مجموع تمام واحدها یا افراد را جامعه می‌گویند. جامعه ممکن است محدود^[۲۳] و یا نامحدود^[۲۴] باشد اگر تعداد واحدهای موجود در یک جامعه محدود باشد آن را جامعه محدود و اگرتعداد واحدهای جامعه نامحدود باشد آن ‌را نامحدود می‌گویندیک جامعه ممکن است پیوسته یا نا پیوسته باشد (فرشادفر، ۱۳۸۱، ۳۷۲).

 

جامعه آماری این تحقیق کلیه مشتریان شعب بانک توسعه تعاون استان اردبیل در سال ۹۱ و ۹۲ است که از سامانه تلفن بانک سمات استفاده می‌کنند.

 

۳-۴- نمونه و روش نمونه‌گیری

 

نمونه عبارت از قسمتی از جامعه می‌باشد روند انتخاب نمونه را نمونه‌گیری گویند، در استنباط آماری درباره یک جامعه و با بهره گرفتن از یک نمونه لازم است که نمونه ها نماینده جامعه باشند. دلایل مختلفی وجود دارد که که محققان از نمونه‌گیری استفاده کنند از جمله: کم هزینه بودن، به روز بودن، درستی، زمان، آزمون تخریب کننده (عادل آذر، ۱۳۸۷، ۲)

 

در علم آمار روش های مختلفی برای نمونه گیری بیان شده است از جمله نمونه گیری تصادفی،نمونه گیری منظم، نمونه گیری گروهی،نمونه گیری خوشه ای، نمونه گیری مرحله ای.

 

از آنجایی که تحقیق بر روی کل جامعه آماری بسیار وقت گیر و پر هزینه است لذا از نمونه گیری استفاده شد و چنانچه بخواهیم نتایج حاصل از نمونه را به کل جامعه تعمیم دهیم باید از روش نمونه گیری استانداردی استفاده شود. حجم نمونه آماری مناسب برای پژوهش حاضر، ‌بر اساس فرمول نمونه گیری کوکران برابر با ۳۸۴ نفر تعیین گردید.

 

فرمول محاسبه حجم نمونه در این پژوهش عبارت است:

 

 

 

از آنجا که بانک توسعه تعاون کشور شعبه اردبیل در سال۱۳۷۶ تأسيس و فعالیت خود را آغاز نموده است. با افزایش شعب و واحدهای تحت پوشش، زیرنظر سرپرستی امورشعب ستاد تهران ادامه فعالیت داده و در سال ۱۳۸۵ از مدیریت امور شعب به صورت مستقل تحت سرپرستی اداره امور شعب استان اردبیل به فعالیت خود ادامه داد. و هم اکنون با ۱۰ واحد که تعداد ۲ واحد آن جزء شعب شهری اردبیل و تعداد ۸ واحد آن در شهرستان‌های تابعه (خلخال – مشگین شهر – بیله سوار – گرمی – پارس آباد – کوثر– نمین و نیر) سیستم بانکی ارائه می‌دهد.

 

در تحقیق حاضر، از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شده است. ابتدا فهرست شهرستان‌های تابع استان اردبیل فهرست گردیدند و با استفاده ز روش نمونه گیری خوشه ای پنج خوشه انتخاب و در میان خوشه ها به طور تصادفی ساده دو شعبه و در نهایت ۱۰ شعبه انتخاب گردید که در جدول ۳-۱ خوشه های انتخاب شده آورده شده است.

 

جدول (۳-۱) روش نمونه گیری خوشه‌ا‌ی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ردیف خوشه ها شعبه ها تعداد نمونه ها ۱ اردبیل ۱ ۱ ۲ پارس آباد ۱ ۱ ۳ گرمی ۱ ۱ ۴ نیر ۱ ۱ ۵ مشگین شهر ۱ ۱ مجموع ۵

۳-۵- ابزار جمع‌ آوری اطلاعات

 

انتخاب نوع ابزار، گرد آوری اطلاعات بستگی به نوع پژوهش، اهداف و روش آن دارد. لذا در این پژوهش با توجه به موضوع پژوهش و اهداف کاربردی آن از میان ۲۵ سئوال پرسشنامه استاندارد و از تعداد پرسشنامه ۲۱ سئوال استفاده گردیده است.

 

۳-۵-۱- روایی و پایایی پرسشنامه

 

منظور از روایی آن است که آیا ابزار اندازه گیری می‌تواند خصیصه و ویژگی که ابزار برای آن طراحی شده است را اندازه گیری کند یا نه؟ روایی انواع مختلفی دارد که عبارتند از:

 

۱- صوری ( بر اساس قضاوت افراد مطلع )

 

۲- محتوایی ( توان سنجش میزان وجود اندازه صفت )

 

۳- ملاکی ( اثر بخشی یک ابزار در پیش‌بینی رفتار یک آزمودنی در یک موقعیت خاص )

 

۴- سازه­ای (سنجشگر اجزای متغیر به تناسب سهم هر قسمت در کل ساختار متغیر) (خاکی، ۱۳۸۲،
۱۳۶).

 

در این پژوهش با توجه به اینکه سوالات پرسشنامه استاندارد می‌باشد و کارهای مشابه بیشتری با این پرسشنامه انجام شده است قبلاً روایی آن به دست آمده است.

