طبق پیش بینی هایی که ^[۱]WTO تا سال ۲۰۲۰ انجام داده است گردشگرهای موجود در سبد جهانی عاید کشورهایی خواهد شد که بسترهای لازم از جمله امنیت و خدمات را در بهترین شکل موجود آماده کرده اند و براساس آمار منتشر شده توسط این سازمان ، تا سال ۲۰۲۰ میلادی تعداد گردشگران در سراسر دنیا به رقمی حدود ۱۶ میلیارد نفر خواهد رسید. این امر نشان دهنده گسترش روزافزون صنعت گردشگری است. به طوری که هم اکنون صنعت گردشگری پس از صنعت نفت و خودروسازی، سومین صنعت بزرگ دنیا به حساب می آید و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۱۰ میلادی با پشت سر گذاشتن این دو، به بزرگ ترین صنعت دنیا تبدیل شود. کشورمان ایران به عنوان یکی از کشورهای مستعد در زمینه صنعت گردشگری مورد توجه گردشگران سایر کشورها می باشد و توسعه گردشگری در کشورمان نیازمند یک نظام مدیریتی جهادی و خستگی ناپذیر است. در زمینه سرمایه گذاری نیز صاحبان سرمایه و سرمایه گذاران بین المللی در این صنعت نیز توجه ویژه ای به ایران دارند ولی چرا رشد این صنعت در کشورمان بسیار کند و نامحسوس است؟
جهانگردی از مهمترین فعالیت های انسان معاصر است که همراه با به وجود آوردن تغییراتی شگرف در سیمای زمین، تحولاتی بنیادی در شرایط اقتصادی، فرهنگی و آداب ورسوم به وجود آورده است. بررسی وضعیت نواحی و سرزمین هایی که همه ساله و در فصل های مختلف مورد بازدید جهانگردان قرار می گیرند نشان می دهد تغییرات ناشی از جهانگردی در آنها بسیار چشم گیرتر و مهم تر از تغییراتی است که ناشی از گسترش سایر فعالیت های اقتصادی است. به طور نمونه تجهیزات مورد نیاز جهانگردان نظیر مهمانسراها، رستوران ها و مکان های تفریحی که در کرانه های دریاها، نواحی کوهستانی، مناطق جنگلی و در اطراف چشمه های آب گرم معدنی تاسیس شده اند، گویای نقش و تاثیر جهانگردی در دگرگون ساختن چهره زمین است (محلاتی۱۳۸۰: ۱۵) صنعت گردشگری پس از اتمام جنگ جهانی دوم( ۱۹۵۰ )، با گسترش شهر نشینی، کاهش ساعات کار، توسعه روز افزون راه ها و شبکه های حمل و نقل، ارتقای سطح فرهنگ عمومی و اصلاح قوانین و مقرارت تحو لی شگرف یافت، بطوریکه امروزه گردشگری به یک پدیده و از نمادهای عصر تمدن تبدیل شده است (لانکوار۱۳۸۱ ). به علت ویژگی های منحصر به فرد گردشگری، این صنعت از سوی دانشمندان و صاحبنظران به صادرات پنهان و صنعت بدون دود شهرت یافته است. این صنعت در سال های اخیر در رشته های مطرح اقتصادی جهان بعد از نفت و خود روسازی مقام سوم را دارا بوده و بر اساس پیش بینی محققان تا سال ۲۰۱۵ ، به عنوان بزرگترین صنعت و فعالیت اقتصادی جهان در خواهد آمد. به نظر می رسد کشورهای صاحب نفت و کشورهایی که تنها یک منبع درآمد در اختیار دارند باید به صنعت گردشگری اهمیت داده و به راحتی از آن عبور ننمایند چرا که عامل بسیار مهمی در تنوع درآمد آنهاست. کشور ایران با پیشینه تمدنی کهن و جاذب ههای متنوع تاریخی، فرهنگی و زیست محیطی هنوز از مزایای این صنعت در جایگاه و سهم متناسب با خود استفاده نکرده است و با وجود اینکه در تمامی برنامه های توسعه سال های اخیر، به رهایی از اقتصاد تک محصولی متکی بر صادرات نفت تأکید شده، ولی در مقام عمل موفقیتی در این زمینه بدست نیاورده است. رشد و توسعه صنعت گردشگری در ایران به عنوان یکی از راهکارهای رهایی از اقتصاد تک محصولی و متنوع سازی منابع درآمد کشور، باید بیش از پیش مورد توجه برنامه ریزان و سیاست گذاران کشور قرار گیرد(صیدایی و هدایتی مقدم ۱۳۸۹: ۹۹) از آنجایی که عوامل مختلف در جذب گردشگران موثر می باشد در این میان پژوهش حاضر به بررسی نقش امنیت در جذب گردشگران می پردازد و سعی دارد با بررسی اقدامات کنترلی پلیس در حیطه جذب گردشگران نقاط ضعف و قوت این سازمان را در حیطه مذکور شناسایی کرده و با ارائه راهکارهایی مشکلات موجود را حل نموده، باشد که چراغ راهی برای مدیران و پرسنل این سازمان باشد.

