در کل با این عبارات موفقید:
-فکر می کنید به اکثریت مردم تا چه حد می توان اعتماد کرد؟ هیچ £ ۲-خیلی کم £ ۳-کم£ ۴- زیاد£ ۵-خیلی زیاد£
-نظر شما درباره این جمله که :«اکثر مردم صادقند» چیست؟۱- کاملا مخالفم£ ۲- مخالفم£ ۳- نه موافقم نه مخالفم£ ۴- موافقم£ ۵- کاملا موافقم£
قابلیت اعتماد به عموم(اعتماد به غریبهها): دوگویهی زیر برای سنجش قابلیت اعتماد به عموم مورد استفاده قرار می گیرد:

اگر کیف پول خود را که در آن پول نیز هست گم کنید، فکر می کنید تا چه میزان یکی از همسایگان به شما کمک می کند تا آن را پیدا کنید؟
پاسخ گویه فوق به این صورت است: ۱- خیلی کم£ ۲- کم£ ۳- متوسط£ ۴- زیاد£ ۵- خیلی زیاد£
خوشفر(۱۳۸۷) نیز از گویه فوق استفاده کرده است.
۳-۳-۲-۲- شبکه روابط اجتماعی و پیوندهای خانوادگی
تعریف نظری
شبکه روابط و پیوندهای اجتماعی به عنوان یکی از ابعاد اصلی مفهوم سرمایه اجتماعی در تعریف ما از سرمایه اجتماعی ما گنجانده شده است. این بعد از سرمایه اجتماعی بوسیله شبکه های اجتماعی مورد تعریف و سنجش قرار می گیرد. در چارچوب تحلیل شبکه ای، منظور از سرمایه اجتماعی یعنی شبکه های اجتماعی که از طریق آنها دسترسی به منابع اجتماعی امکان پذیر می شود. پاتنام(۱۹۹۸) بین شبکه های رسمی و غیر رسمی تمایز قایل می شود.
شبکه های رسمی: شبکه های رسمی شامل آن دسته از روابط و پیوندهایی است که افراد را به موسسات و نهادهای رسمی مانند سازمانهای داوطلبانه و نظایر آن مرتبط می کند. شبکه های مشارکت مدنی که توسط پاتنام نیز مطرح شدهاند، معرف مناسبی برای سنجش شبکه های رسمی فرد محسوب می گردد.
شبکه های غیر رسمی: شامل پیوندها و روابط است که افراد جامعه را به نهادهای غیر رسمی مانند شرکت در فعالیتهای جمعی و همچنین اندازه و ظرفیت شبکه مرتبط می سازد. پیوند بین اعضای خانواده، خویشاوندان، دوستان و همسایگان از این نوع می باشند.
تعریف عملیاتی
در پژوهش حاضر، متغیر شبکه روابط و پیوندهای اجتماعی در بعد غیر رسمی سنجیده شده است. برای سنجش شبکه های غیر رسمی افراد از دو مولفه استفاده می شود: اول میزان شرکت فرد در فعالیتهای جمعی مانند مراسم جشن و عروسی یا عزاداری و کارهای تفریحی و معاملات اقتصادی که افراد را به یکدیگر پیوند می دهد، و دوم وسعت شبکه دوستان و همسایگان.
الف- شرکت در فعالیتهای جمعی: در این مولفه از فرد خواسته می شود که میزان شرکت خود را طی یک سال گذشته در فعالیتهای جمعی مربوط به افراد و گروه های اجتماعی مشخص نماید. این گروه ها عبارتند از: اعضای خانواده، فامیل و خویشاوندان، دوستان و آشنایان، همسایگان، اهالی محله، همکاران(فقط شاغلین)، افراد هم قوم و هم مذهب، همشهریها و مردم عادی جامعه. برای اندازه گیری این مولفه از یک طیف پنج قسمتی استفاده می شود که تعداد دفعات شرکت فرد در فعالیتهای جمعی به صورت کمی لحاظ شده، به شرح زیر است: ۱تا ۲بار=کم، ۳-۴بار= تا حدودی، ۵-۶ بار= زیاد، ۷بار و بیشتر=خیلی زیاد.
