موانع شکلی و ماهوی الحاق جمهوری اسلامی ایران به دیوان ... |
* تبعید یا انتقال غیرقانونی یا حبس غیرقانونی ؛
* گروگان گیری ؛
ب.* دیگر نقضهای فاحش قوانین و عرفهای مسلم حقوق بین الملل و حاکم بر منازعات مسلحانه بین المللی یعنی هر یک از اعمال مشروحه ذیل:
* هدایت عمدی حملات بر ضـــد مردم غیر نظامی در کلیت آن یا برضد افراد غیرنظامی که مشارکت مستقیم در مخاصمات ندارند ؛
* هدایت عمدی حملات بر ضد اهداف غیر نظامی ؛
* هدایت عمدی حملات بر ضد کارکنان تاسیسات، مواد، واحــدها یا وســایل نقلیه ای که در کمک رسانی بشردوستانه یا ماموریتهای حفظ صلــح به موجب منشور ملل متحد به کار گرفته میشوند، مادام کـه آنها از حمایتی برخوردارندکه به غیر نظامیان یا اهـداف غیرنظامی بــه موجب حقوق بین المللی منازعات مسلحانه داده شده است ؛
* انجام عمدی حمله ای با علم به این که چنین حمله ای باعث تلفات جــــانی یــا آسیب به غیرنظامیان یاخسارت به اهداف غیر نظامـی یا آسیب گسترده، دراز مدت و شدید به محیط زیست خواهد شـــد و آشکارا نسبت به مجموعه فایده نظامی ملموس و مستقیم مورد انتظار از آن بیش از اندازه است ؛
* حمله یا بمباران شهرها، روستاهــا، مناطق مسکونی یا ساختمانهایی که بی دفاع بوده و اهداف نظامی نیستند با هر وسیله ای که باشد؛
* کشتـن یا زخمی کردن رزمنـده ای که سـلاح خــود را بر زمین گذاشته یا وسیله ای یا برای دفاع ندارد و از روی اختیار تسلیم شده است ؛
* سوء استفاده از پرچم متارکه جنگ یا پرچم، نشانها و لباسهای متحدالشــکل دشمن یا سازمان ملل یا علائم مشخصه کنوانسیونهای ژنو به طوری که منجربه مرگ یا آسیب شدید به اشخاص شود ؛
* اقدام دولت اشغالگر، به طــور مستقیم یا غیرمستقیم، برای انتقال بخشهایی از جمعیت غیر نظامی اش به سرزمینی که اشغال می کند، یا تبعید یا انتقال تمام یا بخشهایی از جمعیت سرزمین اشغالی در داخل یا به خارج این سرزمین ؛
* هدایت عمدی حملات بر ضد ساختمانهایی که برای مقاصد مذهبی،
آمـوزشی، هنـری، علمی یا خیریـه اختصاص یافتـه و حمله بـه آثـار
تاریخی، بیمارستانها و مـکانهای تجمع بیماران و زخمیها مشروط بر آن که آن مکانها اهداف نظامی نباشند؛
* در معرض نقص بدنی یا هر نوع آزمایش پزشکی یا علمی قرار دادن اشخاصی که تحت سلطه طرف دیگر هستند که نه درمـان پزشکی، دندانپزشکی یا بیمارستانی شخص مورد نظر آن را توجیه می کند و نه در جهت منفعت وی صورت می گیرد و موجب مرگ یا خــطر جدی برای آن شـخص یا اشخاص می شود؛
* خائنانه کشتن یا زخمی کردن افرادی که به دولت یا ارتش دشمن تعلق دارند؛
* اعلان این مطلب که به احدی رحم نخواهد شد [ احدی در قید حیات نخواهد ماند] ؛
* تخریب یا ضبط اموال دشمن مگر آنکه ضرورتهای جنگ چنین تخریب یا ضبط اموال را ایجاب نماید ؛
* اعلان ایــن مطلب که حقــوق و دعاوی اتباع طرف دشمن در هر دادگاهی منسوخ، معلّق یا غیر قابل قبول است؛
* اجبار اتباع طرف دشمن به شرکت در عملیات جنگی برضد کشور خود، هرچند آنها پیش از شروع جنگ در خدمت دولت متخاصم بوده اند.