 

تعیین پایایی (قابلیت اعتماد) پرسشنامه

 

منظور از پایایی قابلیت اعتماد آزمون ثبات و پایایی اندازه گیری در زمان‌های مختلف است. در آزمونهایی که ضریب اعتبار بالایی دارند خطاهای اندازه گیری به حداقل کاهش یافته است (بست، ۱۳۷۳، ص ۹۵).

 

آزمونی که دارای روایی است همواره دارای پایایی نیز هست و رابطه معکوس بین این دو ضروری نیست (خاکی، ۱۳۸۲، ص ۱۳۶).

 

قابلیت اعتماد یا پایایی یکی از ویژگی‌های فنی ابزار اندازه‌گیری است. مفهوم یاد شده ‌به این امر سر و کار دارد که ابزار اندازه‌گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می‌دهد.

 

دامنه ضریب قابلیت اعتماد از صفر (عدم ارتباط) تا ۱+ (ارتباط کامل) است. ضریب قابلیت اعتماد نشانگر آن است که تا چه اندازه ابزار اندازه‌گیری ویژگی های با ثبات آزمودنی و یا ویژگی‌های متغیر و موقتی وی را می‌سنجد. برای محاسبه ضریب قابلیت اعتماد ابزار اندازه‌گیری، شیوه های مختلفی به کار برده می‌شود. از آن جمله می‌توان به:

 

اجرای دوباره آزمودن (روش بازآزمایی)

 

روش موازی (همتا)

 

روش تصنیف (دو نیمه کردن)

 

روش کودر – ریچارد سون

 

روش آلفای کرونباخ اشاره نمود.

 

در این تحقیق به منظور تعیین پایایی آزمون از روش آلفای کرونباخ استفاده گردیده است. این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه‌گیری که خصیصه‌های مختلف را اندازه‌گیری می‌کند به کار می رود.

 

برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره‌های هر زیرمجموعه سوال‌های پرسشنامه و ورایانس کل را محاسبه کرد. سپس با بهره گرفتن از فرمول زیر مقدار ضریب آلفا را محاسبه می‌کنیم.

 

 

 

که در آن:

 

تعداد زیر مجموعه های ‌سوال‌های پرسشنامه یا آزمون = J

 

واریانس زیر آزمون Jام S_j² =

 

واریانس کل پرسشنامه یا آزمون S² =

 

‌بنابرین‏ به منظور اندازه‌گیری قابلیت اعتماد، از روش آلفای کرونباخ و با بهره گرفتن از نرم‌افزار ۱۱/۵Spssانجام گردیده است.

 

پرسشنامه ای که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته بر گرفته از مدل تعدیل یافته پذیرش فناوری دیویس، ۱۹۸۹ و سایر ویژگی های خصیصه ای مشتریان تهیه و تنظیم شده است. برای حصول اطمینان از به دست آوردن نتایج بهتر، روایی و پایایی پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت. با بهره گرفتن از نرم افزار spss ضریب آلفای کرونباخ کل پرسشها ۷۸/۰بدست آمد. آنجا که ضریب آلفای کرونباخ بالاتر از ۷% مطلوب است می توان استنباط کرد که پرسشنامه مورد استفاده در تحقیق، از پایایی بالاتری بر خوردار است.

 

جدول (۳-۲) ضرایب آلفای کرونباخ مؤلفه‌‌های تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ردیف عنوان پرسشنامه ضریب ۱ سهولت ادراک شده ۹۲/۰ ۲ مفید بودن ادراک شده ۸۵/۰ ۳ امنیت ادراک شده ۷۲/۰ ۴ گرایش فناوری اطلاعات استفاده ۷۸/۰ ۵ کل پرسشنامه ۷۸/۰

۳-۵-۲- ابزار اندازه‌گیری

 

بندر “ایل” (Eyle) که منطقه اصلی زندگی دزدان دریایی است در طول سال ۲۰۰۸ میلادی از روستایی کثیف به یکی از لوکس ترین نقاط سومالی تبدیل شد. قسمتی از درآمد دزدی دریایی صرف ساخت ویلاهای لوکس و خرید خودروهای لند کروز در این منطقه شده است. علاوه بر این، در این منطقه رستوران های مخصوص گروگان ها نیز ساخته شده است.(همان منبع،۱۳۰)

 

۲- عوامل خارجی :

 

دزدی دریایی در آب های ساحلی کشور سومالی به شیوه ای کاملاً نوین صورت می‌گیرد و نشان از این مسئله دارد که دزدان دریایی سومالی تبهکارانی کاملاً سازمان یافته هستند. (همان منبع،۱۳۲)

 

دزدان دریایی سومالی از تجهیزات دریایی بسیار پیچیده ای و تسلیحات پیشرفته بهره می گیرند و قادرند به آسانی کشتی های تجاری را به دام بیندازند. از طرف دیگر پنج گروه فعال دزدان دریایی سومالیایی از شبکه اطلاع رسانی بسیار خوبی در زمینه نوع کشتی های تجاری و میزان ارزش محموله، موقعیت ترددی آن ها و تحولات موجود در منطقه در ارتباط با دزدی ها برخوردار می‌باشند که این امر، حضور و کمک عوامل خارجی را بیش از پیش تقویت می کند.(همان منبع،۱۳۳)

 

