آوریل

مارس

فوریه

ژانویه

۲۳/۱

۳۵/۱

۵۵/۱

۵۹/۱

۹۰/۱

۱۱۰/۲

۱۴/۲

۵۸/۲

۸۶/۲

۹۳/۲

۱۰/۲

۴۷/۱

۳-۱۳ یخبندان
در شهرستان لنجان پدیده یخبندان نیز مشاهده می شود که در طی یک دوره ۱۳ ساله ، برابر ۱۰۴ روز است . در بخش باغبهادران هم با توجه به دو پارامتر اقلیمی تابستانهای معتدل و زمستانهای نسبتاً سرد ، پدیده یخبندان وجود دارد . حداکثر میزان تبخیر شهرستان لنجان ، متعلق به ماه مرداد و حداقل آن متعلق به دیماه است که بخش باغبهادران نیز از این روند تبعیت می کند .
۳-۱۴ منابع آب
منابع آب شهرستان لنجان شامل منابع آبهای سطحی و زیرزمینی است . اصلی ترین منبع آب سطحی شهرستان ، رودخانه زاینده رود است که از ارتفاعات زردکوه بختیاری سرچشمه گرفته و پس از گذشتن از سد زاینده رود به طرف شهرستان لنجان سرازیر شده و از شرق شهرستان خارج می گردد.این رودخانه ، اراضی وسیعی از باغات ، مزارع ، آب مصرفی صنایع ذوب آهن ، صنایع نظامی و سایر صنایع شهرستان را تأمین می کند . مقداری از آب شهرستان لنجان و مناطق اطراف آن از این رودخانه تأمین می گردد . بیشترین میانگین آبدهی ماهانه و سالانه رودخانه زاینده رود بر اساس آمار ۲۲ ساله طرح جامع آب کشور ( مهندسین مشاور جاماب ) ، مربوط به اردیبهشت ماه ، معادل ۹۸/۵۵ و حداقل آن ، مربوط به بهمن ماه، معادل ۸۷/۲۱ می باشد . ( بررسی های محیطی و اقلیمی ، ۱۳۸۱ ، ص۸ )
منابع آب زیرزمینی شهرستان شامل چاه ها ، قنوات و چشمه ها است . تحت تأثیر اقلیم منطقه و ویژگیهای زمین شناختی آن ، سفره های آب زیر زمینی شهرستان طی سالیان متمادی تشکیل شده است . منابع تغذیه آبهای زیر زمینی شهرستان شامل نفوذ آب باران ، نفوذ آب رودخانه ها و روانابها ، نفوذ آب آبیاری و نفوذ آب فاضلاب شهری و صنعتی است . در محدوده حاشیه زاینده رود نیز به دلیل بالا بودن سنگ بستر ، تقریباً سفره آب زیرزمینی ، مستقیماً تابع رودخانه است . و سفره با رودخانه در ارتباط دائم می باشد . در دشت لنجان حدود ۴۹۰ حلقه چاه وجود دارد که حداقل آبدهی آنها ، حدود ۳ لیتر در ثانیه و حداکثر آبدهی آنها ، حدود ۵۴ لیتر در ثانیه بوده است . متوسط آبدهی این چاه ها نیز حدود ۷/۱۲ لیتر در ثانیه است .
۲۱۱ رشته قنات با عمق مادر چاه (حدود ۶۰ متر ) و حداقل دبی ۰۵/۰ لیتر در ثانیه و حداکثر دبی ۱۶۰ لیتر در ثانیه ، در منطقه وجود دارد . متوسط آبدهی قنوات شهرستان ، ۷/۱۷ لیتر در ثانیه است . (نقشه شماره ۳-۵)
در بخش باغبهادران نیز منابع آبهای زیرزمینی ، چاه و قنات است که میزان آبدهی آنها از ۱ تا ۳ لیتر گزارش شده است . ( عسگری ، غلامرضا ، ۱۳۷۸ ، ص ۲۳ )
۳-۱۵ وضعیت زمین شناسی منطقه باغبهادران
از نظر وضعیت زمین شناسی ، رسوبات دوره های دوم تا چهارم ، ساختار زمین شناسی شهرستان لنجان را تشکیل می دهد که وجود لایه های آهک دوره های کرتاسه و ائوسن در تجمع منابع آبهای زیرزمینی حائز اهمیت است . بدیهی است وجود این لایه ها در استقرار سکونتگاه های بخش باغبهادران بسیار تأثیر گذار بوده است ؛ به ویژه سکونتگاههایی که مجاور رودخانه نیستند( تعدادی از سکونتگاه های شرقی و غربی منطقه ) . ( طرح هادی شهر باغبهادران ، ۱۳۷۳ ، ص ۲۴ )
از نظر زمین شناسی ، منطقه باغبهادران جزء ناحیه ای موسوم به زون سنندج ـ سیرجان می باشد که متعلق به ایران مرکزی است و در امتداد سلسله جبال زاگرس قرار گرفته است .
قدیمی ترین تشکیلات زمین شناسی دوره پرمین و صخره کوههایی است که در سمت شمال غربی منطقه قرار دارند که دارای روند شمال غربی و جنوب شرقی بوده و ارتفاعی حدود ۲۰۰۰ متر دارند . تشکیلات این ارتفاعات در دوره پرمین ، سنگهای آهکی زرد تیره تا سفید می باشد که حاوی فسیلهای گیاهی و فسیلهای ریز جانوری می باشند . در بعضی نقاط همانند خشوئیه و ملک آباد ، رخساره های آهکی دارای فسیلهای مرجانی است که در بقیه نقاط توسط آبرفتها پوشیده شده است ، ولی گاهی بیرون زدگی هایی در آن دیده می شود .
در دوره ژوراسیک نیز ، تشکیلات زمین شناسی این دوره در کوههای منطقه به خوبی به چشم می خورد . این تشکیلات در شمال و جنوب غرب زاینده رود و در شمال غرب منطقه نمایان هستند و بیشتر شامل فسیلهای سیاه رنگ می باشند . که متورق بوده و حاوی آمونیت می باشند . در اطراف زاینده رود و در دامنه ارتفاعات منطقه رسوبات دوران چهارم ، تراسهایی را تشکیل می دهد که به تراسهای قدیمی و تراسهای جوان تقسیم می شوند . دانه بندی این رسوبات از کوهپایه به طرف دشت سریعتر شده و به دلیل اینکه مقدار مواد رسی آن به تدریج زیاد می شود ، آبرفتهای آبدار منطقه را شامل می شود . این رسوبات توسط آب رودخانه تغذیه می شود و مقدار املاح موجود در آنها خیلی کم می باشد . در جنوب و جنوب غربی چرمهین و کچوئیه و در محور دشتها و خط القعرها ، رسوبات دوران چهارم به صورت دانه ریز با تراسهای جوان دیده می شود که این رسوبات در نظام اسکان سکونتگاه های منطقه از نظر فعالیت کشاورزی بسیار مؤثر بوده است .
در زمینه‌ی توان لرزه خیزی با وجود گسلهایی که در شهرستان لنجان وجود دارند ، لرزه خیزی متوالی گزارش نشده ولی پس لرزه هایی در قسمتهای جنوبی که مجاور گسل رخ است ، صورت گرفته است . ( طرح ساماندهی فضا و سکونتگاه های روستایی بخش باغبهادران ، ۱۳۸۱ ، ص ۶۷ )
گسل رخ در امتداد شمال غرب ـ جنوب شرق قرار دارد و در واقع یک روراندگی به حساب می آید ، این گسل در پای گردنه رخ ( در سر راه اصفهان به شهرکرد ) ، با میانگین ارتفاع ۱۷۰۰ متر وجود دارد . این گسل در مرز جنوبی منطقه قرار دارد و اختلاف ناگهانی و شدید میان منطقه ( با ارتفاع ۱۷۲۰) متر و نزدیک ترین ستیغ کوه به آن ، کوه شاهلرا ( با ارتفاع ۲۹۱۰ متر ) ، یکی از ویژگیهای این گستره است که نتیجه کارکرد گسل رخ می باشد . در راستای این گسل ،کوههای جنوب غربی با آهکهای کرتاسه بر روی منطقه رانده شده اند . ( فتحی باغبهادرانی ، مسعود ، ۱۳۷۲ ، ص ۶۳ ) ( نقشه شماره ۳-۶ )
۳-۱۶ خاک
خاک مجموعه ای از ذرات و اجسام طبیعی ، مرکب از مواد آلی و معدنی است که پوسته خارجی زمین را پوشانده و کلیه فعالیتهای انسان بر روی این قسمت از کره خاکی صورت می گیرد .
این پدیده که به عنوان یکی از مهمترین عناصر حیاتی مورد نیاز انسان ، گیاه و حیوان نقش اساسی دارد ، در فعالیتهای گردشگری از اهمیت قابل توجهی برخوردار است .
نظر به اینکه منطقه باغبهادران در جنوب غربی اصفهان و در جوار کوههای بختیاری و زاگرس قرار گرفته ، این کوهها به علت حرکات پی در پی کوهزایی در اواخر دوران دوم و خصوصاً دوران سوم به علت همین حرکات کوهزایی به تدریج بالا آمده و تیغه های نسبتاً‌ مرتفعی تشکیل داده اند. این ارتفاعات بعداً تحت تأثیر نیروهای داخلی و خارجی زمین قرار گرفته و در بعضی نقاط دستخوش نوعی روراندگی و فرو رفتگی گردیده است . اقلیم سخت و خشک اصفهان ، در حاشیه کویر داخلی نیز اثر خود را در فرسایش قلل و تپه های کوهستانی گذاشته است . سازندگی فرسایش ساختمانی رودخانه ای دوران چهارم زمین شناسی ، تکوین مراحل فوق بوده و منجر به تشکیل خاکهای حاصلخیزی در حاشیه زاینده رود و نیز تپه های شنی شده است که خاکهای مرغوبی برای کشاورزی ندارند .

