مطالعه جامعه شناختی رابطه سبکزندگی زنان شهر تهران و قربانیشدن- فایل ۵ |
-نظریه بوردیو که با ترکیب مفاهیم متعدد به یک رابطه دیالکتیکی از بسیاری عوامل دست یافتند که -تقابل ذهن و عین و تکمیل و تأثیرپذیری هر دو از هم و تأثیرپذیری فرد از ساختار و ساختار از فرد را مد نظر قرار داده بود.
- تحقیقاتی که به حوزه جرمشناسی میپرداخت و از ابتدا اعتقاداتی در خصوص ذاتی بودن جرم داشته و به تحلیل و مطالعه مجرمان میپرداختند. به اصطلاح مجرم محور بودند.
-تحقیقاتی که از سال ۱۹۶۰ به بعد به سمت قربانیان تغییر مسیر داد و قربانی محور شد و تلاش برای پشگیریها شروع شد.
-تحقیقاتی که با حضور دیدگاه فمنیسم تغییر جریان داده و در راستای پیشگیری و مقابله از قربانیشدن زنان میپرداختند.
-تحقیقاتی که به برخی ریسکها و نقاطی از زندگی افراد اشاره میکند که فرد را به صورت یک قربانی آماده در آورده و در نهایت منجر به قربانیشدن فرد میشود.
-تحقیقاتی که به تغییراتی در سبکزندگی فرد پس از قربانیشدن می پردازد و تأثیرات قربانیشدن بر زندگی افراد را مورد مطالعه قرار میدهد.
- تحقیقاتی که نشان میدهد افراد برای پیشگیری از قربانیشدن از استراتژیهایی استفاده میکنند و در واقع سبکزندگی خاصی را برمیگزینند.
فصل سوم:روش شناسی
روش و ابزار گرد آوری اطلاعات:
راههای فراوانی برای جمع آوری اطلاعات و تولید علم وجود دارد. در هر حال این باور وجود دارد که جامعه شناسی و سایر علوم اجتماعی دیدگاه های مسلط و مفیدی ارائه میکنند که میتوان با آنها به پژوهش در حوزه مسائل اجتماعی پرداخت. از راههایی غیر از جامعه شناسی نظیر ادبیات داستانی، موسیقی و هنر نیز میتوان دنیای اجتماعی را بررسی کرد و رابطه معنی داری بین رفتار انسآنها و زندگی روزمره آنها یافت. با وجود این، توان معرفت جامعه شناسی از آنچه کالینز(۱۹۹۸: ۱۰)«موقعیت اجتماعی روشنفکرانه »مینامد ناشی میشود. جامعه شناسی به مثابه یک رشته علمی، برای تحلیل نظری آگاهانه و نظاممند از جهان، ارزش قائل است. اگر چه روایات و تجربههای شخصی به طور قطع اهمیت دارند، اتکای صرف به این منابع اطلاعاتی، ممکن است منجر به«خطای انتساب اساسی »شود که در آن، تمایل به تشریح رفتار، با استناد به خلق و خوی فردی، سبب نادیده انگاشتن و چشم پوشی از نقش ساختار و زمینهی اجتماعی میشود(آریز، ۱۹۹۶) فقط با دور شدن از ذهنگرایی ناب، میتوان عوامل تعیین کنندۀ اجتماعی آشکارتری را که زندگی ما را شکل میدهند، درک کرد. جامعهشناسان، انواع روشهای جامع کمی و کیفی جمعآوری اطلاعات را که شالوده ادعاهای تجربی را تشکیل میدهد، به کار میبرند. از این روش به عنوان ابزاری برای تضمین این مهم که دادهها با هدف تبیین و بسط معرفت، به صورت نظاممند جمعآوری شوند، استفاده شدهاست.