عواملی مانند ماهی گیری غیر قانونی کشور های مختلف در آب های سومالی و دفع زباله های سمی از نوع شیمیایی مانند رادیواکتیو، فلزات سنگین، زباله های بیمارستانی و موارد مشابه و حتی از نوع هسته ای آن در این مناطق سال هاست که انجام می شود.( نظافت ،۲۶۹،۱۳۸۸)

 

همچنین در نتیجه ۱۷ سال جنگ داخلی، مردم سومالی در بدترین و بحرانی ترین وضعیت ممکن به سر می‌برند و گزارش های مختلف و معتبر بین‌المللی حتی گزارش سازمان ملل بارها نسبت به اوضاع بد انسانی در این کشور هشدار داده و مجامع جهانی را به کمک فرا خوانده است.سقوط دولت سومالی از سال ۱۹۹۱ بر وخامت اوضاع افزوده و بحران در آب های این کشور را هم دامن زده است.( نظافت ،۲۶۹،۱۳۸۸)

 

ورود کشورهای مختلف ولو تحت عنوان کمک به مردم سومالی نه تنها از بحران نکاسته که در مواردی بر دامنه آن افزوده است و شاید بتوان گفت بحران راهزنی دریایی و دزدی مسلحانه معلول چنین دخالت هایی بوده است.( نظافت ،۲۶۹،۱۳۸۸)

 

از دیگر مناطق آفریقا که مورد حمله دزدان دریایی قرار گرفته می توان در ساحل عاج در منطقه آبیجان و در مصر منطقه کانال سوئز را نام برد .ICC IMB,2013,21-23))

 

۲-۵-۵-۳ مرکز و جنوب آمریکا و آب های جزایر کارائیب :

 

در این منطقه در اکوادر می توان از منطقه گوآیاکویل نام برد که بیشتر حملات در این منطقه اتفاق می افتد .ICC IMB ,2013,21-23))

 

۲-۵-۵-۴ بقیه مناطق جهان :

 

۲-۵-۵-۴-۱ دریای عرب / کناره سواحل عمان / دریای عمان :

 

آخرین حمله گزارش شده از کناره سواحل عمان ، دریای عمان و دریای عرب مربوط به تعدادی از کشتی های مورد حمله ، ربایش و دزدی دریایی توسط دزدان دریایی می‌باشد . محتمل است دزدی دریایی در این مسیر های تردد توسط دزدان دریایی سومالی صورت پذیرفته باشد که محدوده حمله خود را گسترش داده‌اند . و به کشتی های حامل کالا ی در حال عبور از این مناطق نیز حمله نموده و عملیات دزدی دریایی را انجام می‌دهند . در سال های اخیر تعداد حملات به شدت کاهش یافته است ولی آب های این مناطق هنوز پرخطر هستند .(Lbid, 23)

 

۲-۵-۵-۴-۲ اقیانوس هند / کناره سواحل سیشل / کناره سواحل ملاگاسکار / کناره سواحل غربی مالدیو حملات تا سواحل غربی مالدیو ، کناره سواحل غربی و جنوب هند و جزیره مینوکی گسترش یافته است . (ICC IMB ,2013,21-23)

 

۲-۶ بخش ششم : راهکار های کشور های پیشرو در مقابله با دزدی دریایی :

 

• • 1. مقابله از طریق برخود نظامی و ایجاد قوانین جهت تعقیب و بر خورد قانونی و نقش شورای امنیت سازمان ملل متحد در صدور قطعنامه با بهره گرفتن از نیرو های چند ملیتی در مقابله با دزدی دریایی

 

۲-۶-۱-۱ فراخوان جهانی از سوی سازمان ملل برای مبارزه با دزدی دریایی

 

به دنبال شیوع نگرانی های بین‌المللی از عملکرد منتسب به دزدان دریایی در آب های سومالی، علیه کشتی های تجاری و مسافربری، شورای امنیت سازمان ملل متحد طی صدور قطعنامه ۱۸۱۶ در ماه ژوئن ۲۰۰۸ به فراخوان بین‌المللی برای مبارزه نظامی علیه دزدان دریایی مبادرت کرد(نظافت،۱۳۸۸،۲۵۳)

 

در همین راستا شورای امنیت در سال ۲۰۰۸ پنج قطعنامه جداگانه به شماره های ۱۸۱۶و ۱۸۱۴و۱۸۳۸و۱۸۴۴و۱۸۶۴در خصوص دزدی دریایی در سومالی صادر کرد که در آن سال برای هیچ مورد دیگری این تعداد قطعنامه صادر نشده بود.

 

قطعنامه ۱۸۱۴ سازمان ملل در ماه می ۲۰۰۸ صادر شد ، این قطعنامه از تلاش کشور های عضو برای حل مسئله دزدان دریایی سومالی و اینکه این خطر تبدیل به خطری بین‌المللی شده است تأکید و بر لزوم ایجاد صلح در این منطقه با بهره گرفتن از نیرو های نظامی و اعمال زور بر علیه دزدان دریایی تکیه دارد.(S/RES/1814,2008,3)

 

 

قطعنامه ۱۸۱۶ در ژوئن سال ۲۰۰۸ با توجه به آمار و اطلاعات دفتر بین‌المللی دریانوردی صادر و ضمن ابراز نگرانی ازاینکه هنوز مسئله دزدان دریایی سومالی بر طرف نشده است ضمن تکیه بر اعمال زور بر علیه دزدان دریایی به مشکلات حقوقی مواجهه با دزدان دریایی نیز اشاره دارد.