۱-۲) طرح مسأله:

بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، ایران رتبه ۱۰ جاذبه های باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبه های طبیعی را داراست با این وجود از لحاظ بهره برداری از این منابع در جایگاه مطلوبی قرار نگرفته است. در حالی که سهم ایران با وجود رتبه ممتازش در جاذبه های جهانگردی از درآمد گردشگری جهان حتی به یک درصد هم نمی رسد. یکی از نهادهایی که در این زمینه میتواند بسیار موثر باشد نیروی انتظامی است که می تواند با افزایش امنیت ، مدیریت و… آرامش را برای گردشگران داخلی و خارجی فراهم کند.
صنعت گردشگری و مقوله امنیت ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند، در این میان نقش نیروی انتظامی به عنوان متولی امر تامین و توسعه امنیت بیشتر از سایر نهادها است. گردشگری تنها در پرتو توسعه امنیت محقق می گردد. توسعه صنعت گردشگری در هر کشور نشان از ثبات امنیت ملی در آن کشور است و نیز زمانی گردشگری در کشور رونق می یابد که توجه دولت آن برای تأمین امنیت گردشگران بیشتر شده باشد.در حال حاضر در کشور ما لزوم توجه به توسعه و تامین امنیت در این صنعت بیش از پیش احساس می شود.
جرائم یکی از شاخص‌ترین فاکتورهای امنیت زدا برای گردشگران می‌باشد و هرگونه حادثه و بروز ناامنی زیانهای جبران ناپذیری را بر این صنعت وارد می‌سازد. در ایران، مشخص شده که بیشتر جرائم علیه گردشگران طبق نظر کارشناسان نیروی انتظامی تقریباً ۹۰% از جرائم مربوط به جرائم حرز از قبیل کیف‌قاپی، سرقت و بقیه مربوط به تعارضهای جنسی و جرائمی از قبیل گروگانگیری و سرقت مسلحانه است. در نتیجه برای دستیابی به امنیت گردشگری در ایران همکاری و سیاست‌گذاری‌های بخش‌های مرتبط با یکدیگر ضرورت دارد. با راهکارهایی برای بهبود امنیت گردشگران و پیشگیری و کنترل و کشف جرایم توسط نیروی انتظامی و حضور پلیس گردشگر بطور نامحسوس و آموزش بخش‌های مرتبط با گردشگران مانند راهنمایان تور، شرکت‌های خدمات مسافربری و اطلاع‌رسانی در مورد مسائل امنیتی به گردشگران و مردم بومی، مدیریت بحران برای پیشگیری و کنترل جرائم ، اعتمادسازی برای خنثی کردن تبلیغات منفی و راهکارهایی برای بهبود وضعیت حمل و نقل و ترافیک و تصادفات شهری، می‌توان وقوع حوادث امنیتی و جرایم علیه گردشگران را به حداقل رسانده و برای آنکه صنعت گردشگری در ایران سهم واقعی خود را از بازارهای جهانی بدست آورد و از سود سرشار آن بهره‌مند شود نیازمند یک عزم ملی در کلیه نهادها و ارگان‌ها هستیم. از سویی به علت تبلیغات علیه امنیت داخلی ایران و شناساندن چهره نامطلوب از کشور، با گسترش این صنعت می‌توان به تقویت هویت ملی و ارتقاء سازگاری رسید. این امر به نوبه خود صلاح و تبادل فرهنگی و امنیت فرهنگی و اجتماعی را برای کشور به ارمغان خواهد آورد و آن را به عنوان یک قطب امنیت گردشگری به جهانیان معرفی خواهد نمود. با توجه به درآمد زا بودن صنعت گردشگری برای شهرستان قزوین و جدایی ناپذیر بودن این صنعت پر ارزش از امنیت و به طبع آن نیروی انتظامی که مسئول اصلی برقراری نظم و امنیت در کشور است بر آن شدیم تا به بررسی، تاثیر اقدامات کنترلی پلیس انتظامی قزوین در جذب گردشگران به این استان که یکی از قطب های بزرگ گردشگری کشور است بپردازیم که توجه چندانی تا به امروز به این مهم نشده بود.

۱-۳) اهمیت و ضرورت تحقیق

اهمیت و ضرورت موضوع امنیت و تأثیرگذاری آن در صنعت گردشگری ارتباط این دو مقوله را با یکدیگر روشن می سازد. امنیت و گردشگری در تعامل دو جانبه هم می توانند تأثیر افزایشی بر هم داشته باشند و هم تأثیر کاهش به این معنا که افزایش یا کاهش امنیت باعث رونق یا رکود گردشگری خواهد شد و بالعکس. همانند هر فعالیت اقتصادی دیگر که در بستری از امنیت شکوفا می شود صنعت گردشگری در کشورهایی توسعه می یابد که از نعمت امنیت برخوردارند.
از مهم ترین اهداف توسعه کشور در چشم انداز ۲۰ ساله و برنامه چهارم توسعه کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و افزایش تنوع درآمدهای ارزی غیرنفتی است و صنعت گردشگری بهترین جایگزین برای این امر مهم می باشد. کاهش نرخ بیکاری، اشتغال زائی، بازاریابی، افزایش سطح درآمد ملی، تأمین منابع انرژی، گسترش صنعت هتلداری، حمل و نقل، اقامت و پذیرایی … از اهداف صنعت گردشگری است که همه و همه در سایه حضور امنیت امکان پذیر است.
تحقق امنیت اقتصادی جدا از امنیت سیاسی و اجتماعی امکان پذیر نیست. زیرا ناامنی اقتصادی به کاهش سرمایه گذاری، رشد منفی اقتصادی و کاهش سطح زندگی منجر می شود. و از آنجاییکه یکی از مأموریت های ناجا برقراری امنیت عمومی به ویژه در اماکنی که ضرورت آرامش بیشتر دارند و احیاناً ارزش فرهنگی در آن وجود دارد بویژه اماکنی که گردشگران خارجی در آنجا تردد دارند و استان قزوین نیز به عنوان یکی از استان های درخور و لازم توجه در زمینه گردشگردی است، محقق بر آن شد تا به تأثیر و نقش مدیریت انتظامی بر توسعه ی صنعت گردشگری در استان قزوین بپردازد.

