از آنجا که قیمت سهام شرکت های مختلف با هم تفاوت دارند، درآمد هر سهم (EPS) که امکان مقایسه وضعیت سهام یک شرکت با سایر شرکت ها را فراهم می کند از اهمیت زیادی برخوردار است.
برای مقایسه سود آوری شرکت ها با یکدیگر از نسبت قیمت به سود هر سهم یاP/E استفاده می شود.

همچنین نسبت P به E بیانگر مدت زمان بازگشت اصل سرمایه از محل سودهای تحصیل شده شرکت است.
هرچه این نسبت کمتر باشد بیانگر بازده بیشتر سهام شرکت خواهد بود. البته باید توجه داشت نسبت درآمد به قیمت یکی از فاکتورهای تصمیم گیری برای خرید سهام است و باید در کنار عوامل دیگر مورد ارزیابی قرار گیرد.
ثبات نسبی سودآوری سود هر سهم عامل مهمی در انتخاب سهام برای سرمایه گذاری است اما استناد به سود هر سهم در یک سال خاص مبنای مناسبی برای ارزیابی سهام نیست زیرا ممکن است سود سال بعد کمتر و یا بیشتر باشد.
معیار مهمی که در استفاده از نسبت بازده جاری سهام باید مد نظر قرار گیرد قدرت نسبی سود آوری هر سهم در سال های مختلف است.
هر چه میزان انحراف سود آوری سال های گذشته با سودهای احتمالی سال آینده بیشتر باشد، ریسک سهم بالاتر خواهد بود و بر عکس هر چه روند سود دهی سال های گذشته و آتی از ثبات بیشتری برخوردار باشد ریسک سرمایه گذاری بر روی آن سهم کمتر خواهد بود.
۲-۲-۱۴- تعریف سرمایه‌گذاری
تعریف ساده، اما فراگیر از سرمایه‌گذاری عبارت است از،” به تعویق انداختن مصرف فعلی برای دستیابی به مصرف بیشتر در آینده". صندوق‌های بازنشستگی نمونه‌هایی هستند که مصرف را به تعویق می‌اندازند. هنگامی که کارکنان تمام دستمزد خود را در زمان حاضر دریافت نمی‌کنند، و بخشی از آن را در صندوق بازنشستگی نگه‌داری می‌کنند، در واقع مصرف خود را به تعویق می‌اندازند. به همین شیوه، هنگامی که افراد سهام یا دیگر دارایی‌های مالی می‌خرند، در حال به تعویق انداختن مصرف هستند، یعنی سرمایه‌گذاری می‌کنند. خرید خانه ( بخشی از بهای خرید نقدی و بخشی دیگر با دریافت وام پرداخت می‌شود) به جای اجاره خانه (فقط بخش نقدی بهای خرید به عنوان ودیعه اجاره پرداخت شود و وامی دریافت نشود) را می‌توان به همین‌گونه تفسیر نمود. چون، عمر خانه بیشتر از مدت زمان پرداخت وام خرید خانه است، بخشی از پرداختهای فعلی بهای خرید بابت استفاده از خانه‌ی مسکونی در سالهای آینده است. یعنی، اجاره کردن باعث افزایش مصرف زمان حال، و کاهش مصرف در آینده می‌شود.
بنابراین، سرمایه‌گذاری دامنه وسیعی از فعالیتها را در بر می‌گیرد و شامل سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مالی قابل دادوستد و غیرقابل دادوستد است. در مطالب حاضر، منظور از “سرمایه‌گذاری” سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مالی به خصوص اوراق بهادار قابل دادوستدی است که توسط دولتها یا شرکتها منتشر می‌شود. اوراق بهادار قابل دادوستد دارایی‌های مالی‌ای هستند که به آسانی و با حداقل هزینه در بازارهای مالی انسجام‌یافته قابل خرید و فروش هستند. سرمایه‌گذاری روشی برای حفظ ارزش پول و کسب عایدی می‌باشد. به هر حال، دو ویژگی اصلی سرمایه‌گذاری؛ زمان و ریسک است. از دست دادن منافع در حال حاضر قطعی و مبلغ آن معین است. اما، پاداش سرمایه‌گذاری مربوط به آینده است و مبلغ آن اغلب نامشخص است.