 

(S/RES/1816,2008,1)

 

قطعنامه ۱۸۳۸ سازمان ملل در اکتبر ۲۰۰۸با توجه به دو قطعنامه ۱۸۱۴و۱۸۱۶ صادر شده است و نگرانی شدید سازمان ملل با توجه به اعمال دزدان دریایی در آبهای سومالی بر علیه کشتی هاو اینکه نیاز به حمایت های انسان دوستانه برای مردم سومالی ضروریت تکیه دارد و بر لزوم اجرای موارد تصویب شده در قطعنامه های ۱۸۱۴و۱۸۱۶ تأکید نموده و نیاز به ادامه و تقویت همزمان فعالیت‌های حمایتی بشر دوستانه اتحادیه اروپا برای مردم سومالی و عملیات حفاظتی دریایی اتحادیه اروپا بر علیه دزدان دریایی سومالی و هر اقدام ملی و یا بین‌المللی دیگری در راستای قطعنامه های ۱۸۱۴و۱۸۱۶ جهت رفع این مشکل بین‌المللی تأکید دارد . (S/RES/1838,2008,1)

 

قطعنامه ۱۸۴۴ سازمان ملل در نوامبر ۲۰۰۸ ضمن ابراز نگرانی شدید و اشاره به قطعنامه های شماره ۱۸۱۴ و۷۳۳و۷۵۱و۱۳۵۶و۱۴۲۵و۱۵۱۹و۱۶۷۶و۱۷۲۵و۱۷۴۴و۱۷۷۲و۱۸۰۱و۱۸۱۱و بیانیه های دبیر کل سازمان ملل به شماره های (S/PRST/2006/31), (S/PRST/2006/59) , (S/PRST/2007/13) , (S/PRST/2007/19) که عمدتاًً در خصوص شرایط و وضعیت سومالی و مسئله دزدی دریایی صادر گردید برای برقراری صلح و رفع مشکل دزدی دریایی با بهره گرفتن از ادامه اعمال زور بر علیه دزدان دریایی تأکید دارد. تصمیماتی نیز اتخاذ شده تا ضمن محدود نمودن فعالیت دزدان دریایی از طریق کنترل فروش اسلحه و مبادلات با افراد و ‌گروه‌های طرف در سومالی، حل مشکلات حقوقی، حمایت های بشر دوستانه به مردم سومالی نیز ادامه یابد. (S/RES/1844,2008,1&3)

 

