تجاری خطوط تولید زیادی دارند؛ دامنه وسیعی از فعالیتهای بازاریابی در جهت ارضاء‌ نیازهای مشتریان هماهنگ شده و به کار گرفته می شود؛ تمرکز واحدهای تجاری بیشتر بر سود است تا فروش.

بازاریابی تعاملی

در نگرشی نوین تحت عنوان بازاریابی رابطه شکرت ها به دنبال آنند تا به جای تفکر سنتی صرف جذب مشتری، به حفظ مشتریان فعلی نیز توجه کنند چرا که آنان به خوبی دریافته اند که جذب مشتریان جدید چند برابر حفظ مشتریان فعلی برای شرکت هزینه زاست. در واقع در این نگرش فنون بازاریابی را در جهت حفظ مشتریان فعلی و برقراری رابطه بلند مدت با آنها به کار می گیرند. هر چند این تناقضی با جذب مشتریان جدید و سودآور و البته حفظ آنها ندارد.

منبع: (رضایی و شفیعی ، ۱۳۸۸: ۲۵)
در انتهای این بحث نظرات تعدادی از محققان معاصر را در مورد تقسیم بندی که در مورد دوره های بازاریابی صورت گرفته در جدول۳-۲ ارائه شده است .
جدول ۳-۲ دوره های بازاریابی از دیدگاه افراد مختلف

مولفین

دوره های بازاریابی