خاکهای منطقه با توجه به شرایط تشکیل ، متفاوت و به طور کلی در قسمت زیر خلاصه می شوند :
دشت زاینده رود که از ته نشستهای رودخانه زاینده رود می باشد ، پس از عبور رودخانه از استان چهارمحال و بختیاری ، وارد منطقه باغبهادران ( لنجان علیا ) شده و سپس به طرف لنجان سفلی و به طرف شهر اصفهان گسترش و ادامه یافته و سرانجام به باتلاق گاوخونی ختم می شود .
در منطقه ، خاکها به صورت پادگانه آبرفتی تشکیل و جنس آن در تراسهای پایین سبک ، در تراس میانی متوسط تا سنگین و در تراس بالایی و قدیمی خیلی سنگین می باشد و خاکها عمدتاً از گروه Desert Brown و Alluvial Soil است و به تدریج به طرف اصفهان ، تراس قدیمی گسترش می یابد .
این منطقه که خاکهای آن آهکی و غالباً بدون محدودیت و یا با کمی محدودیت می باشد، از مناطق عمده زراعی است که کشت انواع گیاهان در آن صورت می گیرد .
درجه اسیدیته خاک به طور متوسط ، ۸ تا ۵/۸ درصد و هوموس خاک از نوع عالی است .(گزارش عملکرد گذشته و وضع موجود بخش های مختلف اقتصادی ،۱۳۶۲ ،ص۳۲۷ )
۳-۱۷ پوشش گیاهی
منطقه مورد مطالعه از نظر پوشش گیاهی ، جزء مناطق کم پوشش ایران است . اگر از دره زاینده رود و حوضه آبیاری آن صرفنظر نماییم ، بقیه منطقه باغبهادران به واسطه دارا بودن آب و هوای صحرایی و نیمه صحرایی و تقریباً کوهستانی دارای پوشش گیاهی ناچیزی است .
همانطور که می دانیم ایران مرکزی بر روی کمربندی صحاری آفریقا و آسیا قرار دارد و از رطوبت و بارندگی بسیار کمی برخوردار است و مخصوصاً فلات داخلی ایران که منطقه باغبهادران نیز جزء آن است ، با بارندگی سالیانه ۶/۱۳۳ میلیمتر و درجه حرارت متوسط سالیانه ۴/۱۳ درجه سانتیگراد و با ۱۷۲۰ متر ارتفاع از سطح دریا به عنوان یک منطقه صحرایی و نیمه صحرایی شناخته شده است و با زمستانهای سرد و تابستانهای گرم ، ناحیه خشکی به حساب می آید . در این منطقه که قدرت تبخیر خیلی بیشتر از مقدار بارندگی آن است ، نمی توان انتظار مناطق جنگلی را داشت ؛ مگر مناطق مرتفع غربی و جنوب غربی باغبهادران که جزء ارتفاعات زاگرس و کوههای بختیاری محسوب می گردد . البته می توان گفت که از نظر پوشش گیاهی اصلاً جنگل به معنای واقعی کلمه در شهرستان وجود ندارد ( ۳۰ هکتار جنگل طبیعی بادام کوهی در جاده سامان و پیر غلام و ۲۰-۱۵ هکتار جنگل طبیعی در کرچگان که یکی از مهمترین علل این امر ، اقلیم منطقه است ) . در اراضی حاشیه رودخانه زاینده رود در نوار باریکی ، گسترش باغات و
بیشه زارها و تجمع درختان دیده می شود که بیشتر بیشه زار است تا جنگل .
در نهایت گیاهان این ناحیه منحصر به درختچه ها و بوته های پا کوتاه و گیاهان یک ساله می باشند و رستنی های این ناحیه بیشتر از نوع گیاهان استپی مناطق خشک است و بالعکس هر چه از باغبهادران به طرف غرب و جنوب غربی پیش رویم ، تراکم پوشش گیاهی بیشتر می شود . زیرا با افزایش ارتفاع این مناطق ، آب و هوای نیمه گرم و خشک به آب و هوای سرد و نسبتاً مرطوب تبدیل می گردد و همین عوامل آب و هوایی در رشد و نمو درختان و درختچه های ارتفاعات غربی باغبهادران بسیار مؤثر می باشند ؛ یعنی به نسبت ارتفاع یافتن منطقه از گیاهان نوع کویری کاسته شده و این ناحیه پوشش مناطق معتدله مرطوب و سرد را به خود می گیرد .( شفقی ، سیروس ، ۱۳۵۳ ، ص۵۳ )
۳-۱۹جغرافیای جمعیت
جمعیت انسانی با مشخصات خود ، از مبانی اساسی هر نوع برنامه ریزی توسعه می باشد ؛ بنابراین لازم است در برنامه ریزی توسعه‌ی صنعت گردشگری ، این فاکتور مهم و سایر عوامل مرتبط مورد توجه قرار گیرد و توانها و موانع جمعیتی در رابطه با توسعه گردشگری تجزیه و تحلیل شود .
از آنجا که هدف اصلی هر برنامه ریزی توسعه ، بهبود شرایط زندگی نسل بشر است و بدیهی است که مسائل جمعیتی با بار کیفی و کمی خود ، از مبانی اساسی بررسی محیط اجتماعی بوده و به عنوان یک توان ، حائز اهمیت فراوان است ، در هر برنامه ریزی بالاخص توسعه صنعت گردشگری بایستی مورد توجه قرار گیرند .
۳-۱۹-۱ حجم و رشد جمعیت
شهرستان لنجان با مساحت ۳۷۵/۱۰۹۳ کیلومتر مربع ، در قسمت غربی استان اصفهان قرار گرفته است که ۱/۱ درصد مساحت استان را به خود اختصاص داده است . بخش باغبهادران که در قسمت غرب آن قرار دارد ، ۶/۴۹ درصد از مساحت آن را در بر گرفته است . این شهرستان با جمعیتی معادل ۲۲۶۷۵۶نفر ، ۳/۵ درصد از جمعیت استان را شامل می شود و بخش باغبهادران با جمعیتی معادل ۴۵۹۷۳نفر ، ۲۰/۱۸ درصد از جمعیت روستایی و۳/۹ درصد از جمعیت شهری شهرستان را در بر می گیرد ؛ یعنی جمعاً ۵۵/۲۷ درصد از کل جمعیت شهرستان را شامل می شود .
در محدوده‌ی بخش باغبهادران ، شهرهای باغبهادران باجمعیت (۸۸۱۲نفر ) و چرمهین
( ۱۲۳۰۴نفر ) و دهستان های زیرکوه ( نفر۱۰۰۷۳) ، چم کوه ( ۶۳۶۲نفر) و چم رود ( ۸۴۲۲نفر) قرار دارند . از جمعیت ۲۲۶۷۵۶نفری شهرستان ، ۱۸۰۷۸۳نفر یا ۸/۷۷ درصد آن در بخش مرکزی یا نیمه شرقی و۴۵۹۷۳ نفر یا ۲/۱۲ درصد در نیمه غربی یا بخش باغبهادران ساکن هستند .
از کل جمعیت بخش مرکزی ۱۷۰۷۰۴ نفرساکن نقاط شهری شهری و ۱۰۰۷۹ نفر ساکن نقاط روستایی و از کل جمعیت بخش باغبهادران ، ۲۱۱۱۶ نفر ساکن نقاط شهری و ۲۴۸۵۷ نفر ساکن نقاط روستایی است .

عدم توانایی نشستن و بلند شدن به صورت مستقل و یا حتی با وسایل و تجهیزات تطبیقی
عدم توانایی راه رفتن به صورت مستقل
شکل ۲-۱۰ سطح پنج طبقه بندی کارکرد حرکتی درشت
۲-۲-۹ درمان فلج مغزی
درمان عموماً قبل از دو سالگی تشخیص و مداخلات درمانی ارائه میشود. تأکید بر برنامههای درمانی به ویژه برای کودکان در سنین پایین تر، رشد جسمانی آنان را ارتقاء میبخشد. شکل های متعدد درمانی وجود دارد که در سالهای اخیر ارزش واقعی و تأثیر آنها به طور قوی به وسیله شواهد تجربی حمایت شده است (۹۶).