فنون مقابله ( دنیس تورک ^[۲۸]، دونالد مایکنبام و همکارانش ، ۱۹۸۲ ، ۱۹۸۳ ؛ مایکنبام و تورک ، ۱۹۷۶ ؛ تورک ، ۱۹۷۸ ؛ تورک ، مایکنبام و جنست^[۲۹] ، ۱۹۸۳ ؛ تورک و روی^[۳۰] ، ۱۹۹۲ به نقل از فلاح زاده ،۱۳۸۲) یک برنامه شناختی برای کنترل درد به وجود آوردند و مایکنبام و روی کامرون ^[۳۱]( ۱۹۸۳ ) یک راهبرد مشابه برای کنترل استرس ایجاد کردند . هر دو روش بر پایه فنون مقابله قرار دارند ؛ در این روش ، درمانگر به وسیله تولید یک پاتوژن ضعیف ( در اینجا پاتوژن ، یک استرسور است ) تلاش می‌کند مقداری مصونیت در مقابل سطوح بالای درد و استرس به وجود آورد . ‌به این خاطر که درد در نهایت به صورت جزئی ناشی از عوامل روان شناختی است ، درمانگرانی که از فنون مقابله استفاده می‌کنند ، ابتدا بیماران را وادار می‌کنند ‌در مورد منبع درد خود به صورت متفاوت فکر کنند ، طی این مرحله عقلی سازی مجدد ، بیماران برانگیخته می‌شوند یک تبیین روان شناختی برای بعضی از دردهایشان قبول کنند و ‌به این درک برسند که چگونه رفتار درمانی می‌تواند کمک کننده باشد . مرحله مفهوم سازی ، یک مداخله شناختی است که طی این مرحله درمانگر با مراجعان برای تعریف و روشن سازی مشکلاتشان کار می‌کند . طی این مرحله عینی آموزش ، بیماران درباره مقابله با استرس و اینکه چگونه این تکنیک می‌تواند استرس آن ها را کاهش دهد، آگاه می‌شوند هرگاه بیماران تأثیرپذیری بالقوه روان شناختی مبتنی بر درمان را بپذیرند آماده می‌شوند که وارد مرحله دوم شوند – یعنی کسب و تمرین مهارت ها . طی این مرحله درمان ، بیماران مهارت های آرامسازی و کنترل تنفس را یاد می گیرند . ‌به این خاطر که آرامسازی جسمی و روانی با تنش و اضطراب ناهماهنگ است ، یادگیری آرامسازی می‌تواند یک وسیله ارزشمند در کنترل درد باشد . همچنین بیماران می‌توانند یاد بگیرند توجهشان را از تجربه درد با تمرکز بر یک حس فعلی مانند یک آبشار خنک ، یا با تمرکز بر توجهشان بیرون از خود – مثل شمردن لکه های روی سفال های سقف یا فکر کردن درباره فیلمی که اخیراًً دیده اند ، به راه دیگری هدایت کنند . مرحله کسب و تمرین مهارت ها شامل بخش های آموزشی و نیز بخش های رفتاری برای افزایش مهارت های کنار آمدن بیماران است . در این مرحله ، بیماران راه های جدید کنار آمدن با استرس را یاد می گیرند و تمرین می‌کنند . یکی از اهداف این مرحله بهبود خود دستوردهی^[۳۲] به وسیله تغییر شناخت هاست ، یعنی فرایندی که شامل کنترل گفتگوی درونی فرد ، یعنی خودگویی اوست بعد از آنکه بیماران این مهارت های متعدد را کسب و یکپارچه کردند ، برای ورود به مرحله نهایی درمان آماده می‌شوند . طی این مرحله ، بیماران مهارت های کنار آمدنشان را در محیط طبیعی خود به کار می‌برند . برای اینکه بیماران احساس خودکفایی بیشتری پیدا کنند و روش هایی را برای ارزیابی پیشرفت خود به دست آورند به انجام تمرین و فعالیت های بدنی برانگیخته می‌شوند . همچنین طی این مرحله ، بیماران دردمند ، بر اساس گزارشی که از درد خود می‌دهند ، دارو دریافت می‌کنند . آن ها همچنین تشویق می‌شوند که به تدریج زمان بین دوزهای مصرف دارو را افزایش می‌دهند در حالی که مقدار دارو را کاهش می‌دهند . طی این مرحله ، درمانگران ، دستورالعمل هایی را برای زوجین یا دیگر اعضای خانواده ‌در مورد روش های بی اعتنایی به بیماران ، مخصوصاً زمانی که رفتارهایی در زمینه دردشان نشان می‌دهند و تشویق رفتارهای حاکی از سلامتی مانند سطوح فعالیت های بدنی زیاد ، و کاهش استفاده از دارو ، کم شدن تعداد دفعات رفتن پیش دکتر ، یا افزایش تعداد روزهایی که سرکار رفته است ، ارائه می‌دهند . نهایتاًً اینکه ، مفهوم یا ساخت بیماران با کمک درمانگرانشان ، یک طرح بعد درمانی برای کنار آمدن با دردهایی است که در آینده به وجود می‌آید . طی مرحله کاربرد و پیگیری ، بیماران در مرحله ای قرار دارند که تغییرات شناختی را که در دو مرحله قبلی کسب کرده‌اند ، تمرین می‌کنند.آن ها باید این حقیقت را قبول کنند که ممکن است درد برگردد ، که گاهی این درد از همیشه شدیدتر است، و اینکه « عود بیماری »^[۳۳]دال بر این نیست که درمان غیر مؤثر بوده است . در عوض ، بیمارانی که مدت زیادی نیازمند نبوده اند با تعدادی از مهارت های خودکمکی و با اعتماد به اینکه می‌توانند با این تجربیات کنار بیایند علائم بیماری شان برطرف می شود ( برانون و فیست ، ۱۹۹۷ ، ص ۱۵۱ ) .

 

والری به طور موجز، روش آموزش به خود دستوردادن مایکنبام را طی مراحل زیر معرفی می کند :

 

الف : آموزش دادن به مددجو برای تشخیص دادن و آگاه شدن از رفتار ناسازگارانه .

 

ب) درمانگر ضمن اینکه شیوه های عمل کردن درست را توضیح می‌دهد رفتار مناسب را به مددجو می آموزد ، این آموزش های کلامی شامل برآوردی از شرایط مورد نیاز برای عمل کردن ، دستوردادن به خود به منظور هدایت تدریجی عملکرد مناسب ، بیانات شخصی که بر کارآمدی شخصی تأکید می‌کنند و نگرانی از شکست را خنثی می نمایند ، و تقویت شخصی نهان برای عملکرد موفقیت آمیز .

 

ح: سپس مددجو ضمن اینکه دستورات مقتضی به خود را بلند بر زبان می آورد رفتار هدف را انجام می‌دهد و بعد آن ها را به طور نهان یا درونی تکرار می‌کند . بازخورد درمانگر در این مرحله به مددجو کمک می‌کند تا اطمینان حاصل نماید که حل مسئله از راه دستور دادن به جای شناخت های مورد اضطراب قبلی خواهد بود ( ویلسون والری ، ۱۹۸۰ ، به نقل از سیف ، ۱۳۷۳ ، ص ۴۳ ) .

 

 

مایکنبام معتقد است که سخن گفتن با خود یا تلقین به خود در ایجاد رفتارهای سازگارانه مددجو آموزش می‌دهد تا به خود تلقین مثبت بکند یا جملات و عبارات تشویق آمیز و تأیید کننده به کار ببرد . برای مثال ، به مددجو سفارش می‌کند تا این گونه با خود استدلال نماید : « اگر من پیش از ایراد سخنرانی مضطرب و دستپاچه می شوم امری کاملاً طبیعی است و اصلاً ‌به این معنی نیست که سخنرانیم خوب از آب در نخواهد آمد . هر کسی قبل از سخنرانی ممکن است مضطرب شود ؛ این در واقع نوعی آماده شدن و گوش به زنگ بودن است » . در روش او ، علاوه بر آموزش دستورات شخصی ، از روش آرمیدگی عضلانی و سایر روش های تغییر رفتار نیز استفاده می شود . به همین دلیل روش مایکنبام را جزو رویکرد تغییر رفتار شناختی به حساب می آورند . روش مایکنبام هم ‌در مورد بزرگسالان و هم ‌در مورد کودکان کاربردهای موفقیت آمیزی داشته است .

