ای کاش آنکه قلبم را با سرنوشتش داغدار کرد ، هیچ یاد وخاطره ای برایم باقی نمی گذاشت که عذابم را

طولانی کند .
معنای مجازی : تحسّر
۹- یا موطناً فی ثراه غاب سادته لوکانَ یخجلُ مَن باعوک ما باعوا (همان ، ص۴۴۹)
ای سرزمینی که در خاکش سروران نهفته اند اگر آنکه تو را فروخت حیا می کرد ، نمی فروخت .
معنای مجازی : تحسّر
۱۰- أ غمدانُ ما یبکیکَ یا کعبه الهُدی وَفیمَ الأسی یا هیکل الفضلِ والنّدی (همان ، ص۴۵۷)
ای قصر غمدان چه چیزی تو را به گریه وا داشته است ای کعبه هدایت ، اندوهت به خاطر چیست ؟ ای کالبد
بخشش و فضل .
معنای مجازی : تحیّر
۱۱- أیّها الموتُ أیَّ مجلس أنسٍ وَ وَقــارٍ عَطَّلتَ بعدَ سعیـدٍ (همان ، ص۴۶۹)
ای مرگ چه مجلس انس و عظمتی را بعد از سعید تعطیل کردی .
معنای مجازی : تحسّر
۱۲- وَ یـا لََهفــی ، الآن کلَّمتُـه وَ فـی لحظــهٍ باتَ لا یَستجیـب (هـمــان ، ص۴۹۱)
دریغا ، همین الآن با او سخن گفتم و در یک لحظه دیگر پاسخی نداد .
معنای مجازی : تحسّر
۱۳- وَ یا حسرتی للرَّدی مزّقت یداه رداءَ الشباب القشیب (همان ، ص۴۹۲)
دریغ از مرگ که دستانش پیراهن آن نوجوان را درید .
معنای مجازی : تحسّر
۱۴- أنشــدی یـــا صَبـــا وَ ارقِصــی یـا غُصــــون (همان ، ص۵۰۳)
ای باد صبا ترانه سرکن و ای شاخساران به رقص در آیید .
معنای مجازی : تمنّی
۱۵- یا حبّذا زمزمٌ و الصفا وَ یا طیب ذاک الثری الطیِّب (همان ، ص۵۰۹)
چه نیکوست زمزم و صفا وچه خوشبوست آن خاک پاکش .
معنای مجازی :تذکّر
۱۶- أیّهــا الأیّـــِدُ جاء یومُ الحســـاب (همان، ص ۵۱۸)
ای حامی ( استبداد ) روز حساب و جواب خواهد آمد .
معنای مجازی : وعید
۱۷- یـــا شبابنــــا إنهضـــوا آن أن ننهضــــــا (همان ، ص ۵۲۲)
ای جوانان به پا خیزید ، امروز روز قیام است .
معنای مجازی : إغراء
۱۸- صاحِ دَعها ؛ وَخذ سواها فإنّی قد تبَیَّنتها لأول حرفِ (همان ، ص ۵۴۳)
دوست من او را رها کن و دیگری را بگیر چرا که من با اولین حرف وی را شناختم .
معنای مجازی : إغراء
۱۹- ربِّ أطعَمنی غلاماً شاعراً لِدواعی الحسن مثلی مُذعِنا (همان ، ص ۵۵۰)
پروردگارا پسرشاعری به من ارزانی بدار که مانند خودم فرمانبردار خیر و نیکی باشد .
معنای مجازی : دعا
ب) قصر : قصردرلغت به معنای حبس و اسارت است و دراصطلاح تخصیص چیزی به
چیـزدیگراست با شیـوه ای خاص ماننـد « لا رازق إلّا الله » ( هیچ روزی رسانی جز خداوند نیست )
به دوبخش حقیقی و اضافی تقسیم می شود .
۱- حقیقی : مانند :لاخالق إلّا الله که وجود خلقت درعالم واقع به غیرخداونداسناد داده نمی شود
۲- اضافی : مانند : ما مسافرٌ إلّا خلیل که غیر از خلیل نیز کس دیگری مـی تواند مسافر باشد .
قصر اضافی بنابر اعتقاد مخاطب به سه دسته « إفراد ، قلب و تعیین » تقسیم می شود .
۲, ۱. إفراد : مانند : ما المجرمُ إلّا زید (مجرم کسی جززید نیست) درخطاب به کسی که معتقد
است مجرم زید و عمر هستند .
۲, ۲. قلب : مانند : إنّما أنا طالبٌ در خطاب به کسی که معتقد است شما تاجر هستید .
۲, ۳. تعیین : مانند : إنّما النّاجحُ سعیدٌ درخطاب به کسی که در موفقیت سعید یا منصور
شک دارد .
راه های شاخت قصر بسیارند که مهمترین آنها به ترتیب زیر می باشند :
۱- نفی و استثناء : مانند : « ما محمّدٌ إلّا رسولٌ » ( آل عمران : ۱۴۴)
۲- إنّما : مانند : « إنّما أنتَ مُنذِرٌ مَن یَخشاها » ( النازعات : ۴۵ )
۳- عطف با حروف لا ، بل ولکن : مانند : الفخربالعلم لا بالمال( افتخار به دانش است نه به ثروت )