۳-۲- نوع و روش اجرای پژوهش
پژوهش حاضر از طریق روش «پیمایشی» انجام می‌پذیرد. این پژوهش از حیث هدف، یک تحقیق «توصیفی- تحلیلی» است به این معنا که یافته‌های پژوهش بدون هیچگونه تغییری توصیف شده و روابط بین متغیرها بررسی می‌شود و از حیث نتیجه در زمره یک پژوهش «کاربردی» محسوب می‌شود.
۳-۳- روش‌های جمع‌ آوری اطلاعات (تکنیک و ابزار)
با توجه به موضوع پژوهش و به جهت دستیابی به اطلاعاتی جامع و کافی درخصوص آن، تکنیک‌ها و ابزارهای متعددی برای جمع‌ آوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفته است. برای تدوین فصل دوم و ادبیات نظری پژوهش از روش « کتابخانه‌ای » مراجعه به اسناد، مدارک، مقالات داخلی و خارجی و نیز «مصاحبه» های صورت گرفته با اساتید و صاحبان فن علی الخصوص کارشناسان فعال در حوزه خدمات ارتباطی پست استفاده شده است.

برای تهیه اطلاعات اصلی تحقیق و آزمون فرضیه‌ها نیز، از ابزار «پرسشنامه» استفاده شده است. لازم به ذکر است که نتایج حاصل از مصاحبه‌ و پرسشنامه‌ها به منظور کاربردی‌تر کردن نتایج بصورت تطبیقی با هم مقایسه شده‌اند.
مشخصات پرسشنامه و نحوه گردآوری اطلاعات بوسیله آن، به شرح زیر می‌باشد :
پرسشنامه شامل تعداد ۳۶ سؤال بوده و طوری طراحی شده که توانایی سنجش متغیرهای تحقیق را داشته باشد. پس از سوالات مربوط به مشخصات جامعه آماری، برای طراحی سوالات مربوط به عقاید و طرز تلقی^[۱۲۵] جامعه در خصوص فرضیات تحقیق، از مقیاس لیکرت^[۱۲۶] استفاده شده است برای طراحی سوالات مربوط به تمایل به استفاده از سرویس های نوین پستی از نظرات کارشناسان با تجربه و خبره در این زمینه بهره گیری شد تا نهایتاً پس از ویرایش نهایی تعداد ۱۰ سوال انتخاب شد که هر یک به عنوان یکی از مصادیق سرویس های نوین پستی محسوب می شوند. ضمن اینکه جهت سنجش کیفیت زندگی شهری از پرسش نامه استاندارد که پیش از این در یک تحقیق علمی در شهر میلان ایتالیا استفاده شده بود، بهره برداری شد.
پرسشنامه از طریق ملاقات حضوری در بین جامعه نمونه تقسیم و پس از تکمیل جمع‌ آوری شده است.
۳-۴- روایی و پایایی ابزار سنجش
در هر پژوهشی، لازم است ابزار سنجش از روایی و پایایی لازم برخوردار باشد، تا محقق بتواند داده ها و تجریه و تحلیل دادها, فرضیه های مورد نظر را بیازماید و به سوال تحقیق پاسخ دهد.
منظور از روایی این است که مقیاس و محتوای ابزار یا سوالات مندرج در ابزار، دقیقاً متغیرها و موضوع مورد مطالعه را بسنجد. پایایی ابزار نیز که از آن به اعتبار، دقت و اعتماد پذیری یاد می شود، عبارت است از اینکه اگر وسیله ی اندازه گیری که برای سنجش متغیر و صفتی ساخته شده در شرایط مشابه، در زمان و مکان دیگر مورد استفاده قرار گیرد، نتایج مشابهی از آن حاصل شود. به عبارت دیگر ابزار پایا و یا معتبر، ابزرای است که از خاصیت تکرار پذیری و سنجش نتایج یکسان برخوردار باشد.
برای ارزیابی روایی^[۱۲۷] (اعتبار) پرسشنامه تعداد ۳۰ نسخه از آن ها برای اساتید دانشگاهی و افراد دارای تحصیلات عالی شاغل در شرکت پست ارسال و پرسشنامه بر اساس ارزیابی تطابق نظرات آنها بازنگری شد، همچنین برای ارزیابی پایایی^[۱۲۸] (قابلیت اعتماد) پرسشنامه، ضریب α کرونباخ محاسبه و پس از انجام تغییراتی در ساخت پرسشنامه، اعدد به دست آمده مطابق جدول زیر بدست آمد. به این ترتیب پرسشنامه به شکل نهایی و قابل اجرا درآمد.
جدول ۱-۳: ارزیابی پایایی ابزار اندازه گیری