 

آموزش مصون سازی در مقابل استرس :

بدین ترتیب، ماده مذبور، اصل لزوم قراردادها را بیان می‌کند و وجود اصل با امکان تخلف از آن در موارد استثنایی منافات ندارد، چنان که در همان ماده نیز اقاله و فسخ از حکم بخش نخست استثناء شده است .

۳-۳-۱-۱- نقد و ایراد اول

آقای دکتر کاتوزیان معتقد هستند که بخش دوم ماده مذبور در مقام استثناء بخش اول ماده است. در حالی که این بزرگوار در ادامه بحث به نکته ای درباره اقاله بیان می دارند که « از آنجا که اقاله تراضی دوباره دو طرف عقد بر انحلال آن است، در واقع استثناء بر اصل لزوم قراردادها به شمار نمی آید. زیرا این اصل برای جلوگیری از نقض عقد یکی از دو طرف به زیان دیگری است، در حالی که در (اقاله) همان دو اراده که عقد را به وجود آورده است آن را از بین می‌برد ». (کاتوزیان، همان منبع،۲۲۷)

پس این گونه استدلال جای تأمل دارد! به دیگر سخن اگر قائل شویم که در قسمت اول ماده ۲۱۹ ق.م لزوم قرارداد بیان شده معنی قسمت دوم ماده (استثناء) این خواهد بود : (عقودی که بر طبق قانون واقع شده باشد، لازم هستند مگر اینکه اقاله یا فسخ شوند) .

بدیهی است با مطالعه این متن چنین به نظر می‌آید که به هنگان اقاله یا فسخ، عقد از حالت لزوم خارج شده و تبدیل به قراردادی جایز می شود؛ در حالی که واضع است عقد پس از اقاله یا فسخ، دیگر موجودیت حقوقی ندارد تا به قراردادی جایز تغییر ماهیت دهد .

با وجود این، نمی توان گفت واژه (لازم الاتباع) مؤید حکم لزوم در ماده ۲۱۹ ق.م می‌باشد. و منظور از این واژه الزامی بودن رعایت مفاد قرارداد است. در نتیجه، منظور ماده مذبور این نبوده که عقود را لازم و غیر قابل فسخ معرفی نماید بلکه قانون‌گذار فرمان به اجرای مفاد قرارداد(تعهد) داده است، خواه عقد منبع تعهد، لازم باشد یا جایز. بیگمان عقود جایز نیز تا زمانی که به دلیلی منحل نشده اند لازم الاتباع می‌باشند و طرفین مکلفند تمامی تعهدات ناشی از آن ها را اجرا نمایند .

۳-۳-۱-۲- نقد و ایراد دوم

اینکه آقای دکتر کاتوزیان بیان می دارند که اولین مفهوم امر وفای به عقد این است که مفاد آن رعایت شود و لازمه وفای به عقد این است که اگر متعهد از اجرای آن خودداری کند، طرف دیگر بتواند اجبار او را از دادگاه بخواهد. بسیار منطقی و صحیح می‌باشد ولی نتیجه این امر آن نیست که حتماً عقد لازم باشد چراکه در عقد جایز نیز که متعهد هر زمان مختار در فسخ آن است، عدم اجرای تعهد همیشه به معنی برهم زدن قرارداد نیست، بلکه در بعضی از موارد احتمال دارد کاشف از قصد متعهد، مبنی بر فسخ عقد باشد .

۳-۳-۱-۳- نقد و ایراد سوم

در اینجا نیز همان اشکالی که قبلاً نسبت به استناد به بنای عقلا مطرح کردیم و دانستیم که لزوم قرارداد و غیر قابل فسخ بودن نتیجه نمی شود وجود دارد. ‌بنابرین‏، اگر بر فرض بخواهیم بنای خردمندان را مبنای لزوم بدانیم بایستی در هر عقد و ایقاعی جداگانه به بررسی مفاد آن ها بپردازیم که این امر نمی تواند به عنوان اصل در موارد مشکوک مورد استناد قرار گیرد و اساساً منتفی است. چراکه معیارهای هر عقد و ایقاعی باید به طور مجزا مطالعه شود و از بنای عقلا بعد از بررسی، برای لزوم یا جواز کمک گرفته شود. البته آن هم در موارد مشکوک. در نتیجه، از بنای عقلا با توجه به ماهیت اثر حقوقی در هر مورد می توان به مبنای لزوم و جواز پی برد نه اینکه بدون بررسی در هر یک از موارد ،با یک حکم مبنا را بر لزوم بدانیم که این امر نیز خود مورد نکوهش خردمندان است .

۳-۳-۱-۴- نقد و ایراد چهارم

با توجه به نحوه بیان استدلال دکتر کاتوزیان بر اصل لزوم قراردادها و همچنین سکوت در بیان چنین اصلی از مفاد ماده ۲۱۹ ق.م، در ایقاعات، چنان بر می‌آید که ماده مذبور ‌در مورد ایقاع مبین اصل لزوم نمی باشد.

