ﻧﮕﺎرش ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﮋوهشی در مورد راهبرد فرهنگی ـ سیاسی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر گفتمان مهدویت- فایل ... |
در مورد اهداف حکومت باید گفت هر چند شاید ما مأمور به تحقق بخشیدن به آنها نباشیم اما باید از آنها به عنوان یک چشم انداز استفاده نماییم تا مسیر حرکت را تشخیص دهیم. زیرا شکی نیست که اقدام گروه زمینه ساز باید در راستای اهداف امام باشد نه در تقابل با آن اهداف.
-
- اوصاف اصحاب امام عصر(عج)
۱ـ۱) یاران محبت مدار
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّهٍ عَلَى الْمُؤْمِنینَ أَعِزَّهٍ عَلَى الْکافِرینَ یُجاهِدُونَ فی سَبیلِ اللَّهِ وَ لا یَخافُونَ لَوْمَهَ لائِمٍ ذلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ. (مائده، ۵۴)
۱) أخبرنا أحمد بن محمد بن سعید ابن عقده قال حدثنا علی بن الحسن بن فضال قال حدثنا محمد بن حمزه و محمد بن سعید قالا حدثنا حماد بن عثمان عن سلیمان بن هارون العجلی قال قال سمعت أبا عبد الله(ع) یقول: إن صاحب هذا الأمر محفوظه له أصحابه لو ذهب الناس جمیعا أتى الله له بأصحابه و هم الذین قال الله عز و جل: فَإِنْ یَکْفُرْ بِها هؤُلاءِ فَقَدْ وَکَّلْنا بِها قَوْماً لَیْسُوا بِها بِکافِرِینَ و هم الذین قال الله فیهم فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّهٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّهٍ عَلَى الْکافِرِینَ. (نعمانی، ۱۳۷۶: ۳۱۶، ح۱۲)
این روایت نشان میدهد آیه در شأن یاران امام عصر(عج) است.
باید توجه داشت که منظور از ارتداد در آیه ای که ذکر شد ارتداد اصطلاحی که ملی و فطری دارد و کافر شدن حقیقی است، نیست. بلکه معنای لغوی آن است یعنی از دین روی گردانند و با دستورات شرع مخالفت میکنند نه این که عقیدهای به آن ندارند.
علامه طباطبایی در این باره معتقدند آیه شریفه به نحوى متصل به آیات قبل است و در این مقام است که روشن سازد دین خدا از اینگونه مردم نیرنگ باز بىنیاز است، براى اینکه مردمى که از ترس منافع مادى، خود را در ورطه مخالفت با خدا مىافکنند و با یهود و نصارا دوستى مىکنند، در صراطى قرار دارند که آرام آرام نفاق در دلهاشان رخنه مىکند و قبل از گرفتار شدن به نفاق، مبتلا به بیمارى دل هستند، جماعتى هستند که جمعى از آنان بیمار دلند، باکى ندارند از این که با از دست دادن سرمایه دین، دنیا را به دست آورند و آنچه در نزد دشمنان دین از عزت کاذب و مقامهاى حیوانى و فانى سراغ دارند را مقدم مىدارند بر عزت حقیقى که تنها از آن خدا و رسول او و مؤمنین است و بر سعادت واقعى که هم شامل زندگى دنیا است و هم آخرت. (طباطبایی، ۱۳۷۴، ج۵: ۶۲۶)
۲ـ۱) مؤمنان صالح
وَعَدَ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دینَهُمُ الَّذِی ارْتَضى لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً یَعْبُدُونَنی لا یُشْرِکُونَ بی شَیْئاً وَ مَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ. (طباطبایی،۱۳۷۴، ج۵: ۶۳۰ )
خداوند در این آیه اوصافی را برای جامعه بعد از ظهور بیان کرده است. (جانشین شدن در زمین، قدرت یافتن دین، تبدیل ترس به امنیت، عبادت خالصانه). از بیان روایتی معلوم میشود بدون برداشتن کامل صفت نفاق، ایجاد چنین اوصافی در جامعه امکان پذیر نیست. منظور از نفاق در این جا منافق اصطلاحی که کافر است و اظهار اسلام میکند نیست بلکه مسلمانانی هستند که در آیه قبل توضیح آن گذشت، بیمار دلانی که در عین اعتقاد به اسلام شیفته دنیا و کفار هستند و آنها را از صمیم قلب دوست دارند و دنیا را بر خدا ترجیح میدهند نه این که اعتقاد به خدا و معاد نداشته باشند. این افراد را قرآن مرتد مینامد یعنی با این که عقیده به خدا دارند اما خداوند را دوست ندارند وعزت و قدرت و نصرت را در جای دیگر میدانند و به دنبال کسب خوشنودی آنها هستند و خواست آنها را بر خواست خداوند ترجیح میدهند.(جعفری، ۱۳۸۷: ۹ )
بنابراین یکی از وظایف اصلی حکومت خشکاندن ریشه چنین نفاقی است.