۲-۲-۹-۱ شیوه های درمان غیردارویی
شامل کاردرمانی، درمان روانی- اجتماعی، گفتار درمانی، تحریک الکتریکی، درمان ارتوپدی یا ترکیبی از این روشها می باشد. از این روش های درمانی برای اصلاح دامنه حرکات مفاصل، تسهیل سازی یا کشش عضله ای ضعیف، بازداری یا حرکات اسپاستیک عضله ها استفاده میشود. حمایت، اصلاح کشش ماهیچه ای و اصلاح یا نرمال کردن رشد حرکتی نیز در نظر گرفته میشود. به علاوه فعالیت های روزانه بیمار میتواند به وسیله ابزارها سازگار شده (ابزار نشستن، ایستادن و….) تسهیل شود (۹۷). مداخلات درمان روانی- اجتماعی و کاردرمانی شامل دامنۀ عمیقی از تکنیک ها مثل تکنیک های درمانی رشد عصبی کلاسیک، الگوسازی، آموزش قابل هدایت، ورزش های آبی وتکنیکهای وجتا میشود. رویکردهای مختلفی برای تسهیل دامنه حرکات، تأخیر یا جلوگیری از ناهماهنگی، فراهم کردن ثبات مفاصل و برای به حداکثر رساندن فعالیت استفاده شده است. این روشها شامل تحریک الکتریکی، شکسته بندی و ارتوپدی میباشد. تحریک الکتریکی عصب عضله ای به عنوان یک درمان کارکردی مطرح است. در این روش فرد هر روز در معرض تحریک عضله های قسمت پایین فلج اسپاستیک قرار میگیرد. اگر تحریک الکتریکی کارکردی مؤثر باشد، کشش عضله ای اصلاح شده در خلال ۲-۱ هفته بعد از درمان مشهود می شود. هدف مداخلات در کودکان سنین مدرسه، تمرکز بر رشد روانی- اجتماعی است تا عملکرد حرکتی. روش واقعیت مجازی به عنوان یک تکنیک کامپیوتری سه بعدی تعاملی مورد استفاده قرار میگیرد. به وسیله این روش فرد در محیط واقعی قرار میگیرد. نشان داده است که این روش در آموزش مهارتهای حرکتی مؤثر است. براساس این روش، تعاملات کودک با محیط واقعی لذتبخش و بدون تهدید است، برای حفظ اشتیاق و کنترل برانگیخته می شود، فعالیت و حرکتهای جدید را با بهره گرفتن از بازخورد نشان میدهد و احساس برتری و خود کنترلی میکند (۹۶). به طور کلی رویکردهای درمانی براساس دو اصل پایه شناخته میشوند: الف) تأکید بر بهنجار کردن کیفیت حرکت و ب) تأکید بر فعالیتهای حرکتی (۹۸). از روش های درمانی دیگر، فیزیوتراپی با شعار فعالیت، فعالیت، فعالیت میباشد (۹۹). استفاده از این کلمه نشان دهنده: الف) پیشگیری ثانویه از آسیبهای عضلانی استخوانی و کارکرد بدنی حداکثر، ب) پرورش رشد هیجانی، اجتماعی و شناختی کودک و ج) حفظ رشد و شاید به حالت اول برگرداندن ساختارهای طبیعی است (۹۹). کاردرمانی بر مهارتهای رشدی لازم برای عملکرد فعالیتهای زندگی روزانه متمرکز است. این فعالیتها شامل بازی، مراقبت از خود مثل غذا خوردن، کارهای حرکتی مثل نوشتن و طراحی کردن می باشد (۱۰۰). نقش والدین انکارناپذیر است، زیرا زمانیکه یک کودک با ناتوانی متولد میشود والدین با تشخیص، سازگاری یا مراقبت و انتظارات آنها روبرو میشوند و استرسهایی را در طول زمان تجربه میکنند (۱۰۱). خدمات روانشناختی به والدین در سازگاری بهتر کمکهای شایانی میکند.
۲-۲-۹-۲ درمان دارویی
هیچ درمان پزشکی برای درمان کودکان مبتلا به فلج مغزی وجود ندارد. داروها و جراحی ها می توانند به کاهش سفتی، افزایش طول عضله وکاهش محدودیت های مفصلی کمک کنند تا به واسطه آن ها دستیابی به مهارت های حرکتی درشت برای کودکان راحت تر گردد. برخی از خدمات پزشکی به صورت مختصر در زیر ذکر داده شده (۸۶):
داروهای خوراکی برای کاهش تون عضلانی
پمپ با کلوفن درون کانال نخاعی^[۹۳]
تزریق سم بوتولیسم (بوتاکس)
قطع ریشه پشتی نخاع به صورت انتخابی^[۹۴]
۲-۲-۱۰ نظریه سیستم های پویا و تاخیرهای حرکتی در کودکان فلج مغزی
نظریه سیستم های پویا بیان می کند که حرکت و اختلالات حرکتی تنها به وسیله سیستم مرکزی یا پردازش شناختی کنترل نمی شود. این نظریه، رشد حرکتی را به صورت تاخیری و طبیعی تحت تاثیر برهمکنش چند سیستم در نظر می گیرد که شامل دیگر سیستم های ارگانیسم (مانند قدرت، تعادل و انعطاف پذیری) و همچنین عوامل مرتبط با محیط و ماهیت تکلیف می باشد. در این نظریه، حرکت از برهمکنش بسیاری از این سیستم های فرعی^[۹۵] ایجاد می شود اما توسط هیچ یک از این سیستم های فرعی به صورت منفرد کنترل نمی شود (۱۰۱). برای مثال کودک با فلج مغزی به طور آشکار سیستم مرکزی عصبی آسیب دیده ای دارد که موجب انتقال نادرست اطلاعات از مغز به ماهیچه ها می گردد. در نتیجه کودک شماری از مشکلات عضلانی مانند اسپاسم^[۹۶] را نشان می دهند (انقباض دسته ای عضله ای به طور دایمی). واضح است که آسیب به سیستم عصبی مرکزی به طور معناداری توانایی کودک برای کنترل و هماهنگی حرکت را کاهش می دهد، اما عوامل دیگری نیز وجود دارد که روی حرکت کودک تاثیر می گذارد. برای مثال فقدان قدرت عضلانی می تواند توانایی کودک برای کنترل حرکتی مانند راه رفتن را محدود کند. به طور مشابه، کاهش تعادل و انعطاف پذیری نیز بدون شک بر مشکلات حرکتی و تاخیرهای حرکتی کودک تاثیر می گذارد. نهایتا"، محیط و تکلیف نیز بر مشکلات حرکتی تاثیر می گذارد. کودک مبتلا به فلج مغزی برای جابجایی روی سطحی ناهموار (همانند چمن بیرون از خانه) نسبت به کف باشگاه ورزشی مشکل حرکتی و تاخیرهای حرکتی بیشتری را از خود نشان می دهند. به طور مشابه، تکالیفی که غیرقابل پیش بینی می باشند (مهارت های حلقه باز)^[۹۷]، مانند دنبال کردن توپ یا بسکتبال نسبت به تکالیف قابل پیش بینی تر (مهارت های حلقه بسته)^[۹۸] مانند ضربه زدن به توپ گلف یا بولینگ یا پرتاب های آزاد برای کودک مشکل تر می باشد. تمرکز درمان در مدل سیستم های پویا روی تشخیص محدودیت های ارگانیسم و سپس تلاش برای رفع دوباره این محدودیت ها می باشد. به علاوه، معلم / درمانگر می تواند محدودیت های محیط و تکلیف را دستکاری کرده تا محیط را برای حرکت کودک در اطراف آن آسان تر کند (۱۷). برای مثال کودک ۸ ساله ای که مبتلا به فلج مغزی است و اسپاسم عضلانی (سفتی عضلات) خفیف و فلج دایپلژی (درگیری بیشتر پاها و همچنین بازوها) و ناتوانی ذهنی^[۹۹] دارد، به طور واضحی در حرکت جابجایی از همسالانش عقب تر می باشد. او همچنین می تواند خم شده یا بایستد، اما قادر به پریدن روی دوپا یا لی لی روی یک پا نمی باشد. اولین رویکرد درمان سیستم های پویا برای این کودک، تشخیص محدودیت های ارگانیسمی است که مانع رشد مهارت های جابجایی پیشرفته تر کودک شده است. به طور واضح، آسیب به سیستم عصبی مرکزی در اثر فلج مغزی یک محدودیت می باشد، اما چیز زیادی معلم / درمانگر نمی تواند برای تغییر آسیب مغز کودک انجام دهد. به هر حال، کودک همچنین ضعف قابل توجهی در پاهایش در هر دوی عضلات بزرگ رانی و عضلات کوچکتر که مچ پاهایشان را تثبیت می کند، نشان می دهد. او همچنین انعطاف پذیری محدودی دارد که خم شدن به پایین در حالت اسکات را برای او مشکل می سازد. علاوه بر این، مشکل هماهنگ کردن هر دو طرف بدنش برای حرکت با یکدیگر را دارد که روی توانایی او برای پریدن به بالا پا دو پا در یک زمان تاثیر می گذارد. نهایتا"، ناتوانی ذهنی کودک بر توانایی او روی پردازش سریع اطلاعات تاثیر می گذارد و در نتیجه کودک در زمان آغاز یک حرکت مردد به نظر می رسد (۱۰۲). بنابراین معلم / درمانگر می تواند بر بسیاری از محدودیت های محیطی و تکلیف غلبه کرده و زمینه پیشرفت رشدی فرد را به وجود آورد.
۲-۲-۱۱ ضعف عضلانی در کودکان فلج مغزی و ارتباط آن با عملکرد حرکتی
نواقص اولیه حرکتی که مسوول اختلال الگوهای حرکتی در کودکان فلج مغزی می باشد شامل فلج عضلات، اسپاسم عضلانی، اختلال در کنترل حرکت انتخابی و هم انقباضی عضلات می باشد (۱۰۳). این نواقص حرکتی باعث کاهش و ضعیف شدن قدرت عضلانی در کودکان فلج مغزی نسبت به کودکان با رشد طبیعی می شود (۱۰۴). کودکان با فلج مغزی اختلالات گوناگونی در کارکرد عضلات مانند کاهش کنترل حرکتی انتخابی، افزایش اسپاستیستی و ضعف عضلات را تجربه می کنند (۱۰۳). ضعف عضلانی یک اختلال شایع در کودکان مبتلا به فلج مغزی می باشد (۱۰۵). کودکان مبتلا به فلج مغزی و سایر اختلالات حرکتی مشابه دچار فقدان قدرت و استقامت عضلانی هستند. وقتی تون عضلانی کودک پایین باشد فقدان قدرت آشکار می شود. همچنین در کودکانی که تون عضلانی بالایی دارند ضعف عضلانی وجود دارد. عضلات اسپاستیک، سفت و محکم احساس می شوند، بنابراین ممکن است فکرکنید که قوی هستند در حالی که واقعا” ضعیفند (۱۰۶). در آخرین تحقیقات مشخص شده است که سفتی عضلانی و قدرت با هم ارتباطی ندارند (۴). ضعف عضلانی به بکارگیری ناقص یا کاهش سرعت تخلیه واحدهای حرکتی، هم انقباضی نامناسب گروهای عضلات آنتاگونیست، میوپاتی (بیماری عضله) ثانویه و تغییر در فیزیولوژیک عضله نسبت داده شده است (۱۰۷). این اختلالات اغلب منجر به مشکلات و دشواری هایی در راه رفتن مانند سرعت راه رفتن، استقامت راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها می شود. کودکان مبتلا به فلج مغزی نسبت به کودکان سالم دارای عضلات کوتاه (۱۰۸) و ضعیف تری می باشند (۱۰۹) و قدرت عضلات با الگوی گام برداشتن و عملکرد حرکتی ارتباط دارد (۴). با توجه به این که بیشتر کودکان فلج مغزی از نوع اسپاستیک می باشد، در این کودکان اوج گشتاور اکسنتریک و کانسنتریک عضلات زانو و مچ پا کاهش می یابد (۱۱۰). همچنین ضعف عضلانی باعث ایجاد درد و از دست دادن عملکرد حرکتی می شود. برای مثال، ضعف عضلات چهارسر در کودکان دایپلژی اسپاستیک باعث الگوی راه رفتن قیچی وار می شود. اگرچه که ضعف عضلانی یک اختلال شایع در کودکان فلج مغزی می باشد، قبلا"عقیده عمومی براین بود که ضعف عضلات یک مشکل عمده نیست و درمان های تقویت عضلانی به منظور جبران ضعف عضلانی توصیه نمی شد. اعتقاد بر این بود که درمان تقویتی منجر به افزایش اسپاستی می شود و کودکان فلج مغزی نمی توانند از تمرین های مقاومتی فایده ای ببرند (۳۱). درمان برای جلوگیری و بازداری از اسپاستی مورد تاکید قرار گرفت و از تلاش های اضافی جلوگیری به عمل آمد، زیرا گمان می رفت که تمرین باعث تحریک اسپاستی و در نهایت باعث کاهش کنترل و از دست دادن کنترل حرکت می شود (۱۸). با این وجودف یک مطالعه مروری سیتیماتیک به این نتیجه رسیده اند که تقویت عضلانی اثرات نامطلوبی بر کودکان فلج مغزی ندارد و باعث افزایش اسپاستی نمی شود (۱۱۱). یک سری از مطالعات مروری نشان داده که پایین بودن قدرت عضلانی علت بیشترین و بزرگترین محدودیت های کارکردی در کودکان CP می باشد و نه اسپاستی. این باعث شده که تمرکز آن ها از اسپاستی به سمت تمرین های قدرتی برای این کودکان تغییر کند (۴). عضلات سفت و همچنین عضلات متقابل آن ها ضعیف هستند و نیاز به تقویت دارند. تون عضلانی غیر طبیعی ناشی از فلج مغزی پیشرونده نیست. به عبارت دیگر، در طول زندگی کودک بدتر نمی شود و در عین حال نیز بهتر نمی شود. کودک با وجود مشکلات تون عضلانی نمی تواند پیشرفت کند و تمرین ها نیز به طبیعی شدن تون عضلانی کمک نمی کند. ولی به هر حال، تمرین های درمانی و فعالیت ها به او کمک می کند تا مهار ت های حرکتی را با وجود تون عضلانی غیرطبیعی کسب نماند (۸۶). در حال حاضر تقویت عضلات به طور گسترده ای توسط پزشکان، کاردرمانان و فیزیوتراپ ها به منظور بهبود قدرت عضلانی و عملکرد کودکان فلج مغزی پذیرفته شده است. در سال های اخیر محققان به طورگسترده به توسعه برنامه های تقویت عضلانی و پیامدهای کارکردی آنها در فعالیت های روزمره زندگی کودکان فلج مغزی علاقه مند شده اند. با توجه به این که فرصت های تمرینی در این جمعیت محدود شده که این منجر به کاهش ضعف عضلانی می شود، بنابراین تمرینات تقویت عضلانی می تواند برای این کودکان مفید باشد.