۳-۳-۲- نحوه استدلال دکتر شهیدی

موضوع اصل لزوم عمل حقوقی است که از قاعده لزوم، حکم لازم بودن برای آن ثابت می شود. این عمل حقوقی عقد است که اصل، لزوم آن است مگر خلاف آن ثابت گردد. تردید نیست که ایقاعات موضوع اصل لزوم نمی باشد. زیرا ماده ۲۱۹ ق.م که مبنای قانونی اصل لزوم است، عقود را موضوع حکم اصل لزوم معرفی کرده و از ایقاعات در این ماده نامی نبرده است .

با مطالعه عبارات ماده ۲۱۹ ق.م آشکار می شود که این ماده بر اصل لزوم عقد دلالت دارد. به نظر آقای دکتر شهیدی (۱۳۹۱،۲۷۰و۲۷۱) دو تفسیری که از ماده مذبور وجود دارد را معتقد هستند که نمی توان به ماده ۲۱۹ نسبت داد که در ذیل به بررسی آن می پردازیم .

1. تفسیر نخست ماده ۲۱۹ ق.م لازم الاتباع بودن لزوم و جواز عقد است که مطابق این تفسیر، ماده مذبور دلالت بر اصل لزوم ندارد و مفاد آن این است که عقود لازم با وصف لزوم و عقود جایز با وصف جواز، لازم الاتباع است. ‌بنابرین‏ ماده مذبور شامل عقد لازم و جایز (هر دو نوع) است و از آن نمی توان اصل لزوم را استنباط کرد.

ایشان این تفسیر را با ظاهر عبارات ماده مذبور سازگار ندانسته و بیان می دارند که با لحاظ اطلاق، ظاهر عبارت «لازم الاتباع» این است که اصولاً اجرای مفاد عقد(به طور مطلق) لازم است و نمی توان با فسخ (جز در موارد مقرر)، از عمل به تعهدات ناشی از آن خودداری کرد، در صورتی که عقد جایز چنین نیست و همواره قابل فسخ است. پس ماده مذبور عقود جایز را شامل نمی گردد .

1. تفسیر دوم ماده ۲۱۹ ق.م لازم الاتباع بودن تا زمان بقای عقد است. طرفداران این نظریه نیز دلالت ماده مذبور را بر اصل لزوم مردود می دانند و بر این باورند که این ماده عقود جایز را در بر می‌گیرد و منظور از لازم الاتباع بودن عقود، لازم الاجرا بودن مفاد آن تا زمان بقای آن است که ‌به این معنی عقود جایز نیز تا زمانی که فسخ نشده باشد، لازم الاجرا است. پس از این ماده نمی توان فهمید که اصل در عقود، لازم بودن آن است.

آقای دکتر شهیدی در رد نظریه مذبور بیان می دارند که (اطلاق عبارت ماده ۲۱۹ ق.م ظهور در لازم الاجرا بودن و اصولاً غیر قابل فسخ بودن آن دارد و مقتضای اصل، عدم قید «تا زمان بقا» در این ماده است).

‌بنابرین‏، با تأکید بر جمله استثنای ماده ۲۱۹ که وقوع اقاله یا فسخ به علت قانون را موجب از بین رفتن خاصیت لازم الاتباع بودن عقد معرفی ‌کرده‌است، در می یابیم که هر عقدی که برای فسخ آن در قانون علت و موجبی مقرر نشده باشد، همچنان لازم الاتباع است و این معنی همان اصل لزوم عقد است .

۳-۳-۲-۱- نقد و ایراد بر این استدلال

در اینجا نقد یکی از دانایان حقوق، آقای دکتر شهبازی (همان منبع،۵۱) را در این مورد بازگویی می نماییم که به صورت دقیق و مبین بیان نمودند .

 

خواجه پور و گرجی زاده (۱۳۹۱) در تحقیقی به بررسی برخی عوامل مؤثر بر قیمت بازار سهام پرداختند که عوامل موردبررسی عبارت‌اند از: اقلام تعهدی، اقلام نقدی عملیاتی، ارزش دفتری و سود تقسیمی. در این تحقیق از اطلاعات مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۷ استفاده شده است؛ سپس با بهره گرفتن از آزمون همبستگی اسپیرمن به بررسی رابطه بین تک‌تک متغیرها باارزش سهام و سود تقسیمی پرداخته ‌شده و این نتیجه حاصل شد که تغییرات اقلام نقدی عملیاتی و ارزش دفتری با تغییرات قیمت بازار سهام و سود تقسیمی رابطه مستقیم و تغییرات اقلام تعهدی با تغییرات قیمت بازار سهام و سود تقسیمی رابطه معکوس دارند.