با توجه به روایات معلوم می گردد منافقهای یاد شده بعد از به قدرت رسیدن آثار سوئی را در جامعه ایجاد میکنند:
-
- آشکار کردن دشمنی با برادران دینی
-
- جنگ با برادرن دینی برای کسب ریاست
-
- تک روی و عمل نکردن به برنامهها و دستورها
-
- فتنه انگیزی و جنگ افروزی
بنابراین مبارزه با نفاق باید قبل از زمان تشکیل حکومت (زمان غیبت) صورت گیرد.
علاّمه طباطبائی در تفسیر آیه ۵۴ سوره مائده به برخی از صفات این افراد اشاره میفرماید: أن الآیه مسوقه لإظهار أن دین الله فی غنى عن أولئک الذین یخاف علیهم الوقوع فی ورطه المخالفه و تولی الیهود و النصارى لدبیب النفاق فی جماعتهم، و اشتمالها على عده مرضى القلوب لا یبالون باشتراء الدنیا بالدین، و إیثار ما عند أعداء الدین من العزه الکاذبه و المکانه الحیویه الفانیه على حقیقه العزه التی هی لله و لرسوله و للمؤمنین، و السعاده الواقعیه الشامله على حیاه الدنیا و الآخره.
و إنما أظهرت الآیه ذلک بالإنباء عن ملحمه غیبیه أن الله سبحانه فی قبال ما یلقاه الدین من تلون هؤلاء الضعفاء الإیمان، و اختیارهم محبه غیر الله على محبته، و ابتغاء العزه عند أعدائه و مساهلتهم فی الجهاد فی سبیله، و الخوف من کل لومه و توبیخ، سیأتی بقوم یحبهم و یحبونه أذله على المؤمنین أعزه على الکافرین یجاهدون فی سبیل الله لا یخافون لومه لائم. (طباطبایی،۱۳۷۴، ج۵: ۳۸۰)
راه کار:
راه برچیدن نفاق طبق روایت یاد شده، ایجاد شرایط سخت است. وجود مشکلات و امتحانهای سخت موجب جدا شدن افرادی میشود که پلیدیهای درونی و روحیه نفاق دارند. چنان که حضرت نوح(ع) برای جدا کردن آنها سالها نخل کاری نمود و وعده فرج عقب افتاد.
از روایات استفاد میشود در دولت مهدوی نفاق جایی نخواهد داشت: اللَّهُمَّ إِنَّا نَرْغَبُ إِلَیْکَ فِی دَوْلَهٍ کَرِیمَهٍ تُعِزُّ بِهَا الْإِسْلَامَ وَ أَهْلَهُ وَ تُذِلُّ بِهَا النِّفَاقَ وَ أَهْلَه. ( کلینی،۱۳۶۵، ج۳: ۴۲۴)
۳ـ۱) کارگزاران عادل
بنا به تفسیر علامه، برای ظهور امام(عج) فرهنگ جامعه باید تغییر کند. و نکته مهم این است که این فرهنگ به حاکم جامعه بستگی تام دارد. زیرا میتوان گفت حاکم وضع و منویات خویش را خواب میبیند و زمانی که حاکم خواب عدالت را میبیند جامعه به سمت عدالت حرکت میکند و زمینه فراهم میگردد.(کلینی،۱۳۶۵،ج ۸ : ۳۶۲، ح ۵۵۲ )
از روایت معلوم میگردد راه ترویج عدالت در جامعه که زمینه ظهور را فراهم میکند، عادل شدن کارگزاران حکومت است اگر مدیران ارشد حکومت همّی جز علالت نداشته باشند و آنان که مسؤول گزینش و بازرسی به کار کارگزاران هستند ملاک اصلیشان برای به کار گیری و نگه داشتن نیرو، پایبندی آنها به عدالت باشد و کسانی را که اهل زد و بند و ظلم به حقوق فردی و اجتماعی هستند از بدنه نظام جدا نمادند قطعا مردم نیز به سمت عدالت حرکت کرده و جامعه برای پذیرش عدل موعود آماده میشود.