* غارت شهر یا محلی، گرچه غلبه بر آن با زور صورت گرفته باشد؛
* به کار بردن سم یا سلاحهای سمی؛
* استفاده از گازهای خفه کننده، سمی یا سایر گازها و تمام سیالات، مواد یا ابزارهای مشابه ؛
* استفاده از گلوله هایی که به آسانی در بدن انسان منبسط یا پخش می شـود، مانند گلوله هایی که دارای پوسته سختی هستند که تمام هسته را نمی پوشاند یا آن که شکافهایی روی پوسته ایجاد شده است ؛
* به کار بردن سلاحـها، پرتابه ها و مواد و روش های جنگی کــه دارای خــاصیت آسیب رســانـی بیش از حـد یـا مـوجب رنـج غیـــرلازم می شوند یا آنکــــه ذاتاً بدون تمیز وتفکیــک [ اهداف ] و مغایر حقوق بین الملل منازعــات مسلحانه هستند؛ مشروط بر آنکه این سلاحها موضوع منع جامع بوده و از طریق اصلاحیه ای مطابــق مقررات مربوط در مـواد ۱۲۱ و ۱۲۳ در ضمیمه الحاقی بــه این اساسنامه درج شود؛
* تجاوز به کرامت شخص، به ویژه رفتار موهن و تحقیر آمیز؛
* ارتکاب تجـاوز [ جنسی ]، برده گیری جنسـی، اجبار به فحشای جنسی، حاملگی اجباری آنچنانکه در بند ۲ (و) ماده ۷ تعریف شده است، عقیم کردن اجباری، یا هر شکل دیگر از اشــکال خشونت جنسی که موجب نقض فاحش کنوانسیونهای ژنو می شود؛
* بهره برداری از حضور اشخاص غیر نظامی یا دیگر اشخاص برخوردار از حمایت به منظور مـصون نگاه داشتن نقاط، مناطـق یا نیروهای نظامی معین از عمــلیات نظامی؛
* هدایت عمدی حـــملات بر ضد ساختمانها، مواد، واحدها و وسایل نقلیه پزشکی و افرادی که نشانهای مشخّصه کنوانسیونهای ژنو را مطابق حقوق بین الملل به کار می برند؛
* تحمیل گرسنگی به غیر نظامیان به عنوان روش جنگی، با محروم کردن آنان از مـــوادی کـه برای بقایشان ضروری اسـت، از جمله جلوگیری خودسرانه از رسیدن کمکهای امدادی پیش بینی شده در کنوانسیونهای ژنو ؛
* بسیج اجباری یا داوطلبانه کودکان زیر ۱۵ سال در نیروهای مسلح ملی یا به کار گرفتن آنان برای مشارکت فعال در کارهای جنگی ؛
ج.* در حالت وقوع نزاع مسلحانه غیربین المللی، نقض فاحش ماده ۳ مشترک در چهار کنوانسیون ۱۲ اوت ۱۹۴۹ ژنو یعنی هریک از اعمال ارتکابی زیر بـر ضد اشخاصی کـــه هیچگونه شرکت فعالی در کارهای جنگی ندارند، از جمله افراد نیروهای مسلح که سلاحهایشان را زمین گذاشته اند و کسانی که بــه سبب بیماری، جراحت، حبس یا هر علت دیگری از شرکت در جنگ ناتوان هستند:
* خشونت بر ضد جسم و جان به ویژه قتل از هر نوع، قطع عضو، رفتار بیرحمانه و شکنجه ؛
* تجاوز به کرامت شخص به ویژه رفتار موهن و تحقیرکننده ؛
* گروگانگیری ؛
* صادر کردن احکام و اجرای مجازاتهای اعدام بدون وجود حکم قبلی صادر شده از دادگاهی کــه به طور قانونی تشکیل شده باشد و تمام تضمـینهای قضائی را کـه ضرورت آن به طور عام شناخته و پذیرفته شده است، تامین نماید؛
* بند ۲ (ج ) بر منازعات مسلحانه غیر بین المللی منطبق است و بنابراین شامل حالتهای آشوبها و تنشهای داخلی همچون شورشها و اعمال خشونت آمیز منفرد یا پراکنده یا اعمال مشابه دیگر نمیشود.