 

خواجوی و همکاران (۱۳۹۱) در تحقیقی به بررسی رابطه بین کیفیت اقلام تعهدی و سطح نگهداری دارایی‌های نقدی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. در این پژوهش برای تعیین کیفیت اقلام تعهدی از الگوی دچو و دیچو (۲۰۰۲) و برای تفکیک اقلام تعهدی به اختیاری و غیر اختیاری از الگوی تعدیل‌شده جونز و همچنین برای اندازه‌گیری میزان دارایی‌های نقدی نگهداری شده توسط شرکت‌های بورس از دو الگوی اوزکان و اوزکان (۲۰۰۴) و اپلر و همکاران (۱۹۹۹) استفاده شده است. در این پژوهش، ۵۴ شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی ۱۳۸۷-۱۳۸۱ بررسی و به منظور آزمون فرضیه ما از داده های تلفیقی با تأثیرات ثابت و نرم‌افزار اقتصادسنجی ایویوز ۶ استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین کیفیت اقلام تعهدی و سطح نگهداری دارایی‌های نقدی، رابطه مثبت و غیر معنی‌دار ولی بین کیفیت اقلام تعهدی اختیاری و غیر اختیاری با سطح نگهداری دارایی‌های نقدی به ترتیب رابطه منفی و معنی‌دار و منفی و غیر معنی‌دار وجود دارد. نتایج همچنین نشان داد که شرکت‌های بزرگ‌تر و شرکت‌های دارای سایر دارایی‌های نقدی جایگزین وجه نقد، میزان وجه نقد کمتری نگهداری می‌کنند و در مقابل، شرکت‌های دارای میزان بازدهی بیشتر بر وجه نقد (هزینه فرصت سرمایه‌گذاری در دارایی‌های نقدی)، میزان وجه نقد بیشتری نگهداری می‌کنند.

 

کیمیاگری و همکاران (۱۳۹۱)، در تحقیقی به بررسی مدل ریسک اعتباری بازپرداخت تسهیلات مشتریان اعتباری بانک (موردی حوزه شهرضا بانک ملی ایران) پرداخت. وی در تحقیق خود با بهره گرفتن از روش رگرسیون لجستیک یک نمونه ۳۱ تایی از شرکت‌ها که در سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰ از بانک ملی حوزه شهرضا تسهیلات اعتباری دریافت نموده‌اند، بررسی کرد. این کار با انتخاب ۲۸ متغیر که ازلحاظ سیستم بانکی و مجربین این رشته اهمیت به سزایی داشته انتخاب‌شده و پس از جداسازی نوع کمی و کیفی، تعداد ۱۵ متغیر اصلی انتخاب شدند اعتبار و با ایجاد یک جدول تمامی اطلاعات به دست آمد و با بهره گرفتن از نرم‌افزار SPSS نتایج مبنی بر ارتباط مشتریان با بازپرداخت به دست آمد.

 

ثقفی و محمدی (۱۳۹۱)، در این پژوهش، محتوای اطلاعاتی اقلام تعهدی غیرعادی در خصوص پیش‌بینی جریان‌های نقدی آتی بررسی شد. بدین منظور، با بررسی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی ۱۳۸۹-۱۳۸۰ شواهدی مهیا گردید که نشان داد، میان اقلام تعهدی غیرعادی و جریان‌های نقد آتی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، اما این رابطه با بالا رفتن ریسک ورشکستگی کاهش می‌یابد و معناداری خود را از دست می‌دهد که می‌تواند نشان‌دهنده این موضوع باشد که اقلام تعهدی غیرعادی در شرکت‌های با وضعیت مناسب و با ریسک ورشکستگی پایین، ناشی از خطای برآورد نبوده، حاوی اطلاعات سودمندی در رابطه با عملکرد آتی آن‌ ها هستند.

 

جمالیان پور و ثقفی (۱۳۹۲) در تحقیقی به بررسی رابطه میان برخی از ویژگی‌های برآمده از کیفیت سود با بحران مالی پرداختند. ازاین‌رو، برای محاسبه خصوصیت‌های کیفی سود از برخی از الگوهای رایج در ادبیات موضوع بهره گرفته شد و به منظور بررسی احتمال بروز بحران مالی و ورشکستگی از سه معیار کلی و دو معیار بومی استفاده شد. در این راستا اطلاعات ۳۳۷۱ سال شرکت جمع‌ آوری گردید و آزمون‌های آماری برآمده از فرضیه‌های پژوهش موردمطالعه قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که در اکثر موارد رابطه بحران مالی با خصوصیت‌های برآمده از ویژگی‌های کیفی سود معنادار بوده است. این ارتباط در خصوص تعریف خاص ورشکستگی در قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران نیز معنادار بود. پژوهش حاضر با تقسیم‌بندی شرکت‌های مختلف در چهار پرتفوی برحسب میزان سلامت مالی (دور بودن از احتمال ورشکستگی) ‌به این نتیجه رسید که در اکثر موارد، ارتباط در پرتفوی آخر (شرکت‌های ناسالم از منظر بحران مالی) به‌مراتب دارای معناداری بیشتر نسبت به شرکت‌های موجود در سایر پرتفوی ما است. در ضمن، نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که میزان استفاده از اقلام تعهدی در پرتفوی‌های متفاوت که نسبت به میزان احتمال ورشکستگی رتبه‌بندی شده بودند، به‌مراتب مختلف است. درنهایت با بررسی نحوه توزیع به‌کارگیری اقلام تعهدی در شرکت‌های گروه‌بندی‌شده بر اساس ماده ۱۴۱ قانون تجارت نیز به نتایج مشابهی دست‌یافت. به‌نحوی‌که توزیع میزان استفاده از اقلام تعهدی در شرکت‌های ورشکسته دارای چولگی است.