۱-۴) اهداف تحقیق

۱-۴-۱)هدف اصلی :
شناخت عوامل مؤثر بر اقدامات کنترلی پلیس انتظامی قزوین در جذب گردشگران

۱-۴-۲)اهداف فرعی:

۱٫ دست یابی میزان تأثیر پایگاه های احداث شده پلیس در مکان های گردشگری در جذب گردشگران
۲٫ دست یابی میزان تأثیر گشت پلیس در مکان های گردشگری در جذب گردشگران
۳٫ دست یابی میزان تأثیر رفتار و منش پلیس در جذب گردشگران
۴٫ دست یابی میزان تأثیر اقدامات حفاظتی و امنیتی پلیس در جذب گردشگران
۵٫ دست یابی میزان تأثیر اقدامات پلیس راهور در روان سازی ترافیک محورهای تردد گردشگران

۱-۵)سؤالات تحقیق:

۱-۵-۱)سؤال اصلی تحقیق:

میزان تأثیر اقدامات کنترلی پلیس انتظامی قزوین در جذب گردشگران چقدر است؟

۱-۵-۲)سؤالات فرعی تحقیق:

1. 1. میزان تأثیر پایگاه های احداث شده پلیس در مکان های گردشگری در جذب گردشگران چگونه است؟

1. 1. میزان تأثیر گشت پلیس در مکان های گردشگری در جذب گردشگران چگونه است؟

1. 1. میزان تأثیر رفتار و منش پلیس در جذب گردشگران چگونه است؟

1. 1. میزان تأثیر اقدامات حفاظتی و امنیتی پلیس در جذب گردشگران چگونه است؟

1. 1. میزان تاثیر اقدامات پلیس راهور در روان سازی ترافیک محور های تردد گردشگران چگونه است؟

۱-۶)فرضیه های تحقیق:

۱-۶-۱)فرضیه اصلی:

به نظر می رسد اقدامات کنترلی پلیس انتظامی قزوین در جذب گردشگران مؤثر بوده است.

۱-۶-۲)فرضیه های فرعی:

۱٫ احداث پایگاه های پلیس در مکان های گردشگری در میزان جذب گردشگران مؤثر است.
۲٫ گشت پلیس در مکان های گردشگری در میزان جذب گردشگران مؤثر است.
۳٫ رفتار و منش پلیس در میزان جذب گردشگران مؤثر است.
۴٫ اقدامات حفاظتی و امنیتی پلیس در میزان جذب گردشگران مؤثر است.
۵٫ اقدامات ترافیکی و روان سازی ترافیک در محورهای تردد گردشگران در میزان جذب گردشگران مؤثر است.

۱-۷) قلمرو تحقیق

قلمرو موضوعی پژوهش پیرامون تاثیر اقدامات کنترلی نیروی انتظامی در جذب گردشگران می باشد. شاخص های مربوط به فرضیات پژوهش که در واقع اهداف پژوهش هستند شناسایی و نتایج آنها تحلیل می شود. قلمرو مکانی یا محیط پژوهش، مکانی است که پژوهش در آن انجام می گردد که در پژوهش حاضر، ۴ مورد از اماکن تاریخی و جاذبه های طبیعی استان قزوین(کاخ چهلستون،حمام قجر ،قلعه الموت، دریاچه اوان) بود. قلمرو زمانی تحقیق نیز ابتدا تا انتهای سال ۱۳۹۱ بود.

۱-۸) تعاریف نظری واژگان تخصصی

امنیت: واژه امنیت در زبان فارسی معادل های همچون امن، محفوظ، مطمئن، آزادی، آرامش، عدم هجوم به دیگران، تامین کردن و … دارد، لیکن در فرهنگ علوم رفتاری در معانی زیر آمده است:
الف:حالتی که در آن ارضای احتیاجات و خواسته های شخصی انجام می یابد.
ب:احساس ارزش شخصی، اطمینان خاطر، اعتماد به نفس و پذیرش از طرف گروه

در این رساله عطّار به کمک داستان مرغان به رهبری هدهد به بیان وادی‌های سلوک پرداخته است.
۲-۵- عقاید، دانش و باورهای عطار
عطّار برای فراگیری علوم دینی بخصوص قرآن و حدیث رنج بسیاری برد. از این رهگذر، آثار وی مشحون از آیات قرآن و حدیث است. او جز سه علم فقه و تفسیر و حدیث بقیه را سودمند نمی‌داند:

همچنین اعتقاد وی بر این است که عقل را باید در راه دین فدا کرد و به خدمت دین درآورد:

