دانشگاه تربیت مدرس
دانشکده مدیریت و اقتصاد
پایان نامه دوره کارشناسی ارشد علوم اقتصادی
بررسی تأثیر استقلال بانک مرکزی بر تورم و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب
محمد حسنی
استاد راهنما:
دکتر بهرام سحابی
استاد مشاور:
دکتر کاظم یاوری
بهمن ۱۳۹۰

دانشگاه تربیت مدرس
دانشکده مدیریت و اقتصاد
پایان نامه دوره کارشناسی ارشد علوم اقتصادی
بررسی تأثیر استقلال بانک مرکزی بر تورم و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب
محمد حسنی
استاد راهنما:
دکتر بهرام سحابی
استاد مشاور:
دکتر کاظم یاوری
بهمن ۱۳۹۰
چکیده
یکی از مسائل مهمی که در سالهای اخیر موضوع مباحثه میان اقتصاددانان بوده است، مقوله استقلال بانک مرکزی و روابط بین آنها با دولتهاست. اعطای استقلال به بانک مرکزی دلایل متعددی دارد ولی آنچه مسلم است، این امر ریشه در این ادعا دارد که «استقلال بانک مرکزی رابطه منفی با نرخ تورم دارد.»
بنابراین در این پژوهش با بهره گرفتن از اطلاعات آماری ۹۲ کشور منتخب از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته در بازه زمانی ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۴ ، سعی بر این است که رابطه استقلال بانک مرکزی با تورم و رشد اقتصادی مطالعه شود. روابط موجود بین متغیرها با بهره گرفتن از تخمین زنهای گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) تخمین زده میشود. همچنین در ادامه این پژوهش، به بررسی اثرات متقابل و همزمان این سه متغیر بر یکدیگر با بهره گرفتن از رویکرد خود رگرسیون برداری (VAR)، پرداخته میشود.

نتایج این پژوهش با بهره گرفتن از رویکرد گشتاورهای تعمیم یافته نشان میدهد که استقلال بانک مرکزی به صورت جداگانه، بر نرخ تورم تأثیر منفی و بر روی رشد اقتصادی تأثیر مثبت دارد. اما با لحاظ کردن اثرات متقابل و همزمان استقلال بانک مرکزی، تورم و رشد اقتصادی، نتایج حاکی از این است که استقلال بانک مرکزی بر تورم تأثیر منفی و معنیداری دارد؛ اما اثرات این متغیر بر رشد اقتصادی معنیدار نیست.
واژگان کلیدی: استقلال بانک مرکزی، تورم، رشد اقتصادی، گشتاورهای تعمیم یافته (GMM)، متدولوژی VAR
فهرست
فصل اول: کلیات پژوهش ۱
۱- ۱- مقدمه ۲
۱-۲- بیان مسئله و ضرورت انجام پژوهش ۲
۱-۳- اهداف پژوهش ۶
۱-۴- سوالات پژوهش ۶
۱-۵- فرضیات پژوهش ۶
۱-۶- تبیین مدل و روش پژوهش ۷
۱-۷- قلمرو پژوهش ۱۰
۱-۷-۱- قلمرو مکانی ۱۰
۱-۷-۲- قلمرو زمانی ۱۰
۱-۸- تعریف مفاهیم و واژگان اختصاصی ۱۰
۱-۸-۱- بانک مرکزی ۱۰
۱-۸-۲- استقلال بانک مرکزی ۱۰
۱-۸-۳- رشد و توسعه اقتصادی ۱۲
۱-۸-۴- تورم ۱۲
۱-۹- خلاصه فصل ۱۳
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش ۱۴
۲-۱- مقدمه ۱۵
۲-۲- تاریخچه ایجاد بانک مرکزی ۱۵
۲-۳- وظایف بانک مرکزی ۱۶
۲-۴- نگاهی گذرا به مقوله استقلال بانک مرکزی ۱۷
۲-۴-۱ تعریف استقلال بانک مرکزی ۱۷
۲-۴-۲- متغیرهای موثر در اندازه‏گیری استقلال بانک‏ مرکزی ۱۸
۲-۴-۳- روند تغییر استقلال بانک مرکزی در دو دهه گذشته ۲۳