ب- شبکه دوستان و همسایگان: برای سنجش این متغیر از دو گویه زیر استفاده شده است:
- وضعیت سکونت: از پاسخگو خواسته می شود که دوری یا نزدیک محل سکونت خود را از محل سکونت افراد و گروه های زیر در یک سال گذشته مشخص کند: اعضای خانواده، فامیل و خویشاوندان، دوستان، همسایگان و همکاران. در این تحقیق، فاصله نزدیک عبارتست از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه پیاده‌روی یا ۵ تا ۱۰ دقیقه با وسیله نقلیه تا مقصد.
- دفعات رفت و آمد: از فرد خواسته می شود که دفعات رفت و آمد خود را با افراد و گروه های زیر در یک سال گذشته بیان کند: اعضای خانواده، فامیل و خویشاوندان، دوستان، همسایگان و همکاران.
برای اندازه گیری این مولفه از یک طیف پنج قسمتی استفاده می شود که دفعات رفت و آمد به شرح زیر لحاظ شده است: هرروز، هفتگی، ماهانه، سالیانه، هرگز.
۳-۳-۲-۳-مشارکت اجتماعی
تعریف نظری
مشارکت اجتماعی ایجاد فرصتهایی برای قادر ساختن همه اعضای جامعه برای همکاری فعالانه، نفوذ بر فرایند توسعه، و سهیم شدن در منافع حاصل از توسعه است(میجلی و همکاران، ۱۹۸۹: ۲۳). هلی(۱۹۹۷) نیز مشارکت اجتماعی را به صورت مشارکت افراد در فعالیت گروه های خارج از خانواده، عرصه سیاسی و محیط کار(احزاب سیاسی، اتحادیهها و گروه های فشار) تعریف می کند. با توجه به تعریف هلی(۱۹۹۷) می توان گفت مشارکت اجتماعی عبارت است از هر گونه کنش متقابل دواطلبانه، آگاهانه و جمعی افراد و گروه ها در فعالیتهای خارج از خانواده و همه گروه های فعال ناوابسته به سازمانهای سیاسی، گروه های فشار و اتحادیههای کارگری، که به صورت مشارکت رسمی و غیر رسمی مورد مطالعه قرار می گیرد:
مشارکت رسمی: شبکه های رسمی شامل آن دسته از روابط و پیوندهایی است که افراد را به موسسات و نهادهای رسمی مانند سازمانهای داوطلبانه و نظایر آن مرتبط میکند(خوشفر، ۱۳۸۷: ۱۶۲).
مشارکت غیر رسمی: شبکه های غیر رسمی شامل پیوندها در روابطی است که افراد جامعه را به نهادهای غیر رسمی مانند خانواده، خویشاوندان و… جهت شرکت در فعالیتهای جمعی مرتبط مینماید(همان، ۱۶۴).
تعریف عملیاتی
در این پژوهش مشارکت اجتماعی، تنها در بعد مشارکت غیر رسمی سنجیده شده است. برای سنجش مشارکت غیر رسمی، از پاسخگو خواسته می شود که میزان مشارکت خود در فعالیتهای غیر رسمی خیریهای( انواع کمک ها در جشنهای نیکوکاری و عاطفهها، تکریم ایتام، کمک به سالمندان، خیرات و مبرات، کمک و صدقه به مستمندان و مردم آسیب دیده)، در فعالیتهای غیررسمی مذهبی(مانند روضه، عزاداری، جشن و سرور و سایر مجالس دینی در منزل و مسجد) و فعالیتهای همیارانه( میزان کمک به دوستان و همسایگان در نگهداری از فرزند آنان، گوش کردن به مسائل و مشکلات آنان، قرض داد وسایل، قرض دادن پول و رفتن به عیادت بیمار) در طی یک سال گذشته مشخص نماید. برای اندازگیری این مولفه از طیف پنج گویهای هیچوقت، بندرت، گاهی اوقات، اکثر اوقات و همیشه استفاده می شود.
جدول شماره۱-۳: ابعاد و مولفه های سرمایه اجتماعی و تعاریف عملیاتی ارائه شده جهت سنجش آنها