۴ـ۱) معرفت به حقیقت ولایت اهل بیت علیهم السلام
امام (ع) میفرماید: افراد هر قدر به اهل بیت(ع) شناخت داشته باشد به همان میزان بهره آنها از دولت قائم(عج) افزایش مییابد. معرفت به کشت (حرث) تشبیه شده چون مانند یک بذر که با کاشتنش ثمرات زیادی به دست میآید، معرفت اهل بیت(ع) نیز منشا برکات فراوانی است. میتوان گفت چون معرفت اهل بیت (ع) در ایجاد دولت قائم(عج) نقش دارد موجب میشود نصیب عالم به آن معارف نیز از آن دولت افزایش یابد. (کلینی،۱۳۶۵، ج۱: ۴۳۵، ح۹۲) بنابر این باید زمینه را برای شناخت ولایت ائمه(ع) و اطاعت از آنها نیز فراهم کرد. پس راه دیگر زمینه سازی برای ظهور، ترویج فرهنگ قرآن و عترت است. باید جامعه را به سمتی هدایت کرد که همگان با این معارف آشنا شوند.
از آیات و روایات به دست می آید که برای ظهور امام عصر(عج) باید زمینه سازی کرد و گروهی منسجم این کار را انجام میدهند شاخصههای این گروه در مقام علم، چنین است: آشنایی کامل با قرآن و معارف دینی دارند و اهل بیت(ع) را خوب میشناسند و خداوند را عمیقا دوست دارند. در مقام عمل نیز چیزی را بر خواست خداوند برتری نمیدهند در برابر مؤمنان فروتن هستند اما کفار را هرگز دوست ندارند و در برابر آنها نرمش و سستی ندارند و اجازه نمیدهند فرهنگ آنها در جامعه اسلامی ترویج یابد شاید این مهمترین شاخصه آنها است.
اهل مبارزه هستند و در انجام وظایفشان از ملامت دیگران هراسی ندارند. همواره در اندیشه ترویج و حاکم ساختن فرهنگ اسلامی در جامعه هستند. با نفاق و دو رویی مبارزه سرسختانهای دارند. عادل هستند و دین را در جامعه قدرت میبخشند و امنیت را برقرار میکنند حق را آشکار کرده و برای برادری و مهربانی در جامعه تلاش میکنند حدود الهی را اجرا و به دنبال شایسته سالاری هستند و به ناحق چیزی را به کسی نمیدهند. (صادق عمل نیک،: ۴)
۲) اقتضائات اقدام مصلحانه
برای زمینه سازی تغییر و تحولات فردی و اجتماعی، لازم است اقدامات مختلفی انجام شود. این اقدامات عبارتند از:
ـ اولین قدم درک و شناخت امام و نیاز مبرم به او و درک حق ولایت اوست. (علی بن ابی طالب، ۱۳۸۲، نامه ۴۵)
ـ مرحله دوم پذیرش ولایت و سرپرستی و حاکمیت امام و اطاعت اوست. (نور، ۵۵ )
ـ مرحله سوم شناخت و پذیرش و اطاعت از نائب عام امام یعنی ولی فقیه و قیام علیه ظلم و ستم و استقرار یک نظام اسلامی است.[۳]
پس از مراحل فوق، انسان آمادگیهای فکری و روحی لازم را پیدا می کند و می تواند هدفمند و بر اساس یک طرح راهبردی طولانی مدت برای آماده سازی شرایط ظهور حرکت نموده و شرایط لازم را برای حکومت جهانی مهدی موعود (عج) آماده نماید. انقلاب اسلامی ایران اکنون در این مرحله قرار دارد. ضروریست تا اهداف و راهبرد ها و سیاستگذاریهای مورد نیاز در راستای زمینه سازی تدوین و اجراء شود.