در واقع سرمایه‌گذاری خرید اقلام دارایی و یا‌ ‌‌‌اوراق بهاداری است که با گذشت زمان منجر به ایجاد درآمد و افزایش ارزش برای سرمایه‌گذار خواهد شد. از این رو، هنگامی که  فرد یک ورقه بهادار را خریداری می‌کند، سرمایه‌گذاری صورت پذیرفته ‌است، اما خرید یک خانه به قصد سکونت سرمایه‌گذاری محسوب نمی‌شود. چرا که خانه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم، بازده معینی در طی زمان برای ما به وجود نمی‌آورد، اما خرید ورقه‌ بهادار به‌طور بالقوه دارای بازده است.
هر فردی که در بازارهای مالی سرمایه‌گذاری می‌کند دارای هدف مشخصی است. او برای بدست‌آوردن سود و کسب منافع بیشتر در این بازار گام می‌نهد. در حقیقت شخص سرمایه‌گذار به امید بدست‌آوردن ارزشی در زمان آینده از ارزش‌های کنونی چشم‌پوشی می کند. اگر عوامل ترغیب‌کننده برای سرمایه‌گذاری وجود نداشته باشد، افراد به‌طور معمول مصرف کنونی را به مصرف آینده ترجیح می‌دهند. بنابراین فرد سرمایه‌گذار باید از سرمایه‌گذاری کنونی خود انتظار بدست‌آوردن بازده مثبت داشته باشد و بهره‌مندی از ثروت و فرصت‌های مصرف در آینده ترغیب‌کننده وی خواهد بود.
۲-۲-۱۵- نقد شوندگی
نقد شوندگی دارایی مالی به معنای امکان تبدیل سریع آن به پول نقد و یا به عبارت ساده تر امکان فروش سریع سهام است.
هر قدر بتوان سهمی را سریعتر به فروش رساند، قابلیت نقد شوندگی آن بیشتر است.
اوراق بهادار که به طور روزانه و به دفعات مکرر معامله می شوند نسبت به اوراق بهاداری که با تعداد محدود و دفعات کم گردش دارند، قابلیت نقد شوندگی بیشتری و در نهایت ریسک کمتری دارد.
از سوی دیگر یکی از عواملی که موجب می شود تا سرمایه گذاری با پذیرفتن مخاطرات موجود اقدام به سرمایه گذاری در بازار اوراق بهادار کنند، نقد شوندگی بالای این بازار نسبت به سایر فرصت های سرمایه گذاری است.
۲-۲-۱۶- درصد سهام شناور آزاد
سهام شناور آزاد، بخشی از سهام شرکت است که در اختیار سهام داران غیر راهبری، دارندگان کمتر از پنج درصد سهام
شرکت قرار دارد و احتمال عرضه آن در بازار زیاد است. قابلیت نقد شوندگی سهام تا حدود زیادی به تعداد سهام در دست عموم بستگی دارد.
هر چه این نسبت بیشتر باشد حجم و سرعت گردش معاملات افزایش خواهد یافت و به تبع آن قیمت منصفانه و معقول در بازار برای سهام مورد نظر تعیین می شود.
۲-۲-۱۷- ترکیب سهامداران
ترکیب سهامداران که در واقع تعیین کننده ترکیب هیات مدیره شرکت است، می تواند به نفع گروه خاصی از سهامداران باشد.
در شرکت هایی که همه اعضای هیات مدیره آن منتخب سهامداران عمده هستند ممکن است تصمیماتی اتخاذ شود که
بیشتر در راستای اهداف سهامداران عمده است.
به عبارت دیگر ترکیب سهامداری و ساختار مالکیت نیز از مواردی است که باید مورد توجه سرمایه گذاران قرار گیرد.
۲-۲-۱۸- اطلاع رسانی توسط شرکت ها
یکی دیگر از عواملی که تاثیر قابل توجه بر قیمت سهام شرکت ها و تصمیم گیری برای خرید آن دارد، وضعیت اطلاع رسانی شرکت هاست.اطلاعات مبنای تصمیم گیری برای خرید اوراق بهادار است و تصمیم درست مستلزم در اختیار داشتن اطلاعات دقیق و به موقع است. قانون بازار اوراق بهادار شرکت پذیرفته شده در بورس را موظف کرده است تا اخبار و اطلاعات موثر بر قیمت و تصمیم سرمایه گذاران را در اسرع وقت به اطلاع بازار برساند.
۲-۲-۱۹- نوع شرکت و صنعت
شرایط اقتصادی کشور و سیاست های اعمال شده توسط تصمیم گیرندگان اقتصادی بر صنایع مختلف تاثیرات متفاوت میگذارد و می تواند موجب رونق یا رکود آنان شود.
همچنین تقاضای بازار برای تولیدات و خدمات شرکت ها روند سودآوری آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد.
بنابراین ساختار فعالیت شرکت و همچنین صنعتی که شرکت در آن فعالیت می کند از موارد مهم در تصمیم گیری است.