هرچند جامعهشناسان، فرضیهها و روشهای علوم را که به روش سنتی طرحریزی شده، پذیرفته و این سنتها را بسط داده اند، با وجود این ما میتوانیم پیچیدگی دنیای اجتماعی مورد بررسی را تشخیص دهیم و این کار، مستلزم اشکال چندگانه جمع آوری معرفت است و برخی از این اشکال ممکن است مختص علوم اجتماعی باشند.
با عنایت به موضوع تحقیق که مبحث قربانیشدن و ارتباط آن با سبکزندگی را مورد مطالعه قرار داده است و توجه به این موضوع که شناخت و دستهبندی انواع سبکزندگی بسته به محیط و زمان و فرهنگ جامعه متفاوت است لذا نیاز بود تا شناختی عمیق نسبت به سبکزندگی زنان ساکن تهران پیدا شده و دستهبندی گردد که برای این کار نیاز بود تا با روشی ژرفانگر موضوع مورد واکاوی قرار گیرد. از طرفی شناخت اینکه چه نوع سبکزندگیای فرد را بیشتر مستعد قربانیشدن میکند و اصلاً زنان قربانیشدن را چگونه تعریف میکنند نیاز به غور کردن در افکار زنان و صحبتهای طولانی مدت داشت که در هر صورت یک روش مناسب مثل روش کیفی را طلب میکرد تا بتوان با گفتگو و مشاهده و مطالعه به پاسخ سؤالات دست یافت.
مارشال و راسمن(۱۳۸۱) در خصوص تحقیق کیفی توضیح میدهند که در تمام مراحل تحقیق ممکن است محقق قسمتهای مختلف دیگر را نیز تغییر داده و تکمیل کند. ممکن است در طول مراحل اجرای تحقیق سؤالات جدیدی مطرح شود و یا زوایای پنهانی مشخص گردند. او مراحل تحقیق کیفی را به صورت دایره ای به نمایش می گذارد و به جمع آوری داده به صورت رفت و برگشتی معتقد است. در این تحقیق نیز با رویکرد کیفی در مراحل مختلفی از تحقیق وجود داشت که به صورت دورانی و رفت و برگشتی انجام شد. در عین حال که مصاحبه و جمع آوری اطلاعات انجام میشد، اقدام به مطالعه اسناد و مشاهده نیز جهت تکیمل اطلاعات هر یک از نمونهها نیز پرداخته شد. از فنون مختلف در کنار هم کمک گرفته شد و در عین حال که مصاحبهها انجام میشد اطلاعات مربوط به بخشهای نظری، و تحقیقات پیشین نیز تغییر میکرد و تکمیلتر میشد و سؤالات شاخ و برگ بیشتری مییافت.
فنون مورد استفاده در این پژوهش:
۱- مطالعه اسنادی به جهت جمع آوری پیشنه تحقیق و ادبیات نظری در حوزه موضوع تحقیق. همچنین مطالعه اسناد و مدارکی که مصاحبهشوندگان جهت نزدیک شدن به فضای ذهنیشان در اختیار محقق قرار دادند.
۲- استفاده از روش کیفی و بر پایۀ الهام از نظریۀ مبنایی ( نظریه زمینهای) به جهت بدست آوردن اطلاعات لازم.
۳- همچنین از فن مشاهده نیز جهت تکمیل و تصحیح دادهها و مشاهده وضعیت ظاهری پوشش و رفتار، ابراز احساسات مصاحبهشوندگان استفاده شد.
۳- به طور کلی باید گفت که روش اجرای این مطالعه به صورت کیفی بوده است.
روش پژوهش کیفی
روش تحقیق کیفی در مقایسه با روش تحقیقکمی دارای مزایایی است. روش مذکور روشی ژرفانگر بوده و به چرایی مسائل میپردازد. در تحقیقات مختلف بسته به موضوع تحقیق نیاز هست که روش مناسب انتخاب شود. در این تحقیق سؤالاتی مطرح بود که امکان پاسخگویی بدون غور در عمق سخنان و رفتار زنان امکان پذیر نبود. همچنین جستجو در مطالعات گذشته این موضوع را برایمان روشن کرد که برای دست یابی دقیق به برخی سؤالات تحقیق لازم است تحقیق کیفی انجام شود. آنچه در ذیل میآید فنون مورد استفاده در پژوهش کیفی است.