* دیگر نقضهای فاحش قوانین و عرفهای قابل اجرا در منازعات مسلحانه غیر بین المللی در چارچوب تعیین شده در حقوق بین الملل، یعنی هریک از اعمال زیر:
* هدایت عمدی حملات بر ضد مردم غیرنظامی در کلیت آن یا بر ضد افراد غیر نظامی که در اعمال جنگی شرکت مستقیم ندارند؛
* هدایت عمدی حملات بر ضد ساختمانها، مواد، واحدها و وسایل نقلیــه پزشـــکی، و افــرادی که از نشانــهای مشخصه مـذکــور در کنوانسیونهای ژنـو مطابق حقـــوق بین الملل استفاده می کنند؛
* هدایت عمدی حملات بر ضد کارکنان، تأسیسات، مواد، واحدها و خودروهایی که در کمک رسانی بشر دوستانه یا ماموریت حفظ صلح به موجب منشور ملل متحد به کار گرفته می شوند، مادام که آنها شایسته برخورداری از حمایتی هستند که به موجب حقوق بین الملل منازعات مسلحانه به غیرنظامیان یا اهداف غیرنظامی داده شده است ؛
* هدایت عمدی حملات بر ضد ساختمانهایی کـه برای مقاصد مذهبی، آموزشی، هنری، علمی یا خیریه اختصاص یافته و [ نیز بر ضد ] آثار تاریخی، بیمارستانها و مکانهای تجمع بیماران و زخمیها مشروط بر آنکه آن مکانها اهداف نظامی نباشند؛
* غارت شهر یا محلی، گرچه غلبه بر آن با زور صورت گرفته باشد؛
* ارتکاب تجاوز [ جنسی ]، برده گیری جنسی، اجبار بـه فحشای جنسی، حاملگی اجباری آنچنانکه در بند ۲ ( و) ماده ۷ تعریف شده است، عقیم کردن اجباری یا هر شکل دیگر ازاشکال خشونت جنسی نیز که موجب نقص فاحش کنوانسیونهای ژنو می شود ؛
* بسیج اجباری یا داوطلبانه کودکان زیر ۱۵ سال در نیروهای مسلح یــا گروه های مسلح یا به کارگرفتن آنـان برای مشارکت فعــال در کارهای جنگی ؛
* صدور دستور جابه جایی اهالی غیرنظامی به دلایل مربوط به نزاع، مگر آن که امنیت غیرنظامیان مورد نظر یا دلایل الزام آور نظامی چنین اقتضا کند ؛
* خائنانه کشتن یا زخمی کردن رزمنده دشمن ؛
* اعلان این مطلب که به احدی رحم نخواهد شد [ احدی در قید حیات نخواهد ماند]
* در معرض نقص بدنی یا هر نوع آزمایش پزشکی یا علمی قراردادن اشخاصی که تحت سلطه طرف دیگر هستند به طوری که نه درمان پزشکی، دندانپزشکی یا بیمارستانی شخص مورد نظر آن را توجیه می کند و نه در جهت منفعت وی صورت می گیرد و موجب مرگ یا خطر جدی برای آن شخص یا اشخاص می شود ؛
* تخریب یا ضبط اموال دشمن مگر آن که ضرورتهای جنگ چنین تخریب یا ضبط اموال را ایجاب نماید؛
و.* بند ۲ (ه ) بر منازعات مسلحانه غیر بین المللی قابل اجراست و بنابراین شامل حالتهای آشوبها و تنشهای داخلی همچون شورشها و اعمال خشونت آمیز منفرد یا پراکنده یا اعمال مشابه دیگر نمی شود. [مقررات]
این بند در مورد منازعات مسلحانه ای قابل اجرا است که در قلمرو دولتی اتفاق می افتد که منازعه مسلحانه طولانی مدتی میان نیروهای حکومت و گروه های مسلح سازمان یافته یا میان چنین گروههایی وجود دارد.