۲-۲-۲۰- عوامل کلان اقتصادی و سیاسی
رویدادهای اجتماعی و سیاسی و پیش بینی تاثیر هر یک از آنها بر اقتصاد کشور و همچنین عوامل اقتصاد کلان می تواند
در تصمیم سهامدار در خرید و فروش سهام شرکت نقش عمده ای داشته باشد.این عوامل طیف وسیعی از موارد را شامل می شوند و بسیار متنوع هستند.
عواملی مانند نرخ تورم، نرخ بیکاری، اشتغال، توزیع درآمد، بروز تنش میان دولت ها، رخدادهای مهم سیاسی و … از عوامل مهم اقتصادی و سیاسی هستند که بر وضعیت بازار سهام تاثیر دارند.

بخش سوم
۲-۳-فرایند تحلیل شبکه ای فازی
۲-۳-۱- مقدمه
در فرایند تحلیل سلسله مراتبی وابستگی ها بصورت خطی(یعنی از بالا به پایین و یا بالعکس)است.حال اگر وابستگی دو طرفه باشد یعنی وزن شاخص ها به گزینه ها و وزن گزینه ها به شاخص ها وابسته باشد،مساله از حالت سلسله مراتبی خارج شده و تشکیل یک شبکه یا سیستم غیر خطی را می دهد که در این صورت نمی توان از قوانین و فرمول هایAHP استفاده کرد.در این حالت برای محاسبه وزن عناصر باید ازANPاستفاده کرد که توسط ساعتی در سال ۱۹۹۴ ارائه شد.
در شکل زیر نمونه ای از یک فرایند سلسله مراتبی و یک شبکه نشان داده شده است.چنانچه ملاحظه می شود در حالت سلسله مراتبی ارتباط،یک طرفه بوده در حالی که در شبکه ممکن است یک عنصر بر عناصر دیگر در هر جهت و یا حتی بر خودش هم تاثیر داشته باشد.
شکل ۲- ۱- تفاوت در شکل شبکه با سلسله مراتب
در AHP،وزن نسبی نهایی یک گزینه از مجموع تسهیم به نسبت وزن معیارها به گزینه ها بدست می آید.به عبارت دیگر ابتدا سهم(وزن)شاخص ها و زیر شاخص ها مشخص شده وسپس سهم(وزن)هر گزینه از شاخص مشخص می شود که مجموع این وزن ها،وزن نهایی هر گزینه را نشان می دهد.این حالت را،یک حالت خطی و یا ارتباط یک طرفه یا سلسله مراتبی می نامیم.چنانچه ارتباطات چند طرفه بوده یعنی نه تنهاAبهB وابسته باشد،بلکهBنیز ازA تاثیر پذیر باشد(یا وابستگی داشته باشد)در این صورت مساله از حالت خطی خارج شده و مجموع تسهیم به نسبت نمی تواند برای محاسبه رتبه نهایی گزینه ها استفاده شود.در این صورت مساله حالت مساله غیر خطی یا شبکه پیدا می کند که روش حل خاص خود را داراست.
۲-۳-۲- تعریف فرایند تحلیل شبکه ای
فرایند تحلیل شبکه ایANP یک شکل عمومی از فرایند تحلیل سلسله مراتبیAHP است که در تجزیه و تحلیل تصمیم گیری چند معیاره مورد استفاده قرار می گیرد.AHP مشکل تصمیم را به یک سلسله مراتب با یک هدف،معیار تصمیم و متغیرها ساختار بندی می نماید،در حالی کهANP آن مشکل را به عنوان یک شبکه ساختار بندی می کند.هر دوی آنها سپس از یک سیستم مقایسات زوجی برای اندازه گیری وزن اجزای ساختار،و در نهایت برای رتبه بندی متغیرها در تصمیم استفاده می کنند.
۲-۳-۳-سلسله مراتب در مقابل شبکه
درAHP،هر عنصر در سلسله مراتب مستقل از سایرین در نظر گرفته می شود.معیارهای تصمیم نیز مستقل از یکدیگر در نظر گرفته می شوند.همچنین گزینه ها نیز مستقل از معیارهای تصمیم و از یکدیگر در نظر گرفته می شوند.اما در دنیای واقعی در بسیاری از موارد،وابستگی متقابل بین گزینه ها و معیارها وجود دارد.ANP نیاز به وابستگی متقابل بین عناصر ندارد،بنابراین می تواند به عنوان یک ابزار اثر بخش در این موارد مورد استفاده قرار بگیرد.