البتّه عطّار هرگز به خلاف عقل سخن نمی‌گوید و در مواقعی نیز لحن کلام فلسفی دارد چرا که با آراء و عقاید فلسفی آشنایی داشته است (نیک روز، ۱۳۸۷: ۲۳). مخالفت با فلسفه به معنای ردّ تمام و کمال عقل از سوی او نمی‌باشد، او از عقل عاری از شوائب و اوهام دفاع می‌کند (مص: ۱۵۷) و آنچه نکوهش می‌کند تقلید و محصور کردن اندیشه در آثار یونانیان است و از به دام افتادن عقل در یک مکتب خاص فلسفی بیزاری می‌جوید. البته صوفیان، فلسفه را راه نجات نمی‌دانند، چون به عقیده‌ی آنها بشر ناقص و محدود است پس تفکّر زائیده‌ی از عقل او نیز ناقص است. لذا با عقل نمی‌توان عالم لایتناهی را درک کرد (د: ۱۲۶) و از حدود علل و اسباب گذشت و حال آنکه به زعم صوفیان، اساس هستی را بر بی‌علّتی نهاده اند. عطّار نیز، آن جا که سخنانش در تقریر مشکلات دینی به سخنان اهل حکمت نزدیک می‌شود از این جهت که مبادا او را فلسفی بدانند از حکمت و فلسفه بیزاری می‌جوید (اس: ۱۲۰ و فروزانفر، ۱۳۷۴: ۵۲).
به هر حال عطّار عارف است. راه و مقصد در همین چشم انداز برای او مطرح است. در چنین راهی، باید پای گذاشت و نباید توقّع رسیدن به پایان داشت. چون راه عشق بی‌پایان است و آنچه اهمّیّت دارد همین راه رفتن و حرکت است و این گونه پای در راه گذاشتن مستلزم درد است نه خردمندی و عطّار هر نفسی را که بی‌این درد بگذرد تاوانی بر نفس خویش می‌داند (پورنامداریان، ۱۳۸۶: ۱۷۸).
شیخ در مقدّمه‌ی مصیبت نامه بحثی در انتقاد از فلسفه و دوری آن از شرع و دین پیش می‌کشد و عقل و مباحث عقلی را مذمّت می‌کند، به عقیده‌ی او عقل به استدلال و بحث کامل نمی‌شود و راه کمال عقل فرمان شرع بردن است و علم حقیقی اطاعت از اوامر و دوری از نواهی است. ضمناً فلاسفه و مقلّدین و اهل کلام و منطق و جدل به عقیده‌ی او برای خودخواهی در پی این علوم رفته‌اند (فروزانفر، ۱۳۳۹: ۴۲۲).
فصل سوم
دنیا و تصاویر برخاسته از آن در سه اثر عطّار
۳-۱- تعریف دنیا
عطّار در برخی موارد از قول دیگران دنیا را تعریف کرده است؛ ازجمله از قول «ذوالنّون مصری» می‌گوید که از وی پرسیدند دنیا چیست، گفت: «هرچه تو را از حق مشغول کند، دنیا آن است» (تذ: ۱۹۳). شیخ در جایی این تعریف را به نظم کشیده، امّا به اصطلاح «دنیا» اشاره‌ای نکرده‌ای است:

^** : معنی دار در سطح ۱ درصد و ^ns : غیرمعنی دار
نمودار ۲۵-۴: مقایسه میانگین­ اثر ساده غلظت­های مختلف TDZ بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه
مریم­گلی­کبیر

آزمایش۴: بررسی اثر غلظت نمک در محیط کشت پایه MS و تیمارهورمونی بر ریشه­زایی شاخساره­های باززاشده مریم­گلی­کبیر
این آزمایش به منظور ارزیابی پاسخ گیاهچه­های باززایی شده مریم­گلی­کبیر، جهت ریشه­زایی در محیط حاوی هورمون­های IBA و IAA انجام گردید. حدود ۴ هفته بعد از قرار گرفتن گیاهچه­های حاصل از باززایی در محیط ریشه­زایی، گیاهچه­های ریشه دار شده با دقت از شیشه­ها خارج و تعداد ریشه­ها شمارش و طول ریشه­ها اندازه گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثرات ساده محیط کشت بر تعداد و طول ریشه، تفاوت معنی­داری نداشت. اثرات ساده تیمار هورمونی بر تعداد ریشه در سطح احتمال ۵ درصد و بر طول ریشه در سطح احتمال ۱ درصد معنی­دار گردید. اثرات متقابل محیط کشت و تیمار هورمونی نیز بر طول و تعداد ریشه معنی دار نبود ( جدول ۱۸-۴). مقایسه میانگین اثرات تیمار هورمونی بر تعداد ریشه نشان داد که هورمون IAA با مقدار ۵/۰ میلی­گرم در لیتر با میانگین ۵۵/۲ ریشه، بیشترین میانگین تعداد ریشه را ایجاد کرده بود. و کمترین میانگین تعداد ریشه در هورمون IBA با مقدار ۵/۰ میلی­گرم در لیتر با میانگین ۵۲/۱ مشاهده شد (نمودار۲۶-۴). در مقایسه میانگین اثرات تیمار هورمونی بر طول ریشه مشخص شد که تیمار شاهد با میانگین ۶۵/۵ سانتی­متر، بیشترین میانگین طول ریشه را داشت و تیمار IAA (1 میلی­گرم بر لیتر) با میانگین ۰۸/۳ سانتی متر، کمترین میانگین طول ریشه را داشت (نمودار ۲۷-۴).