۲-۲-۱۲ سیستم طبقه بندی بین المللی کارکرد (ICF) برای کودکان فلج مغزی و دیگر اختلالات
چرا این مدل در افراد فلج مغزی مهم است؟
وضعیت تندرستی
بیماری / اختلال
مشارکت فعالیت ساختارها و
کارکردهای بدن
عوامل فردی
عوامل محیطی
(شکل ۲-۱). مدل طبقه بندی بین المللی کارکرد، معلولیت و تندرستی. سازمان جهانی بهداشت (۲۰۰۷)
یک مدل جدید از کارکرد انسان و معلولیت توسط سازمان جهانی بهداشت توسعه یافته که به تعامل بین وضعیت تندرستی و عوامل زمینه ای اشاره دارد. مدل ناتوانی و تندرستی (ICF) عموما” به عنوان یک چارچوب برای تفکر درباره ارزیابی، اهداف و مداخلات استفاده می شود. این منعکس کننده حرکت فراتر از ارزیابی سنتی (مداخلاتی که بر کارکرد بدن و ساختارها متمرکز می باشد) به سمت تاکید بر اهداف و نتایج مرتبط با فعالیت (انجام دادن تکالیف) و مشارکت (درگیری در موقعیت های زندگی) می باشد. در افراد مبتلا به CP (همچنین دیگر معلولیت ها) مدل جدید ICF به منظور افزایش فعالیت و مشارکت کودکانی که از نظر کارکردی در خطر هستند و همچنین به منظورجلوگیری از مشکلات ثانویه مربوط به اختلالات، نکته های ورودی مهمی را فراهم می کند. مدل ICF، کارکرد انسان را با توجه به کارکرد و ساختاربدن (کارکردهای فیزیولوژیکی و بخش های آناتومیکی)، فعالیت (اجرای یک تکلیف و یا عمل) و مشارکت (درگیری در موقعیت های زندگی) توصیف می کند. درون این چارچوب عوامل محیطی و فردی به عنوان عوامل زمینه ای وجود دارد که ممکن است بر وضعیت تندرستی کودکان CP تاثیر بگذارد (۱۱۲, ۱۱۳). کارکردهای روزانه کودکان با CP به وسیله اختلالات یا محدودیت هایی در یک و یا بیشتر این زمینه ها تحت تاثیر قرار گیرد. علاوه بر این، بر طبق این مدل مفاهیم فعالیت به ظرفیت کودک برای انجام دادن فعالیت های روزانه اشاره دارد و مشارکت، عملکرد واقعی کودک در زندگی روزمره اش می باشد (۱۱۴). با این وجود، ظرفیت کودک همیشه برابر با عملکردش در دنیای واقعی نیست (۱۱۵). بنابراین هم ظرفیت و عملکرد باید هنگام ارزیابی کارکردهای روزانه کودک در نظر گرفته شود. درون این سیستم پویا، تغییرات در هر منطقه از چارچوب ممکن است به طور بالقوه بر ابعاد دیگر سیستم اثر بگذارد. برای مثال، هنگامی که عملکرد فرد جابجایی (تحرک) است و به وسیله عوامل محیطی محدود شده باشد، اهداف جابجایی یک مداخله حیاتی به حساب می آید تا فاصله بین ظرفیت فرد و عملکرد محدود شده در دنیای واقعی را کم کند (۱۱۶). بر این اساس، برنامه های جامع برای کودکان با CP در این مرحله از زندگی به منظور بهینه کردن و حفظ فعالیت جسمانی افراد مهم می باشد. نبود درک نتایج ارتباط ها بین اجزای ICF می تواند آن را به عنوان یک چالش برای استفاده از چارچوب ICF برای برنامه های هدفمند و مداخلات تبدیل کند. برای مثال اگر قدرت افزایش یابد (کارکردها و ساختارهای بدن) آیا ممکن است توانایی بالا رفتن از پله (فعالیت) بهبود پیدا کند و آیا ممکن است توانایی کودک به منظور رفتن به یک مرکز خرید با دوستان (مشارکت) در این نزدیکی ها را بهبود بخشد؟ از نظر سنتی، مراقبت تندرستی برای کودکان با CP بر تشخیص اولیه، طبقه بندی ادراک و تلاش به منظور کاهش اختلالات حرکتی مانند اسپاستی، ضعف عضلانی، و کاهش دامنه حرکتی به منظور مدیریت چالش های مرتبط با بیماری های همراه متمرکز بوده است. برنامه های توانبخشی تمرکزشان را از حداقل نواقص به سمت افزایش موفقیت های کارکردی و مشارکت تغییر داده اند. ضعف عضلانی به عنوان یک محدودیت کارکردی، اختلال اولیه در کودکان CP می باشد و بهبود توانایی ایستادن، دویدن و پریدن مهمترین فعالیت های کارکردی می باشد و اغلب به عنوان نخستین هدف درمانی برای کودکان با CP به حساب می آید (۱۱۷).
۲-۲-۱۲-۱ ابعاد مدل ICF
الف: وضعیت تندرستی
شامل نوع CP، اختلالات آناتومیکی، شدت اختلالات حرکتی درشت و ظریف می باشد (۱۱۸, ۱۱۹).
ب: کارکردها و ساختارهای بدن
کارکردهای بدن به کارکرد فیزیولوژیکی سیستم بدن و ساختار بدن به بخش های آناتومیکی بدن اشاره دارد. شاخص های مرتبط با کارکرد و ساختار بدن شامل اختلالات شناختی، صرع^[۱۰۰]، معلولیت های یادگیری، درد سفتی، اختلالات بینایی و ارتباطی، قدرت عضلانی، انعطاف پذیری، تعادل و……. می باشد (۱۱۸, ۱۲۰)
ج: فعالیت
بر طبق مدلICF، مفاهیم فعالیت به ظرفیت کودک برای انجام دادن فعالیت های روزانه اشاره دارد. فعالیت ها به اجرای یک تکلیف یا عمل به وسیله شخص شامل ایستادن، راه رفتن، دویدن، پریدن، بالا رفتن از پله و ….. اشاره دارد (۱۲۰).
د: مشارکت
مشارکت عملکرد واقعی کودک در زندگی روزمره اش می باشد (۱۱۴). مشارکت به عنوان درگیری فرد در موقعیت های زندگی تعریف می شود که شامل تفریح و فعالیت های ورزشی مانند رفتن به مدرسه، درگیر شدن در روابط اجتماعی و فعالیت های در وقت آزاد می باشد.
و: عوامل فردی
شامل سن، جنس، جو انگیزشی و لذت، خلق و خو، آزادی ادراک شده در فعالیت های اوقات فراغت، آسیب، نبود انرژی، ترس از آسیب های رشدی، نگرش، خودپنداره، پیشینه زندگی کودک و عوامل فیزیولوژیکی می باشد (۱۲۱, ۱۲۲).
ه: عوامل محیطی
محدودیت های بیرونی آن هایی هستند که خارج از منابع فردی کودک قرار دارند که می تواند به ویژه در شرایط حمایت و مداخله بر پیامدهای حرکتی تاثیر بگذارند. بنابراین تاثیرهای عوامل بیرونی نسبت به عواملی که به طور مستقیم بر زندگی کودکان تاثیر می گذارند، بسیار متغیرتر می باشد و بیشتر به صورت غیرمستقیم و از طریق تعدادی مراحل به ترتیب می توانند روی کودک اثر گذار باشد. این محدودیت های بیرونی شامل زمینه های محیط یادگیری کودک و متغیرهای تکلیف مانند تمرین سازماندهی شده برای فرایندهای یادگیری می باشد (۷۴). در مداخله بوم شناختی (زیست شناختی)^[۱۰۱]، ساجدن و هندرسون (۲۰۰۰) محدودیت های محیطی را به اجزای منزل (محیط خانه)، مدرسه، سلامت (بهداشت) و جامعه تقسیم کرده اند. همه این عوامل اثر مستقیم یا غیر مستقیم بر پیامدهای حرکت دارند. در منزل مقدار زمان در دسترس یک عامل مهم به عنوان روال روتین خانواده است. در مدرسه تعداد کارشناسانی که در دسترس هستند و تخصیص منابع ممکن است اثرات متفاوتی بر پیامدهای حرکت داشته باشند. مشارکت^[۱۰۲] یک عامل ضروری برای یک کودک با فلج مغزی می باشد، بنابراین حمایت جامعه و در دسترس بودن فعالیت هایی مانند اوقات فراغت یک عامل تعیین کننده در پیامدهای و نتایج مربوط به تندرستی می باشد. عوامل خانه، مدرسه، بهداشت و جامعه به عنوان متغیرهای ضروری در زندگی روزمره کودک با فلج مغزی می باشد. دو کودک با منابع های یکسان و با وضعیت های مشابه (مانند همی پلژی متوسط فلج مغزی) ممکن است عوامل شخصیتی مانند الاستیستی (حالت ارتجاعی) و انگیزش یکسانی داشته باشند، اما به دلیل این که آن ها در مجموعه های محیطی متفاوتی قرار داشته اند، پیامدهای حرکتی و زندگی آن ها می تواند متفاوت باشد (۱۲۳).
مثال های از عوامل محیطی (۱۱۹, ۱۲۴):
آژانس های حمایت از سلامت و آژانس های آموزشی
حمایت در خانه
پشتیبانی و سازمان در مدرسه
دسترسی به فعالیت های جسمانی
تجهیزات و امکانات آموزشی
وضعیت های اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی
فرصت های موجود در جامعه
وسایل کمکی
توقعات و انتظارات (والدین و مدرسه)
محدودیت های محیطی می تواند تحت کنترل والدین، معلمان یا درمانگران باشند و یا به طور طبیعی در محیط اتفاق می افتد.
۲-۲-۱۳ مشارکت کودکان فلج مغزی در فعالیت های اوقات فراغت
مشارکت در فعالیت های روزمره برای رشد سالم همه کودکان بدون توجه به توانایی یا ناتوانی امری اساسی است. نقش حرفه های دوران کودکی مستلزم این است که کودکان بر استقلال شخصی، مفید بودن و مشارکت در بازی یا فعالیت های اوقات فراغت رشد کنند (۱۲۵). مشارکت در فعالیت های ورزشی اوقات فراغت برای رشد مهارت ها، صلاحیت ها، اجتماعی شدن با دوستان، کشف علایق شخصی و زندگی لذت بخش لازم است. طبقه بندی بین المللی کارکرد، معلولیت و تندرستی (ICF)، مشارکت را نتیجه تعامل بین فرد با محیط اجتماعی و فیزیکی که در آن زندگی می کند، می داند. مساله مشارکت به عنوان پیامدهای کلیدی برنامه های توانبخشی در جهت کمک به کودکان و خانواده ها برای تطابق با چالش هایی که با آن روبرو هستند، مورد توجه زیادی قرار گرفته است (۱۲۶). سطوح مشارکت در نقش های زندگی ممکن است توسط محدودیت های کارکردی، عوامل فردی و محیطی تغییر کند (۱۲۷). با توجه به افزایش تاکید سازمان جهانی بهداشت و سیستم سلامت و رفاه اجتماعی بر مشارکت، اهمیت این مساله را تا حدی افزایش داده که دیسیپلین های مختلف را در صدد پی بردن به معنا و مفهوم آن تدارک دیده اند.
۲-۲-۱۳-۱ تاثیر ناتوانی بر مشارکت
ICF ناتوانی را یک تجربه انسانی و جهانی می داند و تاکید آن از علت ناتوانی به تاثیر ناتوانی بر زندگی اجتماعی افراد تغییر یافته است.ICF با تاکید بر مدل اجتماعی، ناتوانی را به عنوان پدیده ای که اجتماع در شکل گیری آن نقش دارد، به شمار می آورد. توانایی کودکان برای ارتباط با محیط جنبه مهم تجارب آنان به حساب می آید که این روابط فرصت هایی را برای اکتشاف و یادگیری فراهم می کند (۱۲۸). حضور و شدت ناتوانی خاص، مشکلات اجتماعی یا شناختی ممکن است موانعی را ایجاد کند که ظرفیت کودک را برای انجام فعالیت های خاص محدود می کند (۱۲۵). وجود ناتوانی باعث می شود مشارکت کودکان CP دارای تنوع کمتر بوده و فعالیت های آن ها بیشتر مبتنی بر خانه بوده که این باعث کاهش فعالیت بدنی و روابط اجتماعی می شود. (۱۲۹). مطالعات مقایسه بین کودکان سالم و کودکان دارای ناتوانی نشان داده اند که استفاده از زمان برای کودکان با ناتوانی با سرعت کمتر، تنوع کمتر، وابستگی به والدین و مشارکت کمتر در فعالیت های خارج از خانه یا تحصیلی شناخته می شوند. مطالعات گزارش کرده اند که کودکان دارای ناتوانی جسمانی در مقایسه با کودکان بدون ناتوانی در فعالیت های اوقات فراغت مشارکت کمتری داشته و در فعالیت های تفریحی آرام و فعالیت هایی که جنبه اجتماعی کمتری دارند، مشارکت بیشتری دارند. سطح فعالیت اجتماعی جوانان و نوجوانان CP با افزایش سن کاهش پیدا می یابد (۱۳۰).
۲-۲-۱۴ تمرین مقاومتی
واژه کلی است که شکل ها و روش های گوناگون فعالیت منظم را شامل می شود. شکل های تمرین می تواند شامل دستگاه ها و وزنه های آزاد باشد. تمرین مقاومتی از فرایندهای تمرینی گوناگونی تشکیل شده است و اهدف زیر را دنبال می کند (۱۳۱):
پیشگیری از آسیب و بازتوانی

