برداشت

۱/۲

۱۲/۲

۳۰/۲

۱۳/۴

۷/۵

۲۷/۵

۲۱/۶

۱۵/۷

۱۶/۷

۲-۵-۵ سورگوم:

سورگوم زراعی با نام علمی Sorghum bicolor گیاهی از خانواده غلات است که در ایران ذرت خوشه‌ای نامیده می‌شود. آمار سطح زیر کشت سورگوم در ایران در سال ۱۳۶۵ فقط شش هکتار گزارش شده که در سال ۱۳۸۲ به حدود ۴۰ هزار هکتار افزایش یافته ‌است. سورگوم با شرایط آب و هوایی ایران به ویژه مناطق گرم و خشک و معتدل آن سازگاری خوبی دارد. سورگوم تحمل خوبی نسبت به شوری آب و خاک، خشکی و مسمومیت آلومینیوم دارد. دلیل استفاده این گیاه در این بررسی اهمیت منطقه مورد مطالعه در دامداری و دامپروری می باشد. سیکل رشد سورگوم در منطقه ایذه در جدول زیر بیان شده است.
جدول۲-۵ سیکل رشد سورگوم در منطقه ایذه

تاریخ کاشت

جوانه زنی تا سبز شدن

سبزشدن تا پنجه زنی

ریشه زایی

گلدهی

پرشدن دانه

برداشت

۲۰/۴

۲۸/۴

۱۱/۶

۲۰/۷

۲/۸

۷/۹

۸/۹

۲-۶ سیستم اطلاعات جغرافیایی

دستیابی سریع و آگاهی های دقیق و بهنگام از پدیده های جغرافیایی مانند شناخت عوارض زمین، عوامل و پدیده های اقلیمی و غیره، از ارکان مهم تصمیم گیری ها و برنامه ریزی ها می باشد. گردآوری، ذخیره، بازیابی و پردازش این اطلاعات با بهره گرفتن از سیستم های اطلاعات جغرافیایی امکان پذیر است(غیور و مسعودیان، ۱۳۷۶). این سیستم ضرورتا شامل یک نرم افزار نقشه کشی است که داده های مکانی (نقطه، خط، پلی گون) بیان کننده عوارض سطح زمین را به اطلاعات توصیفی آن ها می چسباند (دکر، ۲۰۰۱). این سیستم یک ابزار آنالیز جغرافیایی است که تفاوت ها را در چندین لایه داده های مکانی تجزیه و تحلیل می کند تا اطلاعات مکانی جدیدی را شکل دهند. می توان گفت قدرت واقعی این سیستم در خلق نقشه های زیبا و یا مطالعات یک سری نیست. بلکه در توانایی ترکیب لایه های اطلاعاتی و به دست آوردن اطلاعات جدید و حل مسائل مربوط به آن ها می باشد (دکر، ۲۰۰۱). توانایی سیستم اطلاعات جغرافیایی در سازمان دهی، نظم دهی داده های ورودی و خروجی، ذخیره سازی، تبدیل، بازیابی و آنالیز داده ها و اطلاعات و مدیریت آن ها می باشد (مک زوسکی، ۱۹۹۹). مهمتر اینکه بانک های اطلاعاتی را ترکیب می کند تا اطلاعات جدیدی را خلق کند که قبلا موجود نبوده است (دکر، ۲۰۰۱). اصطلاح سیستم اطلاعات جغرافیایی گاهی در مورد تکنولوژی هایی از اطلاعات جغرافیایی که ابزاری برای سه عملکرد مهم زیر فراهم می آورند به کار می رود؛ ۱) سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان یک بانک رقومی هدف در یک سیستم مختصات مکانی معمول بیان می گردد، که یک وسیله اولیه در ذخیره و ارزیابی داده ها و اطلاعات است. سیستمی که توانایی آماده سازی متن های عددی را با بهره گرفتن از داده های توصیفی مکانی ذخیره شده فراهم می آورد. این عملکردها تمایز سیستم اطلاعات جغرافیایی از دیگر سیستم های مدیریتی را باعث می گردد؛ ۲) سیستم اطلاعات جغرافیایی یک سیستم تلفیقی است. این سیستم تلفیقی از تکنولوژی های سیستم جغرافیایی گوناگون مانند سنجش از دور، سیستم موقعیت یاب جهانی، سیستم طراحی کامپیوتری، نقشه برداری خودکار، تسهیلات مدیریتی و دیگر تکنولوژی های مرتبط می باشد. این تکنولوژی های اطلاعات جغرافیایی با تکنیک های تصمیم گیری و تجزیه و تحلیلی نیز تلفیق می گردند، ۳) هدف نهایی سیستم اطلاعات جغرافیایی فراهم سازی پشتیبانی در تصمیم گیری است. این سیستم به عنوان یک سیستم حمایتی تصمیم گیری، با تلفیق داده های مرجع مکانی در حل مسائل محیطی به کار می رود. این سیستم دارای مجموعه مسیرهایی می باشد که ورودی داده، ذخیره سازی، بازیابی، تبدیل، تجزیه و تحلیل و در نهایت خروجی به هر دو صورت مکانی و توصیفی برای فعالیت های حمایتی تصمیم گیری را آسان می سازد (مک زوسکی، ۲۰۰۴).