مطالعه اسنادی:
برای ارائه یک چارچوب منطقی و معقول برای تحقیق در حوزه علوم اجتماعی نیاز است که مروری بر ادبیات موضوع ذیربط صورت گیرد. مرور ادبیات چهار هدف کلی دارد: اول آنکه نشان میدهد که سؤالات تحقیق بر پایه چه مفروضاتی گذارده شدهاست. دوم اینکه نشان میدهد محقق درباره موضوع تحقیق دانشی وسیع و ژرف دارد. سوم آنکه نشان میدهد که محقق با مراجعه به تحقیقات قبلی متوجه نوعی کسر و کمبود در ادبیات تحقیق شدهاست و اینکه تحقیق مورد نظر میتواند نیاز خاصی را تأمین کند و سر انجام اینکه پرسشهای تحقیق و فرضیه های اثبات نشده آزمایشی پالایش شده، صیقل داده شوند تا بتوان این پرسشها را در بستر تحقیقات تجربی گسترده تر مطرح کرد(مارشال و راسمن۱۳۸۱: ۴۲-۴۱). در این پژوهش نیز برای مروری بر ادبیات موضوع با بهره گرفتن از جستجوهای کتابخانهای، اسناد و مدارک موجود، کتب و سایتهای اینترنتی اقدام به فیش برداری دستی و کامپیوتری شد و در فصل دوم پس از ارائه شدن مانند سایر تحقیقات در نهایت اقدام به جمعبندی و تحلیل مطالب شد.(برای مطالعۀ بیشتر به فصل قبل مراجعه شود).
در انجام مطالعه پژوهشهای پیشین باید چند مورد مد نظر گرفته میشد که در دسترس بودن تحقیقات اولین گزینه بود. با عنایت به دسترسی به فضای مجازی این امر مهیا بود و بسیاری از مقالات و تحقیقات داخلی و خارجی با شرایط دانلود متن کامل[۲۰] در دسترس قرار داشت.
از طرفی محققان با جمع آوری و بازبینی اسناد و مدارک اطلاعات مربوط به رویدادهای روزمره افراد میکوشند تا روشهای دیگر تحقیق کیفی نظیر مشاهده، مصاحبه و مشاهده مشارکتی را تکمیل کنند. بر این اساس مرور اسناد و مدارک یکی از روشهای شناخته شدهاست که پژوهشگر کیفی میتواند به وسیله آن ارزشها و باورهای جامعه یا افراد مشارکت کننده را به تصویر بکشد(مارشال و راسمن ۱۳۸۷). با عنایت به اینکه در این پژوهش یکی از مسیرهای جذب مشارکت کنندگان در مصاحبهها دنیای مجازی بوده برخی زنان پس از مصاحبه و جلب اعتماد توسط محقق وبلاگهای مستعار نویسی[۲۱] خود را معرفی کردند که زندگی شخصی خودشان را تحت عنوان روزمره نویسی و یا خاطرات زندگی در آن نوشته بودند. در واقع محقق به دفتر خاطرات دیجیتال مصاحبهشوندگان دسترسی مییافت. در کل میتوان گفت که اسناد ذیل در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفته است:
جدول شماره ۲٫ تامین اسناد مورد بررسی
ردیف
اسناد مورد بررسی
نحوۀ تامین و مکان استفاده
۱
مقالات انگلیسی
از طریق سایتها و خرید مجلهها
۲
کتابهای پی دی اف
از طریق دانلود از سایتها
۳
کتاب
از طریق خرید و مراجعه به کتابخانههای دانشکده علوماجتماعی دانشگاه تهران، کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و کتابخانه ملی و غیره.
۴
فرم در حال بارگذاری ...
[جمعه 1400-07-30] [ 12:02:00 ب.ظ ]
|