منابع تغییرات

درجات آزادی

میانگین مربعات
تعداد ریشه طول ریشه

غلظت نمک
تیمار هورمونی
غلظت نمک × تیمار هورمونی
اشتباه آزمایشی

۱
۴
۴
۲۰

^ns705/0 ^ns58/2
^*۰۲/۱ ^**۸۱/۷
^ns18/0 ^ns25/2
۲۷/۰ ۱

ضریب تغییرات (درصد) ۸۲/۲۵

جدول ۲۱-۴: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل غلظت نمک در محیط کشت پایه MS و تیمار هورمونی بر میانگین تعداد ریشه و طول ریشه در گیاه مریم­گلی­کبیر
^** : معنی دار در سطح ۱ درصد، ^* : معنی دار در سطح ۵ درصد و ^ns : غیرمعنی دار
­
نمودار ۲۶-۴: اثر محیط­های مختلف ریشه­زایی بر میانگین تعداد ریشه ­های تولید شده در محیط کشت MS حاوی غلظتهای مختلف IAA و IBA در مریم­گلی­کبیر
نمودار ۲۷-۴: اثر محیط های مختلف ریشه زایی بر میانگین طول ریشه ­های تولید شده در محیط کشت MS حاوی غلظتهای مختلف IAA و IBA در مریم­گلی­کبیر
۶-۴- سازگاری
گیاهچه­های بدست آمده از کشت درون شیشه ­ای، که پس از ریشه­دار شدن به گلدان­های پلاستیکی برای سازگاری منتقل شده بودند، پس از ۱۰ روز با ۹۰ درصد زنده­مانی به شرایط گلخانه منتقل شدند.

B
A
D

۴-۱۱-۳- ارزیابی سامانه­ی خبره­ی فازی-ژولیده
در این مرحله سامانه­ی خبره­ی فازی-ژولیده بر ۵۰ وبگاه بانکداری الکترونیکی آزمایش شد و نتایج آن با نتایج ارزیابی سامانه‌ی فازی (بخش ۴-۱۰) مقایسه شد. این مقایسه نشان می‌دهد که سامانه‌ی خبره‌ی فازی-ژولیده دقیقاً با همان دقّّتِ سامانه‌ی خبره‌ی فازی قادر به تشخیص میزان اعتبار وبگاه است. نتایج ارزیابی این سامانه بر ۱۰ نمونه وبگاه بانکی در جدول ۴-۱۳ آمده است. لازم به ذکر است تمامی نمونه‌های آزمایش شده در «ضمیمه­ ج» آمده است.
شکل ۴-۱۷ نتیجه‌ی اجرای نمونه­ آزمایشی شرح داده شده در بخش ۴-۱۰-۱ را در سامانه­ی فازی-ژولیده نشان می­دهد. همان‌طور که در ردیف ۱۰ جدول ۴-۱۳ مشاهده می­ شود، درصد دام‌گستری این وبگاه آزمایشی ۷/۴۳ محاسبه شده و وبگاه «مشکوک» است. یکسان بودن عدد خروجی با خروجی سامانه‌ی فازی قبلی به خوبی اثبات می‌کند شاخص‌هایی که از ورودی‌های سامانه‌ی فازی حذف شده اند، تأثیر قابل توجهی در نتیجه‌ی پایانی آن نداشته و صرفاً تعداد محاسبات را افزایش داده است. نقش شاخص‌ها در پایگاه قواعد سامانه‌ی فازی-ژولیده نسبت به قواعد سامانه‌ی فازی تغییری نکرده است، به همین دلیل در صورت یکسان بودن مقادیر ورودی به ازای شاخص‌های مشترک، نتیجه‌ی نهایی تشخیص سامانه‌ی فازی-ژولیده متفاوت از سامانه‌ی فازی نیست. لذا مزیّت استفاده از سامانه‌ی فازی-ژولیده، سرعت آن در تشخیص دام‌گستری است که در ادامه شرح داده می‌شود. در شکل ۴-۱۷، شش ستون از متغیرهای ورودی و ستون خروجی آمده است و مشاهده می‌شود که وضعیت هر متغیر در هر قانون به ازای مقادیر ورودی محاسبه شده و با خطوط قرمز مشخص شده است. در بالای ستون آخر، عدد خروجی مشخص شده است.
شکل ۴-۱۷ قواعد سامانه­ی خبره­ی فازی- ژولیده پس از اجرای نمونه‌ی آزمایشی
جدول ۴-۱۳ نتایج اجرای سامانه‌ی خبره‌ی فازی-ژولیده

