۳-۱۰- تعریف عملیاتی متغیرها
۳-۱۰-۱- یکپارچه­سازی زنجیره تأمین
یکپارچه­سازی زنجیره تأمین در اصل یکی کردن شرکای زنجیره (حلقه­ها) را مدنظر ندارد، بلکه هدف، یکی کردن دیدگاه ­ها، اهداف و استراتژی­ها است. همه این حلقه­ها باید بفهمند که با هم شریک بوده و کسی در این زنجیره موفق است که حلقه­های موفق دیگری وی را دربرگرفته باشند. موفقیت یک حلقه در گرو موفقیت حلقه­های دیگر است و شکست یک حلقه، شکست حلقه­های دیگر را در پی خواهد داشت. یکپارچه­سازی زنجیره تأمین ممکن است که به عنوان فرایند تعامل و همکاری که در آن شرکتها در یک زنجیره تأمین با هم به طریقه­ تعاونی و همکارانه جهت رسیدن به نتایج قابل قبول متقابل کار می­ کنند، تعریف شود.
در پژوهش حاضر با توجه به این که ما این متغیر را در دو زیر متغیر به اشتراک­گذاری اطلاعات و هماهنگی عملیاتی مورد بررسی قرار داده­ایم با طرح سؤالات ۱ تا ۵ برای متغیر به اشتراک­گذاری اطلاعات و ۶ تا ۱۰ برای هماهنگی عملیاتی، این متغیر عملیاتی گردیده است.

۳-۱۰-۲- جهت­گیری بازار
جهت­گیری بازار، اشاره به جهت­دهی بازار به سمتی است که موجبات ایجاد ارزش افزوده را برای مشتریانش فراهم می­سازد و نقش بنیادی در استراتژی و مدیریت سازمانی بازی می­ کند.
در پژوهش حاضر این متغیر از طریق دو زیر متغیر جهت­گیری رقبا و مشتری­مداری مورد سنجش قرار گرفته است. با طرح سؤالات ۱۱ تا ۱۳ برای متغیر جهت­گیری رقبا و ۱۴ تا ۱۷ برای متغیر مشتری­مداری، متغیر جهت­گیری بازار عملیاتی گردیده است.
۳-۱۰-۳- عملکرد شرکت
مفهوم عملکرد سازمانی دارای جنبه­ های بسیاری است و هریک از آنها به طرق مختلفی در مطالعات پیشین درباره­ مدیریت زنجیره تأمین، مورد بهره­ برداری قرار گرفته­اند. در این مطالعه دو جنبه­ مهم آن یعنی عملکرد عملیاتی و عملکرد کسب و کار مورد بررسی قرار گرفته است. که به طور خاص، عملکرد عملیاتی به اصلاح و بهبود واکنش شرکت به تغییرات محیطی نسبت به رقبا اشاره دارد، درحالی که عملکرد کسب و کار به عملکرد مالی شرکت در ارتباط با بازده سرمایه ­گذاری، سودآوری و درآمد خالص اشاره می­ کند. با طرح سؤالات ۲۲ تا ۲۵ برای متغیر عملکرد عملیاتی و ۲۶ تا ۳۰ برای متغیر عملکرد کسب و کار، متغیر عملکرد شرکت عملیاتی گردیده است.
۳-۱۰-۴- هماهنگی درون کارکردی
هماهنگی درون کارکردی به هماهنگی منابع شرکت و فعالیت­های مشتری­­مدار، در سراسر شرکت اشاره دارد.
این متغیر در پژوهش حاضر به عنوان یک متغیر کنترل مورد بررسی قرار گرفته و با طرح سؤالات ۱۸ تا ۲۱ عملیاتی گردیده است.