۳-۵- جامعه آماری و تعیین حجم نمونه
بر اساس عنوان و قلمرو تحقیق جامعه آماری آن شهروندان تهرانی ساکن در منطقه ۱۳ پستی هستند هستند، اما برای دستیابی به اهداف پژوهش جامعه آماری تحقیق تمامی افرادی در نظر گرفته شد که حداقل یکبار برای استفاده از خدمات ارتباطی پست، به یکی از دفاتر پستی فعال در این منطقه اعم از دولتی و خصوصی مراجعه کرده اند. جامعه آماری بر اساس میانگین آمار تعداد مرسولات قبول شده در طول یک ماه کاری در منطقه پستی تخمین زده شد. از آنجا که دسترسی به کل آحاد جامعه عملاً غیر ممکن می‌باشد، لذا از بین کل جامعه آماری اقدام به نمونه‌گیری شد.
برای آنکه بتوان نتایج حاصل از مطالعه نمونه آماری را به کل جامعه تعمیم داد، لازم است از روش های علمی برای یافتن حداقل تعداد نمونه استفاده کرد. بر این اساس از فرمول کوکران برای تعیین تعداد نمونه لازم که بتوان نتایج آنرا با درصد اطمینان مشخص به کل جامعه تعمیم داد، استفاده شده است :

که در آن، n حجم نمونه، N حجم جامعه آماری، خطای مجاز نمونه‌ گیری که مقدار آن بین ۰۱/۰ تا ۱/۰ می‌تواند در نوسان باشد و در اینجا برابر ۰۵/۰ در نظر گرفته شده است، z مقدار متغیر نرمال استاندارد شده می‌باشد که برای سطح اطمینان ۹۵ درصد مقدار آن برابر ۹۶/۱، از جدول مربوطه بدست می‌آید و  که بعلت نامعلوم بودن از مقدار ماکزیمم آن یعنی ۲۵/۰=۵/۰×۵/۰ استفاده شده است.

به این ترتیب تعداد نمونه مورد نیاز در سطح اطمینان ۹۵ درصد، تعداد ۳۸۴ نفر بدست آمد. اما متأسفانه همانگونه که پیش‌بینی می‌شد تعدادی از پاسخگویان پرسشنامه ها را عودت ندادند و تعدادی نیز پاسخ های منطقی به سؤالات مطرح شده، ارائه نکرده بودند که با توجه به سؤالات کنترلی تعبیه شده در پرسشنامه، شناسایی و کنار گذاشته شدند. به این ترتیب اطلاعات آماری بر اساس مجموع ۳۲۵ پرسشنامه تجزیه تحلیل می‌شود.
۳-۶- روش‌های نمونه‌گیری
با مدنظر داشتن شرایط حاکم بر پژوهش و برای تحقق اصل جامعیت آن، در انجام تحقیق حاضر و از آنجا که انتخاب نمونه در سطوح مختلفی صورت می گرفت از سه روش به شرح سطوح زیر اقدام به نمونه‌گیری شد :
بر اساس تقسیمات پستی، شهر تهران دارای ۸ منطقه پستی مجزا می باشد، با توجه به تفاوت های خاص فرهنگی،اجتماعی، اقتصادی و محیطی موجود در نوع زندگی مردمان مناطق مختلف، منظقه ۱۳پستی شهر به عنوان جامعه آماری برگزیده شد.
منظقه ۱۳ پستی دارای تعدادی دفتر پستی تابعه هستند که با توجه به حجم ترافیک مرسولات قبول شده در آن ها، تعداد مراجعان و سطح تجهیزات و امکانات به دفاتر درجه یک، دو و سه طبقه بندی می شوند. برای انتخاب دفاتری که پرسشنامه به مراجعان آنها ارائه شود از روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی شده نامتناسب، بر اساس درجه بندی فوق استفاده شده است.
و در نهایت از روش نمونه‌گیری تصادفی (اتفاقی) برای انتخاب مشتریان دفاتر منتخب مناطق پستی که در روزهای آغازین سال ۹۲ (فاصله روزهای۰۵/۱/۹۲تا ۲۰/۱/۹۲) به دفاتر پستی مراجعه کرده اند، استفاده شده است.
۳-۵- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
برای بررسی نتایج حاصل از پرسشنامه و تجزیه و تحلیل آن ها با توجه به نوع پژوهش و ابزار مورد استفاده، از آمار توصیفی و استنباطی و آزمون ها و جداول آماری و در بخش تحلیلی نیز برای درک و شناخت روابط میان فرضیه ها و همچنین ارتباط متغیرهای مستقل و وابسته با توجه به اینکه متغیرهای مورد آزمون از نوع فاصله ای بوده و جامعه مورد آزمون نرمال نمی باشد از آزمون اسپیرمن استفاده شده است که با توجه به حجم اطلاعات محقق برای پردازش آن از نرم افزارهای SPSS بهره گرفته است.
مقدمه
در یک فرایند تحقیق علمی، بعد از جمع آوری داده ها نوبت به تجزیه و تحلیل آن ها می رسد. برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده و تبدیل آن به اطلاعاتی که با آن ها بتوان اهداف تحقیق را برآورده ساخت باید مجموعه ای از قواعد را رعایت نمود و تکنیک ها و فنون آماری مناسب با داده ها را برگزید. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده به منزله پل ارتباطی برای رسیدن به نتایج پژوهش است. برای این کار می بایست اطلاعات بدست آمده از ابزار پژوهش، مرتب و دسته بندی شده و سپس با اجرای آزمون آماری مناسب فرضیه‌های تحقیق مورد بررسی قرار گرفته و درخصوص معناداری رابطه ها، تفاوت ها و بطور کلی رد یا تأیید فرضیه ها نتیجه گیری شود. برای این منظور اطلاعات پرسشنامه ها در محیط نرم افزاری SPSS داده آمایی و تجزیه تحلیل ها صورت گرفته است.