استراتژی‌های کپ‌لند و بردا) A₄ > A₃ > A₂ = A₁ :
استراتژی میانگین) A₄ > A₃ > A₁ > A₂ :
زمانی که تمامی عناصر  و  ، از مجموعه‌ی مشابهی باشند، یعنی  ، آن‌گاه می‌توان اولویت‌بندی جزیی  را به صورت زیر نمایش داد:
A₂ A₁
A₃
A₄
A₄ همواره نسبت به هر عنصر دیگر، کم ترجیح است؛ A₃ همواره نسبت به A₁ و A₂، کم ترجیح است. عناصر A₁ و A₂ در  ، قابل مقایسه نیستند؛ زیرا در  ، A₂= A₁ بوده و در  ، A₁ > A₂ است.
۲-۱۷ مرور ادبیات و سوابق پژوهش
در سال ۱۹۵۷فارل بااستفاده ازروشی مانند اندازه گیری کارایی درمباحث مهندسی اقدام به اندازه گیری کارایی برای یک واحدتولیدی نمود. موردی که فارل برای اندازه گیری کارایی مدنظرقرارداده بود شامل یک ورودی و یک خروجی بود. مطالعه فارل شامل اندازه گیری” کارایی های فنی” و” تخصیصی” و” مشتق تابع تولید کارا” بود.