در تاریخ الحکما آمده است : «هرمس الثالث هرمس مصری است و همین هرمس است که او را مثلث بالحکمه نامیده اند از آنکه سیمین هرامسه بود. این هرمس نیز بعد از طوفان است. فیلسوفی بوده، در عهد قدیم. همواره سیاحت نمودی. و معرفتی تمام به هر بلد و صفات آن و طبایع اهل آن حاصل داشت. او را کتابی است جلیل الشأن در صناعت کیمیا. و کتابی درحیوانات ذوات السموم.» (قفطی: ۱۳۴۷،۴۷۳)
۲-۱۰مکتب هرمسی و تأثیر آن در تمدن های دیگر
یکی از نتایج مهمی که تلاقی تمدن های یونانی و مصری در اسکندریه به بار آورد، ایجاد مکتب خاصی بوده که به نامهرمس شهرت یافت و اثر عمیقی از هخود در علوم و فلسفه و ادیان ملل غرب آسیا و حوالی دریای مدیترانه به جای گذاشت.
در قرون وسطی نام هرمس نزد مسیحیان و مسلمانان و همچنین یهودیان به عنوان بانی و موسس حکمت و علم تلقی می شد، و کتب و رسائل متعددی که به وی نسبت داده شده بود مورد مطالعه جمیع طالبان معرفت قرار می گرفت، تا حدی که تقریباً درهر رشته از علوم اثری از تعلیمات خاص مکتب هرمسی دیده می شد.در این دوره دانشمندان مشهوری در جهان اسلام مانند جابرابن حیان و اخوان صفا و جلدکی و مجریطی و ابن سینا و سهروردی و نیز برخی از مشاهیر مغرب زمین مانند البرت کبیر و راجر بیکن و ریموندلول از تعالیم مکتب هرمس پیروی می کردند. و در دورۀ رنسانس بسیاری از فلاسفه و دانشمندان نامی مانندآگریپا و پاراسلسوس هرمس را مشعلدار علم و خرد معرفی کردند. حتی می توان گفت که متفکرین عصر رنسانس کوشش کردند تا هرمس و مکتب او را جایگزین مکتب ارسطو و فلسفۀ مشایی که در قرون وسطی بر عالم دانش حکمفرما بود سازند. از قرن هفدهم به بعد نیز گر چه نظرگاه علوم طبیعی و فلسفه متوجه جهت دیگری شد، گروهی مانند نیوتن و بویل که از پایه گذاران علوم جدید به شمار می آیند، علاقه مند به فلسفه هرمسی بودند.
این مکتب در قرن نوزدهم اثر به سزایی در مکتب فلاسفه طبیعت که در آلمان گسترش یافت از خود باقی گذاشت. فلسفۀ هرمسی و نوشته های این مکتب که از یک نوع جهان شناسی خاص و عقاید ممتاز حاکی است در ادوار مختلف اثر زیادی در نحله های فلسفی و علمی مشرق زمین و هم چنین اروپا به جا گذاشته است.
۲-۱۱ هرمس و هرمونتیک
لفظ هرمونتیک از فعل یونانی با همین ساختار مشتق شده است این فعل در یونانی به معنای تفسیر کردن و شرح دادن می باشد و امروزه نیز غالباً همین معنا از آن افاده می گردد. همان طور که بیان شد، هرمس را کاشف و واضح بسیاری از علوم و دانشها دانسته اند مانند موسیقی، نجوم، خط، زیان و غیره… با این وصف به نظر می رسد وجه ارتباط لفظ هرمونتیک با هرمس، به این نکته برمی گردد که او را واضح زبان و خط می دانستند، و چنانکه در اسطورۀ یونانی هرمس مشاهده کردیم، او پیغام رسان و واسطۀ خدایان با مردم بود. در حقیقت او سخن خدایان را برای مردم قابل فهم کرده و به زبان آنها بیان می کرد.