۲-۶-۱ تاریخچه سیستم اطلاعات جغرافیایی

نخستین سیستمی که ما امروزه تحت عنوان سیستم اطلاعات جغرافیایی می شناسیم، در اوایل دهه ۱۹۶۰ توسعه یافت و تنها قابل دسترس برای دولت های بزرگ و موسسات آکادمیک بود (مک زوسکی، ۲۰۰۴). کلینز و همکاران (۲۰۰۱) بیان کردند که اصول کاربرد این سیستم در آنالیزهای تناسب کاربری اراضی ریشه در کاربرد تکنیک های روی هم اندازی نقشه های دستی تهیه شده به وسیله معماران آمریکایی در اواخر قرن ۱۹ میلادی و اوایل قرن بیستم دارد (کلینز و همکاران، ۲۰۰۱). مراحل و دوره های تکامل این سیستم را می توان به سه دوره تقسیم کرد:
- محدوده سال های ۱۹۷۰ – ۱۹۵۰ میلادی دوره شروع و تکامل این سیستم بود. با توجه به پیشرفت تکنولوژی سخت افزاری در کامپیوتر و علوم نقشه کشی و جغرافیایی، این سیستم در اوایل دهه ۱۹۶۰ توسعه یافت (مک زوسکی، ۲۰۰۴).
- محدوده سال های ۱۹۸۰ میلادی از این سیستم برای اهداف بیشتری استفاده شد و به دنبال آن سیستم نیز تکامل یافت. از اواسط دهه ۱۹۸۷ میلادی به بعد از این سیستم در حوزه مسائل زیستی استفاده گردید (پور منافی، ۱۳۸۱).
- در محدوده سال های ۱۹۹۰ میلادی دوره تکامل و پیشرفت این سیستم می باشد (مک زوسکی،۲۰۰۴).
بر خلاف تصور خیلی ها، نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی پدیده ی جدیدی دهه ۱۹۹۰ نیست. در استرالیا و کانادا در دهه ۱۹۶۰ نرم افزارهای GIS که با کامپیوترهای Main Frame قابل پردازش بود در دسترس آمایشگران قرار داشت. تنها در دهه های اخیر تحولاتی در برنامه نویسی آن ها ایجاد شده است، که با سهولت بیشتری می توان از آن ها استفاده کرد.

۲-۶-۲ تعریف سیستم اطلاعات جغرافیایی

دانشمندان زیادی، تعاریف متعددی را در مورد سیستم اطلاعات جغرافیایی ارائه دادند که بیشترین تمرکز بر روی دو جنبه تکنولوژیکی و حل مسائل در این سیستم ها می باشد. از دیدگاه تکنولوژیکی مایرز و همکاران (۱۹۸۴)، سیستم اطلاعات جغرافیایی را ابزاری برای ورودی، ذخیره سازی و بازیابی، تبدیل و آنالیز داده ها و خروجی داده های مکانی می دانند. پرکاش (۲۰۰۳)، به نقل از غفاری (۲۰۰۰) بیان می کند، این سیستم از نظر عملکردی می تواند مهمترین نقش را در تصمیم گیری های مکانی ایفا کند و توانایی قابل توجهی در جمع آوری اطلاعات برای آنالیز تناسب اراضی در تولید محصول دارد. این اطلاعات تناسب ها و محدودیت ها را برای تصمیم گیرندگان بیان می کند.
پرکاش (۲۰۰۳) در ادامه مطالعاتش به نقل از لینچ و فوت (۱۹۹۶) بیان می دارد که سیستم اطلاعات جغرافیایی توانایی آماده سازی فایل های رقومی را با بهره گرفتن از هر دو داده های مکانی و توصیفی ذخیره شده در آن دارد و قابلیت تلفیق داده ها و متغیرهای حاصل از تکنولوژی های سیستم موقعیت یاب جهانی و سنجش از دور را امکان پذیر می سازد. هدف نهایی این سیستم ایجاد یک سیستم حمایتی در فرایند تصمیم گیری است. در ارزیابی چند معیاری لایه های اطلاعاتی متفاوتی در تعیین تناسب لازم است که این لایه ها به راحتی با بهره گرفتن از این سیستم قابل تهیه هستند (پرکاش، ۲۰۰۳).