فارل مدل خود را برای تخمین کارایی بخش کشاورزی آمریکا نسبت به سایر کشورها مورد استفاده قرار داد. با این وجود او در ارائه روشی که در برگیرنده ورودی ها و خروجی های متعدد باشد موفق نبود.
چارنز^[۷۶] ، کوپر^[۷۷] و رودز^[۷۸] دیدگاه فارل را توسعه داده و مدلی را ارائه کردند که توانایی اندازه گیری کارایی با چندین ورودی و چندین خروجی را داشت. این مدل تحت عنوان” تحلیل پوششی داده ها” نام گرفت و اولین بار در رساله دکتری ادوارد رودز و به راهنمایی کوپر تحت عنوان” ارزیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مدارس ملی آمریکا” در سال ۱۹۷۶ در دانشگاه کارنگی مورد استفاده قرار گرفت و در سال ۱۹۷۸ در مقاله ای تحت عنوان” اندازه گیری کارایی واحدهای تصمیم گیرنده” ارائه شد.
از آنجا که این مدل توسط چارنز کوپر و رودرز ارئه گردید به مدل CCR که از حروف اول سه فرد فوق تشکیل شده است معروف گردید. هدف در این مدل اندازه گیری و مقایسه کارایی نسبی واحدهای سازمانی مانند مدارس , بیمارستانها , شعب بانک, شهرداری ها و … که دارای چندین ورودی و خروجی شبیه بهم باشند است. (مهرگان،۱۳۸۷:۶۳).
در زمینه ارزیابی عملکرد در بیمارستان ها تحقیقات متعددی در ایران و سایر کشورهای جهان انجام شده است که در ذیل به برخی از آن ها اشاره می شود:
تحلیل کارایی و مصرف بهینه منابع در بیمارستان های منتخب استان آذربایجان غربی با بهره گرفتن از مدل تحلیل فراگیر داده ها بهلول رحیمی وهمکاران دراین مطالعه در سال ۱۳۸۸ کارایی بیمارستان های منتخب استان آذربایجان غربی با بهره گرفتن از مدل تحلیل فراگیر داده هابررسی کردند متغیرهای نهاده تعداد تخت فعال، تعداد پزشک و سایر پرسنل و متغیرهای ستانده تخت روز اشغالی و پذیرش سرپایی دربیمارستان های مورد مطالعه بودند. بر اساس نتایج حاصل از روش تحلیل فراگیر داده ها در سال ۱۳۸۸ میانگین کارایی فنی بیمارستا نهای مورد مطالعه۵۸۴%، متوسط کارآیی فنی خالص(کارآیی مدیریتی) بیمارستان ها ۷۸۲% و متوسط کارآیی مقیاس آنها ۷۷۱% بوده است. به عبارتی، ظرفیت ارتقاء کارایی در این بیمارستا نها بدون هیچ گونه افزایشی در هزینه ها و به کارگیری همان میزان از نهاده ها تاحدود ۴۱.۵ درصد می باشد. از کل بیمارستا نهای دانشگاه فقط ۴ بیمارستان دارای کارایی فنی یک می باشند. علاوه بر آن در این بیمارستان ها وجود عوامل تولید مازاد آشکار می باشد.
انداز ه گیری کارآیی فنی بیمارستا نهای دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کشور مسعود ابوالحلاج وهمکاران درسال۱۳۸۶، تخمین کارآیی ۱۲۲ بیمارستان کشوررابااستفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها و نرم افزا Deap2مورد مطالعه قرار دادند. در این پژوهش کارآیی فنی به دو روش تخمین زده شد. ومیانگین کارآیی فنی در روش اول در بیمارستا نهای گروه برخوردار آموزشی عمومی-برخوردار درمانی عمومی محروم درمانی عمومی - برخوردار آموزشی تخصصی - برخوردار درمانی تخصصی به ترتیب۷۴۸.۷۱۰،۴۵۸.۸، ،۵۵۹% و ۸۰۹% به دست آمد که در این مدل بیمارستان های برخوردار درمانی و تخصصی بیش ترین مقدار کارآیی را به خوداختصاص داده بودند. در روش دوم مقدار کارآیی فنی، کارآیی فنی خالص و کارآیی مقیاس به ترتیب در بیمارستان های مورد مطالعه درسال۱۳۸۶برابربا۴۳۶/۰، ۵۹۱/۰و۷۴۶/۰بوده است که نشان از عملکرد ضعیف بیمارستان دارد. مقدار کارآیی فنی نشان می دهد که بیمارستان ها بیش از ۵۶/۰از نهاده ها را استفاده نمی کنند.
محاسبه کارایی نسبی۲۱ بخش دانشگاه بنگوریان
سینونی و استرن^[۷۹] در سال۱۹۹۴ از روش تحلیل پوششی داده ها برای تعیین کارایی نسبی ۲۱ بخش دانشگاه بنگوریان^[۸۰] استفاده کردند. مخارج عملیاتی و دستمزد دانشگاهها به عنوان ورودی و کمک هزینه تحصیلی، تعداد انتشارات، تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی و تعداد ساعات واحد درسی ارائه شده به عنوان خروجی در نظر گرفته شد، نتایج این ارزیابی نشان داد که ۱۴ بخش از۲۱ بخش این دانشگاه غیر کارا هستند.
کارایی نسبی بیمارستان ‌های قم با بهره گرفتن از رویکرد تحلیل وششی داده‌ ها و فرایند تحلیل سلسله مراتبی کتابی وصالح زاده کارایی نسبی بیمارستان ‌های قم(۸بیمارستان) با بهره گرفتن از رویکرد تحلیل پوششی داده‌ ها و فرایند تحلیل سلسله مراتبی درسال ۱۳۸۶ بررسی کردند. متغیرهای ورودی شامل تعداد پزشک عمومی، تعداد پزشک متخصص، تعداد پیراپزشک و تعداد تخت فعال و متغیرهای خروجی شامل تعداد بیمار بستری شده و تعداد بیمار سرپایی بودند. ابتدا با بهره گرفتن از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP^[81]) متغیرهای ورودی به دو متغیر تعداد پزشک و تعداد تحت فعال کاهش یافتند، سپس با دو روش CCR(بازده نسبت به مقیاس ثابت (CRS^[82]) )و روش BCC (بازده نسبت به مقیاس متغیر (VRS^[83]) )و در حالت ورودی محور به ارزیابی کارایی نسبی بیمارستان ‌های قم در سال ۱۳۸۶ پرداخته شد و ضمن مشخص کردن بیمارستان ‌های ناکارا، با بهره گرفتن از مدل اندرسون - پیترسون (^[۸۴]AP) بیمارستان ‌های کارا نیز رتبه ‌بندی شدند. در روش CCR،۳  بیمارستان کودکان فاطمی، ایزدی و حضرت زهرا کارا و ۵ بیمارستان حضرت ولیعصر، حضرت معصومه، نکویی، کامکار و گلپایگانی ناکارا شناخته شدند و رتبه ‌بندی نهایی بیمارستان ‌ها به صورت زیر گردید: ۱. حضرت زهرا ۲. کودکان فاطمی ۳. ایزدی ۴. حضرت ولیعصر ۵. حضرت معصومه ۶. نکویی ۷. کامکار و ۸. گلپایگانی. در روشBCC ، ۴ بیمارستان حضرت ولیعصر، حضرت زهرا، کودکان فاطمی و ایزدی کارا و ۴ بیمارستان حضرت معصومه، نکویی، کامکار و گلپایگانی ناکارا شناخته شدند و رتبه ‌بندی نهایی بیمارستان ‌ها به صورت زیر گردید: ۱. حضرت زهرا ۲. حضرت ولیعصر ۳. ایزدی ۴. کودکان فاطمی ۵. حضرت معصومه ۶. نکویی ۷. کامکار و ۸. گلپایگانی.
تعیین کارایی فنی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی ایران با بهره گرفتن از روش تحلیل فراگیر داده ها (DEA) در سال های ۱۳۸۳-۱۳۷۹.
قادری وهمکاران در این مقاله کارایی فنی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی ایران از روش تحلیل فراگیر داده ها طی سال های ۱۳۸۳-۱۳۷۹ مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. برای این منظور از فرم پوششی نهاده – مدار روش تحلیل فراگیر داده ها با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس استفاده شده و از چهار ستانده یعنی پذیرش سرپایی، روز - بستری، تخت روزاشغالی و تعداد عمل جراحی و چهار نهاده یعنی تعداد تخت، کادر پرستاری، کل پرسنل پزشکی و سایر پرسنل برای بررسی استفاده گردید. نتایج حاصل از روش تحلیل فراگیر داده ها نشان می دهد که ظرفیت ارتقا کارایی فنی در بیمارستان های مورد بررسی به میزان ۱۰ درصد (TE=./893) وجود دارد. همچنین نتایج حاکی از آن است که بازدهی ثابت نسبت به مقیاس بر فرایند تولید حاکم می باشد. علاوه بر آن وجود ظرفیت مازاد عوامل تولید بویژه نیروی انسانی در بیمارستان های دانشگاه مشهود می باشد.
تحلیل کارایی و تخصیص منابع به بخش‌های مختلف بیمارستان شریعتی اصفهان با بهره گرفتن از تحلیل پوششی داده‌ها.
الهه آزادوهمکاران دراین تحقیق کارایی بخش‌های کلینیکی بیمارستان شریعتی اصفهان (۱۵ بخش) با بهره گرفتن از روش تحلیل پوششی داده‌ها در سه ماهه‌ی اول سال ۱۳۸۹ مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. برای این منظور، از مدل ورودی محور روش تحلیل پوششی داده‌ها، با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس استفاده شد و از دو ورودی یعنی تعداد تخت و تعداد پرسنل و سه خروجی یعنی درصد اشغال تخت، فعال بودن بخش و عملکرد بخش، برای بررسی استفاده گردید. از بین ۱۵ بخش، ۷ بخش کارا و سایر بخش‌ها ناکارا بودند. وهمچنین نتایج حاصل از تحلیل پوششی داده‌ها نشان داد بخش‌های بیمارستان شریعتی، امکان حداقل ۸ درصد ظرفیت افزایش کارایی بدون هیچ گونه افزایش در هزینه‌ها را دارند. به عبارت دیگر، وجود عوامل تولید مازاد در بیمارستان مشهود است.
بررسی کارایی نسبی بیمارستان های آموزشی دانشگاه های علوم پزشکی دربخش تشخیصی بااستفاده ازرویکردDEA/AHP.
حری وسعیدی نیا با بهره گرفتن از روش تحلیل پوششی داده‌ها (DEA)کارایی نسبی۵۲ بیمارستان آموزشی در بخش تشخیصی مورد ارزیابی قراردادندوآنان رابا روش مذکوررتبه بندی کردند داده‌های ورودی در این تحقیق عبارتند از:تعداد پزشکان متخصص،تعداد کارشناسان،تعداد تکنسین‌ها تعداد سایر کارکنان شاغل در بخش‌های رادیولوژی و آزمایشگاه و خروجی‌ها نیز تعداد گرافی‌ها(رنگی و ساده)، تعداد آزمایشات و تعداد سونوگرافی‌ها در نظر گرفته شده است.
ارزیابی کارآیی نسبی نیروی انسانی مراکز بهداشت شهرستان‌های استان یزد با بهره گرفتن از مدل تحلیل پوششی داده‌ها
اردکانی وهمکاران ارزیابی کارآیی نسبی نیروی انسانی۱۰ مرکز بهداشت در استان یزد در سال ۱۳۸۵موردبررسی قراردادند. ورودی‌های مدل شامل دو متغیر تعداد بهورزان و تعداد پرسنل بهداشت خانواده شاغل و خروجی‌های مدل، اهم خدماتی که در مراکز بهداشت ارائه می‌شود، تعیین گردیدندو نتایج تحقیق بیانگر این است که در سال ۱۳۸۵ مراکز بهداشتی شهرستان‌های میبد و یزد با میزان کارآیی نسبی ۱، نسبت به دیگر مراکز، دارای بیشترین کارآیی نیروی انسانی بوده و مراکز بهداشتی شهرستان‌های تفت و مهریز به ترتیب با میزان کارآیی نسبی ۴۲۷/۰ و ۴۸۵/۰ دارای کارآیی نیروی انسانی پایین‌تری نسبت به دیگر مراکز بوده‌اند.
ارزیابی کارآیی بیمارستانهای همدان براساس شاخص های عملکردی و با بهره گرفتن از مدل ریاضی تحلیل فراگیر اطلاعات (DEA) در سال ۱۳۸۷.
شاه حسینی وهمکاران، ارزیابی کارایی بیمارستانهای همدان در۱۳۸۷موردبررسی قراردادندکه نهاده ها آنتعداد پزشکان ، تعداد پرستاران، سایر پرسنل و تخت فعال وستاده ه شامل تعداد اعمال جراحی ، تعداد بیماران سرپایی ، درصد اشغال تخت ، متوسط اقامت بیمار و روز بستری بودند. یافته های حاصل در این مطالعه نشان می دهد بالاترین ضریب کارایی تکنیکی در بیمارستانهای نظامی ،‌ مباشر ، فرشچیان ، اکباتان ، ولی عصر رزن ، علی مرادیان نهاوند ، امام حسین (ع) ملایردر مقایسه با دیگربیمارستانها می باشد و به طور میانگین عوامل مازاد تولید (نهاده ها) به ترتیب: ۹۸ /۰ درصد پزشک ، ۴/۰ درصد پرستار ، ۷۳/۱۱ درصد سایر پرسنل و ۴/۵ درصد تخت فعال مازاد وجود دارد و باید این عوامل تولید مازاد حذف شود تا بیمارستانهای استان به طور میانگین به سطح کارایی فنی مطلوب برسند .
خانی، نادری، زنگنه و فاضلی (۲۰۱۲) در تحقیقی به ارزیابی کارایی نسبی بیمارستان های دولتی در استان ایلام پرداختند. در این پژوهش، تعداد نه بیمارستان مورد بررسی قرار گرفت که تعداد چهار بیمارستان کارا و پنج بیمارستان دیگر ناکارا بودند. در این پژوهش ورودی های مدل شامل تعداد متخصصان، پزشکان، تکنسین ها و سایر کارکنان و خروجی های مدل شامل تعداد اعمال جراحی، بستری ها و رادیوگرافی ها بودند.
گودرزی وهمکاران (۱۳۸۶)کارآیی فنی۱۲بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی تهران را با بهره گرفتن از روش تحلیل فراگیر داده ها طی سال های ۱۳۸۵-۱۳۷۵ مورد بررسی و تحلیل قرار دادند ستانده های این پژوهش شامل پذیرش سرپایی، روز- بستری، تخت روزاشغالی وتعداد عمل جراحی و نهاده های آن تعداد تخت، کادر پرستاری، کادر پزشکی و سایر پرسنل تعیین کردند. که ۵۰ درصد بیمارستان ها کارا بودند. کارآیی فنی بیمارستان های مورد مطالعه با فرض بازدهی متغیر به مقیاس۹۷۲/۰ است.
ایمانی پور و عالم تبریز(۱۳۸۸) اندازه گیری کارآیی۱۶ بیمارستان تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی وخدمات درمانی شهید بهشتی رابا استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها درطی سال های۱۳۸۶- ۱۳۸۴مورد بررسی و تحلیل قرار دادند که دراین پژوهش ۱۱ بیمارستان آن آموزشی (A-K)و ۵ بیمارستان غیر آموزشی (L-P) بودند. ورودی های آن شامل زیربنا، تخت فعال از ورودی های سرمایه ای، پرسنل پزشک و پرسنل پیراپزشک وخروجی ها تعداد پذیرش و ویزیت بیماران سرپایی، تعداد پذیرش و ویزیت بیماران اورژانسی، تعداد پذیرش بیماران بستری شده، تعداد عمل جراحی در اتاق عمل و ضریب اشغال تخت به عنوان شاخص های خروجی انتخاب شدند. یافته های این نشان میدهد که در سال ۱۳۸۴، ۷۵/۴۳ درصد از بیمارستان ها کارآ و ۲۵/۵۶ درصد غیرکارآ شناخته شدند. در سال۱۳۷۵تعداد بیمارستان های کارآ کاهش یافته و به میزان۲۵/۳۱ درصد رسید.
در سال ۱۳۸۶ تعداد بیمارستان های کارآ افزایش یافته و۵/۳۷ درصد از کل بیمارستان ها را شامل شد. میانگین امتیاز کارآیی بیمارستان های ناکارا درهرسه سال در محدوده۷۴۳/۰-۳۷/۰ قرار دارد.
این بدین معناست که بیمارستانهای ناکارا ۳۷تا۷/۷۴ درصد، منابع بیشتری را نسبت به مقدار مورد نیاز برای دستیابی به همان سطح از خروجی ها مصرف کردند. مقایسه میان بیمارستان های ، آموزشی و غیرآموزشی نشان میدهد که در سال ۱۳۸۴ ،۲۷/۲۷ درصد ازبیمارستان های آموزشی، و ۸۰ درصد از بیمارستانهای غیرآموزشی کارآ بودند. در سال ۱۳۸۵،۰۹/۹درصد از بیمارستانهای آموزشی و ۸۰ درصد از بیمارستانهای غیرآموزشی کارآ بودند. در سال ۱۳۸۶،۲۷/۲۷ درصد ازبیمارستان های آموزشی، و ۶۰ درصد از بیمارستانهای غیرآموزشی کارآ بودند. بطورکلی از نظر کارآیی فنی، بیمارستانهای غیرآموزشی در وضعیت بهتری نسبت به بیمارستانهای آموزشی قرار داشتند.
بارونی و همکاران (۱۳۸۶) کارایی ۱۳ بیمارستان آموزشی درمانی دانشگاه علوم بزشکی کرمان با بهره گرفتن از روش مورد بررسی قرار دادند. نهاده ها ی این تحقیق شامل تخت، پزشک، پرستار، سایر پرسنل و ویزیت، اعمال جراحی ومدت اقامت بیماربودند ونتایجی که به دست آوردند تعداد ۷ بیمارستان دارای حداکثر کارایی فنی ۱ ، تعداد ۴ بیمارستان دارای کارایی ۱-۸/۰ وکارایی ۲ بیمارستان کمتر از ۸/۰ بود، درواقع درسال مورد نظر ۸/۵۳ درصد از بیمارستان ها کاملآ کارا و۳/۱۵ درصد از آنها دارای کارایی کمتر۸/۰بوده و۷/۳۰ درصد دارای بازدهی نزولی نسبت به مقیاس بوده اند. باتکیه برنتایج بافرض بازدهی متغیر به مقیاس ظرفیت ارتقای کارایی دربیمارستان های کرمان بدون هیچ گونه افزایشی در هزینه ها وبه کارگیری همان نهاده ها درحدود ۹/۰ درصد وجود دارد.
سعیدی و همکاران (۱۳۸۹) کارایی نسبی ۱۱ دانشکده دانشگاه شهید بهشتی تهران را با بهره گرفتن از روش تحلیل فراگیر داده ها طی سال های ۱۳۸۶-۱۳۸۸ مورد بررسی و تحلیل قرار دادند و ورودی ها(تعداد دانشجویان موجود، تعداد اعضای هیئت علمی، میزان ساعات تدریس، تعداد کتب کتابخانه و تعداد کارمندان (و خروجی ها (تعداد فارغ التحصیلان، تعداد مقالات منتشر شده، تعداد کتب منتشر شده و تعداد سمینارها و کنفرانسها (استفاده شده است. طبق یافته های این تحقیق براساس مدل CCR ، تعداد ۸ دانشکده کاراو۳دانشکده دیگر ناکارا بودند. وبا استفاده ازرویکرد تلفیقی AHP/DEA دانشکده های مذکوررتبه بندی شدند که دانشکده علوم دارای رتبه اول و دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی در رتبه یازدهم قرارگرفتند.
علی محمدی اردکانی وهمکاران (۱۳۸۸) کارایی نسبی بیمارستان های دولتی استان یزد را با بهره گرفتن از روش تحلیل پوششی داده ها مورد ارزیابی قرار دادند. سه متغیری که به عنوان ورودی برای سنجش کارایی مورد استفاده قرارگرفته اند عبارتند : تعداد پزشکان ، تعداد پیراپزشکان شاغل در مر کز درمانی و تعداد تخت فعال بیمارستان. سه متغیر نیز به عنوان خروجی های مدل مدنظر قرار گرفته اند. این متغیرها عبارتند از: تعداد بیماران بستری شده، تعداد بیماران سرپایی و تخت روز اشغالی بیمارستان. درسال۸۳ تعداد۵بیمارستان کارا و۷بیمارستان ناکارا ودرسال۸۴ تعداد۳بیمارستان کاراو۷ بیمارستان ناکارا ودرسال۸۵ تعداد ۵ بیمارستان کارا و۷ بیمارستان ناکارا بودند. در برخی تحقیقات مشابه خارجی صورت گرفته در خصوص سنجش کارایی نسبی بیمارستانها فقط کارایی نسبی بیمارستانهای مورد مطالعه با استفاده ازDEA سنجیده شده است. اما در این تحقیق علاوه بر مدلهای سنجش کارایی نسبی، خروجی ها و ورودیها ی هدف جهت کارا شدن واحدهای ناکارا هم به روش خروجی محور ورودی محور تعیین گردیده اند. عمده تحقیقات نیز با استفادهاز مدل CCR انجام پذیرفته است . در برخی از تحقیقات نیز نتایج تحقیق به روش CCR و BCC سنجیده و نتایج مورد مقایسه قرار گرفته اند.وازطرفی نتایج تحقیق بیانگر این است که عملکرد بیمارستانهای میبد و اردکان و خاتم در طی این سنوات مطلوب تر از بقیه بیمارستانهای استان بوده است.
عندلیب اردکانی وهمکاران(۱۳۸۸)درتحقیقی به ارزیابی کارایی استانهای ایران دربخش بهداشت ودرمان روستایی دربرنامه سوم وسال های ابتدای برنامه چهارم توسعه پرداخته اند.ورودی های این تحقیق عبارتند از: سرانه بودجه فصل بهداشت و درمان برای هر فرد(هزارریال)، میانگین سرانه تعداد تخت های ثابت موجود به ازای هر ده هزارنفر، میانگین سرانه تعداد پزشکان و پیراپزشکان به ازای هر ده هزار نفر، میانگین سرانه تعداد خانه های بهداشت و مراکز درمانی روستایی به ازای هر ده هزار نفر روستایی تحت پوشش وخروجی های مدل عبارتند از: میانگین مرگ ومیر کودکان زیر(۵سال) با (ضریب هزار)، درصد زایمان توسط فرد دوره ندیده، میزان مرگ ومیر مادران(۴۹-۱۰سال) از عوارض بارداری و زایمان(باضریب هزار)، درصد پوشش تنظیم خانواده به صورت مدرن ونتایج آن ازمیان ۳۳ استان در برنامه سوم ۱۲استان کارا و در برنامه چهار۱۱ استان کارا وجوددارد.علاوه بر موارد فوق پژوهش های دیگری نیز انجام شده است که در ذیل به چند مورد از آن ها اشاره می گردد.
^[۸۵]هوگی و یاساوارنگ و برروی۷۰بیمارستان درسال۲۰۰۰، مطالعه والدمانیز^[۸۶] برروی۴۱ بیمارستان خصوصی ودولتی آمریکا(۱۹۹۲) ، مطالعه شرمن^[۸۷] بر روی۷ بیمارستان آموزشی ماساچوست آمریکا(۱۹۸۴)، مطالعه لینا^[۸۸] برروی ۴۳ بیمارستان عمومی فنلاند(۱۹۸۸)، مطالعه وبسستر^[۸۹]برروی۳۰۱بیمارستان خصوصی استرالیا(۱۹۹۸) (پیکک، ۲۰۰۱). مورتایمروهمکاران دراسترالیا(۲۰۰۲).هافلروفولنددرآمریکا(۱۹۹۵). پارکین و همکاران دراسکاتلند(۱۹۹۷). هانسن وهمکاران درسریلانکا(۲۰۰۰). و درداخل کشور علی افضلی زاده وهمکاران۲۰۰۷. قادری وهمکارانش (۲۰۰۶) و دلیری (۲۰۰۵). بااستفاده ازمدل تحلیل فراگیرداده هابه ارزیابی عملکرد بیمارستانهای دانشگاههای مختلف پرداخته اند . علیرضایی(۱۹۹۵) درتحقیقی با عنوان «ارزیابی ضریب کارایی درتحلیل پوششی داده ها»به مطالعه کارایی۱۲۸۲ شعبه ی یک بانک بزرگ کانادا واعمال روش DEA برآنها پرداخته که درنهایت واحدهای کارا وناکارا تعیین وتوصیه های ملی برای واحدهای ناکارا ارائه گردیده است.
نات و گورکا(۲۰۰۱) از DEAدراندازه گیری کارایی فنی بیمارستان ها تحت یک سیستم پرداخت استفاده کرده اند .ورودی ها شامل پرستاری وخدمات فرعی،تدارکات وخدمات ،دارووموادجراحی وتعدادتخت ها وخروجی ها، مراقبت بیماران بستری،مراقبت بیماران سرپایی ومراقبت بلند مدت می باشند .
گودرزی وآزادی(۲۰۰۵) پژوهشی تحت عنوان تعیین کارایی فنی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی ایران بااستفاده ازروش DEAطی سالهای ۸۳-۱۳۷۹انجام داده اند.این پژوهش ازنوع ترکیب داده های مقطعی وسری زمانی بودکه به صورت توصیفی-تحلیلی انجام گرفت.متغیرهای این پژوهش شامل متغیرهای نهاده (پزشک،پرستار،سایرپرسنل وتخت فعال)و متغیرهای ستاده (بیماران سرپایی،تخت روزوتعداد اعمال جراحی اتاق عمل)می باشد .
چن وهمکاران(۲۰۰۵) دراندازه گیری ناکارایی منابع درخدمات بیمارستانی ازروش DEAاستفاده کرده اند.ورودی این مقاله شامل هزینه های خدمات کلی ،هزینه های مراقبت خاص وکلی،هزینه های خدمات فرعی وسرمایه گذاری حیاتی تجمعی است.خروجی آن روز- تخت مراقبت های عادی ومراقبت های خاص است . ترک زاده وهمکاران(۲۰۰۷) درپایان نامه خود باعنوان «برآوردکارایی مراکزآموزشی درمانی وبیمارستانهای عمومی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی استان اصفهان درسال های۸۵-۱۳۸۴بااستفاده از روش تحلیل فرلگیر داده ها» اطلاعات را بااستفاده ازروش DEA ونرم افزار۲DEAP مورد تجزیه وتحلیل قرار دادند.متغیرهای نهاده دراین مطالعه، تعداد پزشکان متخصص،پزشکان عمومی، کادرپرستاری وسایرپرسنل وتعدادتخت فعال ومتغیرهای ستاده شامل متوسط اقامت بیمار، فاصله عملکردتخت، ضریب اشغال تخت، تعدادپذیرش سرپایی ودرآمدبیمارستان ها درنظرگرفته شد.
جدول۲-۳: خلاصه نتایج بدست آمده توسط محققین مختلف در رابطه با موضوع مورد پژوهش