۳-۱۱- روش تجزیه و تحلیل داده ­ها
مدل­یابی معادلات ساختاری^[۵۰] یک تکنیک تحلیل چند متغیری بسیار کلی و نیرومند از خانواده رگرسیون چند متغیری و به بیان دقیق‌تر بسط “مدل خطی کلی” است. که به پژوهشگر امکان می‌دهد مجموعه ­ای از معادلات رگرسیون را به گونه هم زمان مورد آزمون قرار دهد. مدل­یابی معادله ساختاری یک رویکرد جامع برای آزمون فرضیه‌هایی درباره روابط متغیرهای مشاهده شده و مکنون است که گاه تحلیل ساختاری کوواریانس، مدل­یابی علّی و گاه نیز لیزرل^[۵۱] نامیده شده است اما اصطلاح غالب در این روزها، مدل­یابی معادله ساختاری یا به گونه خلاصه SEM است (هومن، ۱۳۹۱، ص ۱۱).
مدل معادلات ساختاری یک ساختار علی خاص بین مجموعه ­ای از متغیرهای پنهان^[۵۲] و متغیرهای مشاهده شده^[۵۳] است. با بهره گرفتن از مدل معادلات ساختاری روابط بین متغیرهای پنهان با یکدیگر و نیز گویه ­های سنجش هر متغیر پنهان با متغیر مربوط قابل بررسی است. مدل­های نظری چند متغیره را نمی­ توان با شیوه دو متغیری که هر بار تنها به رابطه یک متغیر مستقل با یک متغیر وابسته در نظر گرفته می­ شود، ارزیابی کرد. تجزیه و تحلیل چند متغیره به یک سری روش­های تجزیه و تحلیل اطلاق می­ شود که ویژگی اصلی آن­ها، تجزیه و تحلیل همزمان K متغیر مستقل و n متغیر وابسته است.
به طور کلی روابط بین متغیرها در مدل معادلات ساختاری دو دسته است:
مدل اندازه ­گیری یا تحلیل عامل تأییدی: روابط بین متغیرهای پنهان با متغیرهای آشکار
مدل ساختاری یا مدل تحلیل مسیر: روابط بین متغیرهای پنهان با یکدیگر
برای بررسی مدل، نخست از تحلیل عاملی تأییدی برای سنجش روابط متغیرهای پنهان با گویه ­های سنجش آن­ها استفاده شده است. مدل اندازه ­گیری (تحلیل عاملی تأییدی) ارتباط گویه ­ها یا همان سوالات پرسشنامه را با سازه­ها مورد بررسی قرار می­دهد. سپس با بهره گرفتن از مدل ساختاری ارتباط عامل­ها با یکدیگر جهت آزمون فرضیات مورد بررسی قرار خواهند گرفت. در واقع تا ثابت نشود نشانگرها یا همان سوالات پرسشنامه، متغیرهای پنهان را به خوبی اندازه ­گیری کرده ­اند، نمی­ توان روابط را مورد آزمون قرار داد. لذا برای اینکه مفاهیم به خوبی اندازه ­گیری شده ­اند از مدل اندازه ­گیری یا تحلیل عاملی تأییدی استفاده می­ شود.
۳-۱۲- آزمون­های برازندگی مدل
آزمون­های برازندگی نشان می­ دهند مدل طراحی شده توسط پژوهشگر چقدر براساس داده ­های واقعی مشاهده شده، پشتیبانی می­ شود. یکی از آزمون­های برازندگی آزمون نیکوئی برازش خی ـ دو است. نیکوئی برازش به عبارت ساده یعنی تا چه حد مدل نیکو و برازنده است یا چقدر خوب طراحی شده است.
شاخص­ های متعددی برای سنجش برازندگی مدل­ها وجود دارد. برخی از مهمترین این شاخص ­ها عبارتند از: CFI، NNFI، NFI، AGFI، GFI، SRMR. با این وجود دو شاخص اصلی که بسیار مورد تأکید است و در خروجی لیزرل به وضوح مشاهده می­ شود شاخص خی ـ دو و شاخص RMSEA است.
جدول ۵-۳ خلاصه دامنه پذیرش شاخص های برازندگی

(منبع: کلانتری، ۱۳۸۸)