گروه دیگری از خبرگان اکو در سال ۲۰۰۴ گرد هم آمدند که اسناد و ساختار اکو را به طور کامل بررسی کردند که نتیجه‌ی آن «سند چشم‌انداز ۲۰۱۵» بود، بنابراین در آغاز هزاره‌ی جدید، چشم‌اندازی برای اکو تصویر شد که در آن، فرصت‌ها و چالش‌های جریان جهانی شدن، توسعه‌ی سریع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در جهان در نظر گرفته شد.^[۱۲۲] مهم‌ترین تأکید این سند در زمینه‌های زیر است:

ـ همه‌ی اعضاء تعهد کردند تعرفه‌های گمرکی را تا ۲۰۱۰ کاهش دهند و تجارت درون منطقه‌ای را از شش درصد به بیست درصد برساند. جذب سرمایه‌گذاری خارجی نیز از دیگر اهداف اعلام شده در این زمینه است؛
ـ حذف موانع گوناگون در حمل و نقل و ارتباطات میان اعضاء و اجرای کلیه‌ی مفاد موافقت‌نامه‌ی چارچوب حمل و نقل و ترانزیت؛
ـ ایجاد بسترهایی برای دسترسی به بازارهای بین‌المللی، پیوند شبکه‌های انرژی الکتریسیته؛
ـ ایجاد تعادل در سیاست‌های مالی و پولی دولت‌های عضو؛
ـ به ثمر رسیدن به موقع طرح‌های اجرایی؛
ـ توسعه و رشد صنعتی کشورهای عضو؛
ـ افزایش دسترسی به غذا از طریق افزایش تولید آن و تنوع بخشیدن به منابع غذایی.^[۱۲۳]
بر این اساس در چشم‌انداز و راهبرد اقتصادی سازمان اکو، اولویت‌ها به ترتیب زیر خواهند بود:
تجارت، حمل و نقل، ارتباطات و انرژی.
ـ تجارت
برای رسیدن به اهداف کلی سازمان جهت گسترش تجارت درون منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به عوامل زیر باید توجه شود:
ـ حذف تعرفه‌های تجاری در منطقه‌ی اکو و استفاده از تجربه‌های دیگر مناطق جهان؛
ـ تلاش‌های مشترک برای دسترسی آزاد به بازارهای جهانی؛
ـ گسترش موافقت‌نامه‌ی تعرفه‌های ترجیحی در حوزه‌های عضویتی، کاربردی و سرزمینی؛
ـ تصویب راهبردهای مشترک در جهت توسعه اقتصاد گروهی؛
ـ ایجاد سازوکارهای مدیریتی در روابط تجاری سازگار با قوانین سازمان تجارت جهانی؛
ـ گسترش همکاری در میان بانک‌های دولت‌های عضو و افزایش ضمانت‌های مربوط به صادرات؛
ـ تشویق تجارت خارجی و مناطق آزاد تجاری؛
ـ استانداردهای تدریجی کالاها و محصولات منطقه.