- انتشار حکم قطعی در رسانه‌ها
- ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال

- ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال
- ممنوعیت از اصدار برخی از اسناد تجاری توسط اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج‌ سال
درجه ۷
- حبس از نود و یک روز تا شش ماه
- جزای نقدی بیش از ده میلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰) ریال تا بیست میلیون (۲۰۰۰۰۰۰۰) ریال
- شلاق از یازده تا سی ضربه
- محرومیت از حقوق اجتماعی تا شش ماه
درجه ۸
- حبس تا سه ماه
- جزای نقدی تا ده میلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰) ریال
- شلاق تا ده ضربه
با در نظر گرفتن جمع میان این این دو شرط یعنی جرایم قابل گذشت و جرایم تعریزی درجه ۶، ۷، ۸ می‌توان اینگونه بیان نمودکه این جرایم مشمول میانجیگری ماده ۸۲ قانون آیین دادرسی کیفری خواهند شد؛
۱.کلیه مجازات‌های تعریزی مندرج در کتاب دیات

2. 2. کلیه مجازات‌های تعزیزی مندرج در فصل حد قذف در کتاب حدود

2. 2. جرایم توهین ماده ۶۰۸ (درجه ۶)، امتناع از تحویل طفل در ماده ۶۳۲ (درجه ۶)، رها کردن طفل در محل مسکونی یا غیرمسکونی ماده ۶۳۳ (درجه ۶)، افشای اسرار حرفه‌ای در ماده ۶۴۸ (درجه ۶)، گرفتن سند یا نوشته به جبر یا قهر در ماده ۶۶۸ (درجه ۶)، تهدید به قتل یا ضرر دیگر ماده ۶۶۹ (درجه ۶)، اتلاف اسناد غیردولتی در ماده ۶۸۲ (درجه ۶)، از بین بردن نخله خرما در ماده ۶۸۵ (درجه ۶)، تصرف عدوانی یا ممانعت یا مزاحمت از حق در ماده۶۹۰ (درجه ۷)، تصرف ملک دیگری با قهر و غلبه ۶۹۲ در ماده (درجه ۷)، افترا شفاهی ماده ۶۹۷ (درجه ۷)، نشر اکاذیب در ماده ۶۹۸ (درجه ۶)، هجو در ماده ۷۰۰ (درجه ۷)

2. 2. آن دسته از جرایم قوانین خاص که همچون ماده ۵۳ قانون جدید حمایت خانواده (عدم پرداخت نفقه) که این دو شرط را دارا هستند نیز مشمول حکم مذکور خواهند شد.