درست ما مسئلۀ هرمونتیک یا برداشت از متن چیزی است که با عنوان تفاوت تاویل و تفسیر بدان اشاره شده است و تفسیر، سخن مجمل را به مفصّل درمی آورد درحالی که در تأویل یک متن، چیزی بیان می گردد که در پشت ظاهر لفظ قرار گرفته است، یا اینکه معنای دیگری غیر از معنای نخست و ظاهری لفظ اراده می شود.
در اسطوره های یونان، هرمس کسی بود که پیغام خدایان را به بشر می رساند و آن را برای مردم تأویل و تفسیر می کرد و در حقیقت هرمس را باید پیامبری دانست که واسطۀ میان خدا و مردم بوده است.
بنابر نظر واژه شناسان، لفظ «هرمنوتین» دارای سه وجه اصلی است که عبارتند از :
بیان کردن یک مطلب
شرح و توضیح دادن چیزی
ترجمه کردن
بنا بر آنچه که گفته شد، به نظر می رسد این سه وجه در هرمس به خوبی نمایان گردیده است.
درحقیقت می توان گفت که در فرایند هرمنوتین، مطلبی را که برای شنونده غریب و ناآشناست به گونه ای تحول معنایی، به سخنی قابل فهم و درک تبدیل می شود، درست مانند اسطوره یونانی که سخن خدایان توسط هرمس به سختی قابل فهم برای مردم تبدیل می گردد.
بنابراین در اینجا می توانیم به یکی ازوجوه تشخیص مکتب هرمسی اشاره کنیم ، یعنی فرایندی که به قابل فهم کردن مطالب رمزی، پیچیده و متعالی و ریختن آن در قالب الفاظ و عباراتی دیگر می پردازد شاید بتوان این فرایند را فرآیندی هرمسی نامید و بر این اساس، این فرایند در تمامی مشرب مشرب هایی که بر پایۀ اشراق و شهود استوار است مانند عرفان، تصوف، فلسفۀ اشراق، و … قابل مشاهده است و این همان چیزی است که در بسیاری از اشعار شعرا به چشم می خورد و افرادی که تنها به ظاهر الفاظ توجه می کنند گویندۀ آن سخنان را کافر یا شراب خوار و … می خوانند.
در حقیقت یک عارف و یا یک شاعر با درک یک حقیقت متعالی، سعی می کند تا آن را به زبان مردم بیان کند و بدون آنکه خود بداند به فرایند مسّمی به فرایند هرمسی روی آورده است.
۲-۱۲ شیخ محمود شبستری
شیخ سعدالدین محمود بن امین الدین عبدالکریم بن یحیی شبستری از عرفا و شعرای قرن هشتم هجری است.
با وجود شهرت این عارف بزرگ، از زندگی وی اطلاعات زیادی در دست نیست . سال ولادت او را مختلف ذکر کرده اندکه از آن میان سال ۶۸۷ صحیح تر به نظر می آید.
محل تولد شبستری، روستای شبستر درهشت فرسخی تبریز است. در ایام تولد شیخ محمود، تبریز شاهد طلوع قدرت مغول بود که غلبۀ آنها نوعی هرج و مرج فکری را نیز به وجود آورد و مدتی بین آیین اسلام و نصارا و بودا، دردربار ایلخانان کشمکش سختی وجود داشت تا سرانجام در سال ۶۹۶ که در آن هنگام شیخ شبستری کودکی بیش نبود غازان اسلام آورد و این کشمکش خاتمه یافت .
شبستری پس از کسب دانش در تبریز به مسافرت پرداخته است و شهرهای مصر و شام و حجاز را دیده و از علمای این سرزمین ها کسب فیض نموده است. « کمال الدین حسین گازرگاهی در کتاب افسانه آمیزخود مجالس العشاق که در سال ۹۰۸ هجری تألیف کرده می نویسد که شیخ یک ماجرای عاشقانه داشته است» (سبحانی،۱۳۸۴، ۳)
شیخ در سفرش به کرمان ازدواج می کند و صاحب اولاد می شود. او پسری به نام عبدالله داشته که جوانی فاضل و کامل و در هر علمی مخصوصاً فنون علم ریاضی ماهر بوده است.«او در سال ۹۲۶ ازجانب سمرقند به دربار روم رفته و سلطان سلیم او را تعظیم زیادی کرده و برایش ماهانه مبلغی تعیین کرده بود که به او انعامی می داده است» (خالقی و کرباسی، ۱۳۸۸، ۲۱)
او مثنوی به نام شمع و پروانه به نام سلطان سلیم گفته که دارای معانی دلپذیری است و نیز رساله ای به زبان پارسی در قواعد معما به نام همان سلطان نوشته که امثلۀ قواعد معما همه به نام سلطان سلیم قرار داده شده است.
شیخ محمود سرانجام به تبریز بازگشته، و «در سال ۷۲۰ در ۳۳ سالگی وفات یافته و در شبستر وسط باغچه ای که به گلشن معروف است، در جوار مزار استادش بهاء الدین یعقوب تبریزی مدفون گردیده است.» (صفی نیا، ۱۳۸۱، ۱۶۰)
در زمان شبستری که دوران حکومت ایلخانان بود، خانقاههای متعددی در اطراف و اکناف ممالک ایلخانی دایر بود و جمع زیادی از صوفیان در آن خانقاهها به انجام آداب تصوف از محضر مرشدان و مشایخ خود مشغول بودند. و ایلخانان بزرگ مغول یعنی غازاخان و اولجایتو و سلطان ابوسعید از صوفیه حمایت می کردند. و لیکن وزرای ایلخانان به خصوص خواجه رشیدالدین فضل الله و خواجه غیاث الدین به مشایخ صوفیه روی خوش نشان نمی دادند و در همین بُرهه بود که عارفان بزرگی چون صفی الدین اردبیلی و شبستری صفحات تاریخ شعر و ادب را مزین ساختند . دربارۀ اساتید شبستری نیز اختلاف است.لاهیجی، شارح گلشن راز شیخ او را امین الدین می نویسد.
دکتر زرین کوب درکتاب جستجو در تصوف ایران می نویسد: «ممکن است که شیخ، مرید امین الدین باله بوده باشد که می گویند در۶۹۸ در تبریز به صحبت باباحسن بلغاری رسیده است.»(زرین کوب، ۱۳۸۸، ۳۱۹)
وی معتقد است که «احتمال دارد نام مرشد شبستری با نام شاگردش امین الدین تبریزی که گلشن راز را هم شرح کرده است، خلط شده باشد.» (همان،۴۱۴)
۲-۱۲-۱ آثار شبستری
الف: آثار منظوم