مبحث چهارم: اعضای اکو در یک نگاه

گفتار اول: مقدمه

فضای جغرافیایی اکو فضای منحصر به فردی است و از طرفی اکو از نظر جغرافیایی در منطقه خاورمیانه و آسیای میانه یعنی مرکز وقوع بحران‌های ژئوپلتیکی جهان قرار گرفته است و با مسائلی همچون کشمکش‌های قومی و تاریخی، افراط‌گرایی اسلامی و تولید و ترانزیت مواد مخدر روبرو است و از سویی از نظر جغرافیای سیاسی موقعیت با اهمیتی در بین روسیه و قدرت‌های در حال ظهور چین و هند دارد. از سوی دیگر وجود منابع سرشار انرژی و اهمیت انتقال این منابع به بازارهای مصرف، اهمیت مسائل هیدروپلیتیک در منطقه و وجود سازمان‌های رقیب نقش فزاینده و قابل تأمل در فراهم کردن زمینه‌های بروز رقابت و کشمکش بین کشورهای عضو اکو دارد.
منحصر به فردی و نکات قابل تأمل اکو در همین نکته نهفته است که اگر چه منطقه اکو دارای ظرفیت‌های واگرایی همکاری‌های اقتصادی و ظرفیت‌های عمیق همکاری‌ها و همگرایی‌های اقتصادی نیز هست، اما عاملی که متأسفانه در دهه‌ های اخیر عامل تقویت عوامل واگرایی اقتصادی و انفعال و سستی در هم‌گرایی‌های اقتصادی داشته است، فشارهای شرکای تجاری غربی به ویژه آمریکا بوده است.
در میان چالش‌های پیش روی گسترش همکاری‌های اقتصادی در منطقه اکو، نگاه بخش خصوصی به این سازمان نگاه ویژه‌ای است. بخش خصوصی کشورهای عضو این سازمان از پیگیری اهداف و فرصت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری در منطقه هرگز غافل نمی‌شوند و با رویکردها و ابزارهای گوناگون سعی در پیشبرد اهداف خود در جهت ایجاد یک منطقه‌ی با ثبات و با صرفه‌ی اقتصادی برای فعالیت‌های خود دارند.

گفتار دوم: موقعیت و وسعت اکو

چنانچه گسترده کشورهای عضو اکو به صورت مستطیلی در نظر گرفته شود، این گستره از نظر طولی از شرق اروپا تا غرب چین و از نظر عرضی از مدیترانه، خلیج فارس و دریای عمان تا مرزهای جنوبی روسیه کشیده شده است، و در بر گیرنده‌ی مناطقی همچون: آسیای مرکزی، بخش‌هایی از قفقاز جنوبی، آسیای صغیر، فلات ایران و بخش‌هایی از شمال غربی شبه قاره هند است. اگر مساحت خشکی‌های زمین را حدود ۱۴۹ میلیون کیلومتر در نظر بگیریم، کشورهای عضو اکو حدود ۸/۴ درصد مساحت خشکی‌های جهان را شامل می‌شوند.

گفتار سوم: تجزیه و تحلیل نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت‌های منطقه اکو

الف: نقاط قوت
مجاورت منطقه اکو با بازارهای بالقوه،
وجود نیروی کار جوان، فعال و تحصیل کرده در بخش‌های مختلف،
موقعیت ویژه جغرافیایی و ترانزیتی منطقه،
وجود منابع سرشار انرژی و اهمیت انتقال این منابع به بازارهای مصرف،
موقعیت ژئوپلیتیک اکو در منطقه خاورمیانه،
تولید انبوه مواد خام مورد نیاز صنایع مختلف،
ارتباط با آب‌های بین‌المللی و قابلیت ایجاد اسکله‌ها و بنادر صادراتی،
پتانسیل‌های بالای سرمایه‌گذاری در کشورهای اکو،
وجود روابط تجاری دوستانه بین اعضای اکو،
نزدیکی فرهنگی بین مردم منطقه،
نگاه مثبت کشورهای منطقه به توسعه روابط تجاری دو و چند جانبه،
وجود یادداشت‌های تفاهم و موافقت‌نامه‌های تجاری بین کشورهای عضو،
وجود پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های مناسب در تولید و صادرات کالاهای مورد نیاز برای منطقه،
مکمل بودن اقتصاد کشورها.
ب: نقاط ضعف
ضعف نظام بانکی منطقه در گشایش L/C و دسترسی محدود بخش خصوصی به تسهیلات؛
مشکلات فراوان در خصوص صدور ویزا میان کشورهای عضو؛
عدم رشد زیر ساخت‌ها در منطقه به ویژه کمبود زیرساخت‌های صنعتی به منظور تولید کالاها و خدمات با ارزش افزوده بالا؛
عدم وجود قوانین یکپارچه و نهادهای مسئول برای رسیدگی به مشکلات قانونی بخش خصوصی؛
نامناسب بودن راه‌های زمینی در کشورهای منطقه؛
ناهمگونی توانمندی‌های اتاق‌های بازرگانی؛