ب. صدور قرار تعلیق تعقیب
یکی از ابزارهای مفید و موثر سیاست جنایی، بویژه پس از جنگ جهانی دوم، تعلیق تعقیب برخی از متهمان بویژه در جرایم کم اهمیت است در این گونه موارد دادسرا به تشخیص خود و با رعایت ضوابط قانونی، تعقیب برخی بزهکاران را موقتا متوقف می‌کند.
در بند سوم ماده ۸۲ بیان شده است “در صورتی که شاکی گذشت کند یا خسارت او جبران شود و یا راجع به پرداخت آن توافق حاصل شود و متهم فاقد سابقه محکومیت موثر کیفری باشد ]همچنین جرم از جرایم غیرقابل گذشت باشد[. مقام قضایی می‌تواند، پس از اخذ موافقت متهم، تعقیب وی را از شش ماه تا دو سال معلق نماید در این صورت مقام قضایی متهم را با رعایت تبصره ماده ۸۱ این قانون حسب مورد مکلف به اجرای برخی دستورهای موضوع ماده مذکور می‌کند.” در این قسمت (که به نظر می رسد مهمترین سند تحول سیاست جنایی ایران باشد) مقنن با لحاظ شرایطی، صدور قرار تعلیق تعقیب را در جرایم غیر قابل گذشت برای مقام قضایی مجاز دانسته است.
در ذیل به این شروط و تحولات خواهیم پرداخت.

1. 1. شرایط صدور

مقنن به منظور صدور قرار تعلیق تعقیب از سوی مقام قضایی سه شرط اساسی را ملاک قرار داده است.
۱-۱. رضایت بزهدیده
در خصوص گذشت شاکی یا جبران خسارت وی بحث‌هایی بیان شد لیکن پرسش مهم این است، در صورتی که بزهکار پس از انجام توافق بر سر پرداخت آن، توافقات خود را نقض کند چه ضمانت اجرائی پیش‌بینی شده است؟ و پاسخ این است که مقنن در آخرین بند از ماده مذکور پیش‌بینی نموده است، در صورتی که تعهدات مورد توافق از سوی متهم بدون عذر موجه، اجرا نشود بنا به درخواست شاکی یا مدعی خصوصی، مقام قضایی قرار تعلیق تعقیب را لغو و تعقیب را ادامه می‌دهد^[۱۸۴].
۲-۱. فقدان سابقه محکومیت موثر کیفری
در ماده واحد قانون تعریف محکومیت‌های موثر در قوانین جزائی (مصوب ۲۶/ ۷/ ۱۳۶۶) بیان می‌شد که مراد از “محکومیت‌هایی موثر کیفری” مذکور در قوانین جزائی مصوب مجلس شورای اسلامی عبارت است از:
الف. محکومیت به حد
ب. محکومیت به قطع عضو
ج. محکومیت لازم‌الاجرا به مجازات حبس از یک سال به بالا
د- محکومیت قطعی به جزای نقدی به مبلغ بیست میلیون ریال یا بالاتر
ه- سابقه محکومیت لازم‌الاجرا دوبار یا بیشتر به علت جرم‌های عمدی مشابه به هر میزان مجازات.
جرم‌های سرقت، کلاهبرداری، اختلاس، ارتشاء، خیانت در امانت .
این ماده واحده به موجب ماده ۷۲۸ قانون مجازات اسلامی (مصوب ۱۳۹۲) نسخ شد و در تبصره ماده ۴۰ قانون مجازات اسلامی بیان شد که محکومیت موثر، محکومیتی است که محکوم را به تبع اجرای حکم، بر اساس ماده (۲۵) این قانون از حقوق اجتماعی محروم می‌کند.
در ماده ۲۵ قانون مذکور بیان شده است که: « محکومیت قطعی کیفری در جرایم عمدی پس از اجرای حکم یا شمول مرور زمان، در مدت زمان مقرر در این ماده محکوم را از حقوق اجتماعی به عنوان مجازات تبعی محروم می‌کند:
الف. هفت سال در محکومیت به مجازات‌های حیات و حبس ابد از تاریخ توقف اجرای حکم اصلی
ب. سه سال در محکومیت به قطع عضو، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارده شده بیش از نصف دیه مجنی علیه باشد، نفی بلد و حبس تا درجه چهار
پ. دو سال در محکومیت به شلاق حدی، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده نصف دیه مجنی علیه یا کمتر از آن باشد و حبس درجه ۵ »
پذیرش شرط فقدان سابقه محکومیت موثر کیفری توسط مقنن در این ماده نشان دهنده توجه ایشان به سیاست های فردی سازی تعقیب و یا بنابر نظر برخی توجه به «رویکرد مداری کیفری» محسوب می شود^[۱۸۵].
۳-۱. اختیاری بودن رسیدگی
هر چند که مقام قضایی به منظور ارجاع پرونده به میانجیگری توافق هر دو طرف دعوا را اخذ کرده است، لیکن به منظور اجرایی نمودن نتیجه توافقات صورت گرفته (حصول سازش و سپس تعلیق تعقیب) با استناد به اصل آزادی اراده طرفین برای شرکت و مصالحه در میانجیگری مقنن مقام قضایی را مکلف نموده است که به منظور تعلیق تعقیب وی برای مرتبه دوم موافقت متهم (بزهکار) را اخذ نماید.
این عمل مقنن با اسنتاد به اسناد بین‌المللی همچون اعلامیه اصول استفاده از برنامه‌های عدالت ترمیمی در پرونده‌های کیفری^[۱۸۶] و همچنین مطالعات تطبیقی صورت گرفته در این زمینه همچون قانون آئین دادرسی کیفری فرانسه می‌باشد.^[۱۸۷]

2. 2. شرایط استمرار

در ماده ۸۲ بیان شده است که در صورت موافقت بزهکار (متهم) به تعلیق تعقیب، مقام قضایی تعقیب وی را از شش ماه تا دو سال معلق می‌کند در این صورت مقام قضایی متهم را با رعایت تبصره ماده ۸۱ این قانون حسب مورد مکلف به اجرای برخی دستورهای موضوع ماده مذکور می‌کند. در صورت عدم اجرای تعهدات مورد توافق از سوی متهم قرار تعلیق تعقیب را لغو و تعقیب را ادامه می‌دهد.
در این ماده مقنن به منظور استمرار قرار تعلیق تعقیب و پایبندی بزهکار به تعهدات خویش شرایطی را در قالب تبصره‌های ماده ۸۱ ذکر نموده است که بررسی این شرایط را به فصل بعد موکول خواهیم نمود.
گفتار چهارم: اجرای میانجیگری
نهاد میانجیگری برای نخستین مرتبه به صورت مدون و مصرح در قانون آیین دادرسی کیفری گنجانده شد و شرایط و اهدافی برای آن درنظر گرفته شد، مسلماً با توجه به بدیع بودن این نهاد، همچون هر نهاد تازه تاسیس دیگری با چالش های بسیاری در عمل و اجرا مواجه خواهد بود.

بحث و نتیجه گیری
در این تحقیق هم که با عنوان میزان ارتباط دلبستگی با انگیزه پیشرفت دانشجویان رشته روان شناسی دانشگاه آزاد واحد ابهر در سال تحصیلی ۱۳۸۸ – ۱۳۸۷ در تیر ماه صورت گرفت.
نقش دلبستگی های تحصیلی و شخصیتی بر روی میل و انگیزه پیشرفت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر در رشته روان شناسی در ترم های مختلف مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفت.
هر دو ابزار گردآوری اطلاعات از کتاب آزمون های روانی دکتر حمزه گنجی نشر ساوالان ۱۳۸۰ چاپ اول استخراج گردید. این کتاب تست های مختلف قابل اجرا در ایران را گردآوری کرده و در کتاب فوق با توضیحات مختصر و روش اجرا آورده است.
در این تحقیق نیز دو پرسشنامه به نام تائید خویشتن را توس که بسیار نزدیک به دلبستگی است و در ۳۰ ماده طراحی شده است، اجرا گردیده است. و انگیزه پیشرفت از آزمون روحیه رقابت در همین کتاب استخراج شده که روحیه رقابت همانا انگیزه پیشرفت را دربر دارد و از این دو پرسشنامه در طراحی داده ها و استخراج اعداد استفاده شده است.
پس از اجرای هر دو پرسشنامه در مورد ۳۰ تن از دانشجویان رشته روانشناسی در دسترس که در تیرماه و اوایل تیر در شهرهای ابهر و خرمدره و خوابگاه ها بسر می بردند و ثبت و استخراج داده های پرسشنامه ها که اولی شامل ۳۰ سؤال و دومی شامل ۲۸ سؤال بود. دو دسته اعداد به دست آمده دسته اول اعدادی شامل ۳۰ عدد دلبستگی دانشجویان که نهایت نمره ۱۵ را داشت و طبق استانداردهای تعریف شده نمرات بالای ۱۵ اغراق آمیز بوده و شامل دروغ های بهم بافته و عدم واقعیت های متعارف در مورد دانشجویان است و نمرات ثبت شده بین ۱۰ تا ۱۵ در حدود سی نفر را استخراج و در یک ستون عمودی ارائه نمودیم که برای عملیات آماری لازم به اجرا بوده است که بعد از اجرای آزمون و کسب نمرات در دو پرسش نامه جواب از روش آماری ضریب هم بستگی پیرسون استفاده گردیده که نتایج به دست آمده حاکی از آن است که بین انگیزه پیشرفت و سبکهای دلبستگی رابطه معنی داری وجود دارد. پس به همین صورت تحقیق حاضر با تحقیق ابطحی که بررسی راهبردهای مقابله و سبک های دلبستگی و سلامت روانی دانش آموزان مقطع متوسطه شهر زنجان که نتیجه تحقیق عبارت است از اینکه بین سلامت روانی و مقابله سبک های دلبستگی رابطه معنی داری وجود دارد که نتیجه تحقیق با تحقیق حاضر همخوان بوده است و همین طور تحقیق موسوی اردبیلی که تحت عنوان اضطراب و سبک های دلبستگی در بین دانش آموزان مقطع سوم دبیرستان شهرستان زنجان که نتیجه بدست آمده حاکی از آن است که بین اضطراب و سبک های دلبستگی رابطه مثبت وجود دارد.

محدودیت های تحقیق :
۱ ) محدود بودن آزمودنی ها در یک مقطع تحصیلی دانشگاهی
۲ ) محدود بودن آزمودنی ها از لحاظ جنسیتی
۳ ) محدود بودن آزمودنی ها در یک سال تحصیلی.
پیشنهادات :
۱ ) تعمیم دادن آزمودنی ها در رشته های مختلف تحصیلی دانشگاهی
۲ ) تعمیم دادن آزمودنی ها از لحاظ جنسیت
۳ ) استفاده از آزمودنی ها در سال های تحصیلی بالاتر.
منابع و مأخذ :
۱ ) گنجی، حمزه،(۱۳۸۵) . روان سنجی شخصیت، انتشارات ساوالان، تهران،
۲ ) دلاور، علی،(۱۳۷۲ ). روش های آماری در علوم تربیت، انتشارات پیام نور، تهران،
۳ ) عبدالعظیمی، کریم، (۱۳۷۹) تعلیم تربیت نامرئی، انتشارات رشد، تهران، .
۴ ) پاکدامن، شهلا (۱۳۸۰). بررسی ارتباط بین دلبستگی و جامعه طلبی در نوجوانی، پایان نامه دکترای روان شناسی، دانشگاه تهران.
۵ ) بهزادی پور، س. (۱۳۸۵). رابطه بین سبک های دلبستگی و نگرانی های مربوط به وزن در دختران نوجوان شهرستان شیراز، پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه شهید بهشتی.
پاسخ نامه AAQ :