۱-گلشن راز: این مثنوی دربحرهزج مسدس مقصور یامحذوف دروزن شیرین وخسرونظامی است که مهمترین ومشهورترین اثر ناظم است.گلشن رازدرپاسخ سوالات امیرحسینی هروی سروده شده است.
۲ ۲- سعادت نامه : که مثنویی است عرفانی بر وزن حدیقه الحقیقه سنایی مشتمل بر چهار باب و هر باب در بر دارنده فصول و حکایات در حدود سه هزار بیت است. اهمیت این منظومه به این دلیل است که در برگیرنده مطالبی دربارۀ پیران بی نام و نشان و گمنام نزدیک به عصر شیخ محمود است.
ب: آثار منثور
حق الیقین: نام کامل آن حق الیقین فی معرفه رب العالمین است. این رساله در هشت باب و حاوی دقایق عرفان نظری و مبتنی بر قرآن و برهان است.
مرآه المحققین : رساله ای است در هفت باب به نثری ساده و روان است و شیخ در این دو اثرخود،درتبیین وتوضیح مطالب فلسفی وعرفانی،پختگی و دقت نظر پیرانه ای نشان داده است.
شاهد: یاشاهدنامه رساله ای است در بیان عشق و عاشق و معشوق که بعضی در صحّت انتساب آن به شبستری تردید کرده اند.
اما خود شبستری در پایان باب پنجم حق الیقین، هنگام سخن گفتن از عشق مجازی و حقیقی می نویسد: «اسرار مراتب این حال را در رساله ای که موسوم است که به شاهد حواله کرده ایم آنجا طلب باید کرد.»(نوربخش،۱۳۸۳ ، ۲۸)
۲-۱۲-۲ گلشن راز
آثار زیادی از متون عرفانی ادب فارسی به زبان رمز و ایماء و اشاره بیان شده است، که عواملی در گفتن چنین سخنانی نقش جدی را ایفا می کنند. یکی از علل رمز گرایی صوفیان در آثار رمزی شان این است که چون موضوع معرفت صوفیانه، جزء اموری است که خارج از دایرۀ محسوسات و قلمرو عقل است و واسطۀ رسیدن به این معرفت، دل یا روح یا نفس انسانی است که خود نیز امری بیرون از دایرۀ ادراک حس و عقل می باشد، بنابراین معرفت کسی که صاحب دل است وقتی حاصل می شود که وی از طریق ریاضت و مجاهدت به مرحلۀ کشف حجاب حسی رسیده باشد. و این چنین ت تجربیات شخصی و بیان کردن آن بسیار دشوار است. و جزء از طریق رمز و اشاره امکان پذیر نمی باشد؛ چرا که در این حال، صوفی مجبور است این تجربۀ شخصی و غیر حسی را با کلماتی بیان کند که مولود تجربه های حسی مناسب ادای معانی محدود و عمومی است و ناچار استفادۀ از آنها در بیان تجارب صوفیانه، رمز آمیز کردن آنهاست.
و نیزگفته اند که چون «عقاید نو افلاطونی و وحدت وجودی با تصوف اسلامی آمیزش نزدیک یافت، به شدت مورد اعتراض فقهای معتصب و اهل شریعت واقع شد» (خالقی و کرباسی، ۱۳۸۸، ۴) زیرا که سازگاری نداشتن این گونه اندیشه ها با عقیدۀ توحید متشرعین، موجب شد که صوفیه مورد تکفیر فقها واقع شوند. «صوفیه که نمی خواستند از اسلام خارج باشند یا خارج شمرده شوند در قرن چهارم و پنجم از یک سو به تأویل و تفسیر عارفانه قرآن دست زده و تصوف را با اسلام تطبیق دادند و از یک سوی دیگر متمایل به رمز و سّر شده، خود را در بیان حقایق عرفانی به تعبیرات ویژه مقید ساختند؛ به این معنی که در پرده سخن گفتند و کلمات را در معانی مجازی بسیار دور بکار بردند و پیروان تصوف را به پنهان داشتن اسرار و لب فروبستن توصیه نمودند.» (صبور، ۱۳۴۹، ۲۰۹-۲۱۰)
رمز کلمه ای عربی و در اصل به معنی لب یا چشم یا به ابرو یا به دهن یا به زبان اشارت کردن است. این کلمه در زبان فارسی همانند زبان عربی به معنی های گوناگون بکار رفته است؛ از جمله: اشاره، راز، سر، ایما، دقیقه، نکته، اشاره کردن به صورت پنهانی و بیان مقصود با نشانه ها و علائم قراردادی است.
در قرآن که کلام خداوند تبارک و تعالی است کلمه رمز یکبار به طور صریح و واضح بیان شده است آن هم در سوره آل عمران آیه ۴۱ که خداوند در این آیه چنین می فرمایند: «قالَ ربِّ اجعَل لی آیهً قالَ آیَتُک ألّا تّکَلِّمَ النّاسَ ثَلاثَه اَیّامٍ اِلّا رمزاً»
در علم بیان، رمز یکی از انواع کنایه است و گفته اند: «رمز کنایه ای است که وسایط آن اندک باشد و معنی پنهان و احتیاج به قدری تأمل داشته باشد. و در آثار متصوفه رمز عبارت از معنی باطنی است که مخزون است تحت کلام ظاهری که غیر از اهل آن بدان دست نیابند.» (پورنامداریان،۱۳۸۶، ۴)
و یکی از راه های پی بردن به رمز مطالب عرفا، مطالعه مکاتبات و مراسمات آنها می باشد؛ استفاده از رمز سبب می شود که امکان اراده معنی حقیقی کلمه وجود داشته باشد و از سوی دیگر آن معنی مجازی رمز هم واضح نباشد و مقصود سخنگو یا نگارنده پوشیده و مخفی بماند، در نتیجه خوانندگان در هر زمانی معانی و مفاهیم مجازی مختلفی از کلمه پیدا کنند.
یکی از کتبی که در آن شرح معانی و راز و رمزهای عرفانی به رشته نظم کشیده شده است، مثنوی گلشن راز شیخ محمود شبستری است.
۲-۱۲-۳ میانی عرفانی در گلشن راز
گلشن راز منظومه بالنسبه کوچک اما بسیار مهم است که هر چند غالباً تأثیر حکمت ابن عربی و بعضی شارحان او را نشان می داد و با توجه و علاقه ای که گوینده اش به شیوه شعر عطار داشت به سرچشمه معنویت مولانا جلال الدین هم نزدیک بود و اینکه «تعدادی از شارحان کتاب گه گاه در تبیین مقاصد و مطالب وی نیز به ابیات مثنوی مولوی استشهاد کرده اند، در عین حال نشان می دهد که فهم درست تمام مندرجات آن کتاب بی مدد مثنوی میسر نیست.»(زرین کوب، ۱۳۸۸، ۳۱۳)