* هیچیک از مطالب بندهای ۲ (ج) و (د) تاثیری بر مسئولیت حکومت برای حفظ یا برقراری مجدد قانون و نظم در کشور یا دفاع از وحدت و تمامیت قلمرو دولت با تمام وسایل قانونی نخواهد گذاشت”.
هر چند این جرم نیز برای اینکه بتواند درصلاحیت دیوان قرار گیرد ممکن است در یک مخاصمه بینالمللی یا غیر آن واقع شود ولی وقوع حالت جنگی برای آن ضروری است. این جرم فقط علیه یک سری اشخاص حمایت شده از قبیل مجروحان، اسیران و غیرنظامیان قابل تصوراست[۶۱].
اما نگرانی در مورد جنایات جنگی موجود در اساسنامه موارد مندرج در کنوانسیونهای چهار گانه ژنو و پروتکل الحاقی دوم به این کنوانسیون هاست. جمهوری اسلامی ایران کنوانسیونهای چهار گانه ژنو را پذیرفته و هم اکنون عضو این کنوانسیون ها می باشد ولی در مورد پروتکل دوم الحاقی هنوز این کنوانسیونها را نپذیرفته است. جنایت دسته اول و دوم موجود در ماده ۸ اساسنامه یعنی جنایات مربوط به منازعات مسلحانه بین المللی مشکلی در راستای الحاق جمهوری اسلامی ایران به دیوان کیفری بین المللی ایجاد نمی کند چرا که ایران عضو چهار کنوانسیون ژنو میباشد. در مورد جنایات دسته سوم یعنی ماده ۳ مشترک چهار کنوانسیون ژنو بدون این که به اساسنامه ملحق شویم موظفیم که از ارتکاب این جنایات در داخل کشور جلوگیری کنیم و افراد مرتکب را نیز مجازات کنیم ولی چون ارتکاب این اعمال طبق کنوانسیونهای چهار گانه ژنو ۱۹۴۹ جنایات جنگی تلقی نشده اند به هیچ وجه وظیفه ای در مورد استرداد مرتکبین به دولت متقاضی نداریم مگر این که با آن دولت قرار داد استرداد مجرمین منعقد کرده باشیم. اساسنامه دیوان اعمال مندرج در ماده ۳ مشترک چهار کنواسیون ژنو را جنایات جنگی می داند و بدین نحو جنایات جنگی را از درگیری مسلحانه بینالمللی به درگیریهای مسلحانه غیر بین المللی نیز گسترش داده است اما مشکل زمانی پدیدار میشود که ماده ۳ مکرر تعریفی از درگیریهای مسلحانه غیر بین المللی ارائه نمی دهد و هر درگیری حتی کوچک نیز ممکن است از سوی هر کشوری به منزله درگیری غیر بین المللی تلقی شود و این مهمترین مشکل برای جمهوری اسلامی ایران در الحاق به دیوان کیفری بین المللی خواهد بود زیرا درگیری های ایران خصوصا در نواحی مرزی همیشه محتمل می باشد و تاریخ چند ساله مرزهای جمهوری اسلامی ایران نیز این نظر را تایید می کند.
اساسی ترین مشکل که ممکن است در مورد جنایات جنگی به وجود آید مربوط به جنایات جنگی مندرج در فهرست شماره چهارم خواهد بود زیرا جنایات موجود در این فهرست جنایات مندرج در پروتکل شماره دو الحاقی به چهار کنوانسیون ژنو می باشد که جمهوری اسلامی ایران عضو این پروتکل نیست
الحاق ایران به دیوان کیفری بین المللی به منزله پذیرش پروتکل شماره دو الحاقی و مهم تر از آن پذیرش این موضوع خواهد بود که نقض این پروتکل را به عنوان جنایت جنگی قبول دارد[۶۲].
فرم در حال بارگذاری ...
[جمعه 1400-07-30] [ 11:23:00 ق.ظ ]
|