امروزه نیاز به تهیه و تصویب سند سیاستگذاریهای آماده سازی شرایط ظهور می باشد تا عملیاتی شدن این سند در قوای سه گانه، ارتش و سپاه، صدا و سیما وزارتخانهها و دستگاههای اجرایی و جامعه امکان پذیر شود. ضروریست تا ترکیبی از اساتید دانشگاه و حوزه در گروه ها و زمینه های مختلف تشکیل شود و سند آماده سازی شرایط ظهور را تهیه نمایند و برای تصویب نهایی به شورای انقلاب فرهنگی ارائه نمایند. بدون مشارکت فعال دانشگاهها و حوزه های علمیه این ماموریت تحقق نمییابد. در حقیقت سند سیاستگذاری نظام، دولت و امت زمینه ساز، یک سیاستگذاری مادر است که بقیه سیاستگذاری ها در زمینه های مختلف از آن منشعب می شود.
بکارگیری منابع اسلامی (مانند قرآن، سنت و احادیث پیامبر اکرم (ص) و امامان معصوم(ع)، و استفاده از منابع علمی و عقل و منطق، برای ایجاد فضای مساعد جهت ارتقای معرفت دینی و تدوین و تصویب سیاستگذاریهای مورد نیاز یکی از ماموریتهای اساسی نظام، دولت و امت زمینه ساز است. با توجه به اینکه انسان معمار سرنوشت خویش است، وانسان می تواند آینده را با اراده خود بسازد ، باید بتوان سمت و سوی روند آینده را پیش بینی و تجزیه و تحلیل نمود و اقدامات لازم برای تدوین و اجرای اهداف وراهبردها و سیاستگذاریها و برنامه ریزی های راهبردی و نظارت و کنترل در مرحله اجرا بعمل آورد.
۳) سیاست های مورد نیاز حکومت اسلامی
۱ـ۳) سیاست حرکت بر طبق معارف شریعت اسلام
قرآن، سنت پیامبر(ص) و سیره اهل بیت عصمت (ع) و عقل و اندیشه توحید نگر، چهار منبع اساسی برای تدوین و اجرای احکام و قوانین اسلامی است.و تدوین قوانین بر اساس چهار منبع فوق جزء بدیهیات جهان تشیع و انقلاب اسلامی است. خداوند متعال در سوره بقره آیه ۲۱۳ می فرماید: “فبعث الله النبیین مبشرین و منذرین و انزل معهم الکتاب بالحق لیحکم بین الناس فیما اختلفوا فیه …"؛ پس خداوند پیامبران را فرستاد تا نیکان را بشارت داده و بدان را بترسانند و با آنها کتاب را به راستی فرستاد تا بین مردم در آنچه اختلاف کرده اند حکم کند.
۲-۳) سیاست استفاده از دستاورد های تفکر، دانش و اندیشه بشر در زمینه های مختلف
در برنامه ریزی جهت توسعه فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ارتقائ استاندارد های زندگی مردم، توسعه دانش و فناوری، عمران و آبادانی کشور، ضروریست تا در چارچوب اهداف، معیار ها و ارزشهای اسلامی، از کلیه دستاورد های علمی، فناوری و صنعتی بشر استفاده شود.
۳ـ۳) سیاست گسترش اعتقادات، معنویت و تهذیب اخلاق در جامعه
خداوند متعال می فرماید: “لقد بعثنا فی کل امه رسولا ان اعبدو الله و اجتنبوا الطاغوت"؛(نخل، ۳۶ ) ما در میان همه ملتها فرستادگانی فرستادیم تا شما خدا را عبادت کرده و از طاغوت دوری گزینید. خداوند همچنین می فرماید"هو الذی بعث فی الامیین رسولا منهم یتلو علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب والحکمه"(جمعه، ۲) ؛ او کسی است که در بینمردم امی پیتمبری ازخودشان بر انگیخت تا آیات حق را بر آنان بخواند و آنها را پاک و مهذب ساخته کتاب و حکمت آموزد.
فرم در حال بارگذاری ...
[جمعه 1400-07-30] [ 12:26:00 ب.ظ ]
|