۳-۴- مفروضات تحقیق

در پژوهش‌های حاضر فرض کلیدی روش‌شناسی گراندد تئوری در مورد ماهیت واقعیت مبنای طرح تحقیق حاضر قرار می‌گیرد. هم چون پژوهش‌های کیفی دیگر، در این پژوهش فرض می‌شود که واقعیت چیزی نیست جز محصول ادراک مشارکت‌کنندگان در مطالعه. بنابراین این تحقیق واقعیت را واحد قلمداد نمی‌کند و خود را ملزم به پیروی از این موضوع می‌داند که برای پدیده‌ای واحد به تعداد مشارکت‌کنندگان در تحقیق واقعیت وجود دارد. فرض چندگانه بودن واقعیت محقق را در شناسایی چگونگی درک و نگرش افراد از واقعیت موردمطالعه یاری می‌کند. درنتیجه این فرض ادراکات، دیدگاه‌ها، جهت‌گیری‌ها و مفروضات محقق را در قبال صحت / سقم یک موضوع به چالش می‌کشد. البته این موضوع بدان معنی نیست که محقق باید به تجربیات یا اعتقادات خود شک کن. بلکه بدان معنی است که محقق باید با پدیده به شیوه‌ای برخورد کند که از واقعیت مورد نظر مشارکت‌کنندگان در تحقیق صیانت شود. واقعیت از دید یک شرکت‌کننده بینش تنها و تنها همان مشارکت‌کننده را در مورد پدیده مورد مطالعه ارائه می‌دهد. با این وجود این دیدگاه‌های منحصربه‌فرد و کاملاً شخصی از جهان اغلب دارای وجوه مشترک و هم‌پوشانی‌هایی هستند که درنهایت امکان شکل‌گیری یک نظریه را فراهم می‌سازند (جئوفری^[۱۴۲]، ۲۰۰۶).^[۱۴۳] در این پژوهش دیدگاه‌های فردی مشارکت‌کنندگان در پژوهش منجر به پایه‌ریزی مبنایی برای فهم و ارائه مدل مفهومی مدیریت دانش زنجیره تأمین خدمات در حوزه تجارت الکترونیکی G2C می‌شود.

۳-۵- شرحی بر مرور ادبیات تحقیق

با بیان مجدد این نکته که “مرور ادبیات با بیان دیدگاه‌های غالب علمی به عنوان پارادایم شناختی آغاز می‌گردد"، در پژوهش جاری جهت آشنایی با چالش‌ها و فرصت‌های این حوزه از علم به مرور ادبیات محققان و اندیشمندان این حوزه از فناوری پرداخته‌ایم. ادبیات مروری پژوهش جاری به چند بخش تقسیم می‌گردد که در ذیل به تشریح هریک از بخش‌ها می‌پردازیم:

• • مرور ادبیات مدل‌ها، چرخه‌ها و ابزارهای مدیریت دانش: در این بخش ۲۷ مدل از پرکاربردترین و معروف‌ترین مدل‌های مدیریت دانش مورد بررسی قرار گرفت. در این بخش مزایا، معایب، ساختار و رویه‌های هر مدل به طور کامل تشریح گردیدند، هم‌چنین به بررسی چرخه‌ها و ابزارهای مدیریت دانش پرداخته شد.

• • مرور ادبیات مدیریت دانش زنجیره تأمین: در این بخش ۵۷ نظریه در خصوص مدیریت دانش زنجیره تأمین مورد بررسی قرار گرفت که تنها ۳۰ نظریه از ۵۷ نظریه در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفت.

• • مرور ادبیات مدیریت دانش در سازمان ثبت احوال به عنوان یکی از ارکان ارائه کننده خدمات دولت الکترونیکی: در این بخش به بررسی مقالات و پایان‌نامه‌های مرتبط با حوزه پژوهش در سازمان ثبت احوال پرداخته و نقاط قوت و ضعف آن‌ها را مورد بررسی قرار داده‌ایم.

۳-۶- شرحی بر گراندد تئوری (نظریه برخاسته از داده‌ها)

گراندد تئوری روش‌شناسی نسبتاً جدید است که نخستین بار در سال ۱۹۶۷ توسط گلاسر و اشتراوس در کتاب کشف گراندد تئوری ارائه شد. اشتراوس و کوربین (۱۹۹۸) راهبرد گراندد تئوری را چنین تعریف می‌کنند (به نقال از ایگان^[۱۴۴] ۲۰۰۲ و برگرفته از رساله دکتری رحیم فوکردی، ۱۳۹۰):
” نظریه برخاسته از داده‌ها عبارت است از آنچه به صورت استقرائی از مطالعه یک پدیده حاصل می‌شود و نمایانگر آن پدیده است. بدین معنی که طی آن از نظریه کشف می‌شود، صورت‌بندی می‌شود و صحت‌وسقم آن از طریق جمع‌ آوری نظام‌یافته و تحلیل داده‌های مربوط به آن پدیده مورد بررسی قرار می‌گیرد. بنابراین در این راهبرد جمع‌ آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها و صورت‌بندی نظریه در یک رابطه متقابل و دوسویه با یکدیگر قرار دارند.”
هدف نهایی گراندد تئوری ارائه تبیین‌های جامع نظری در مورد پدیده‌ای خاص است. به طور کلی این راهبرد داده‌های حاصل از منابع اطلاعاتی را به مجموعه‌ای از کدها، کدهای مشترک را به مقوله‌ها و آنگاه مقوله‌ها را به نظریه تبدیل می‌کند. بر این اساس اشتراوس و کوربین (۱۹۹۸) نظریه حاصل از چنین فرایندی را محصول رویکردی استقرائی می‌دانند که از مطالعه یک پدید حاصل شده است. در واقع در گراندد تئوری به جای آنکه پژوهشگر از همان ابتدای تحقیق با در اختیار داشتن یک نظریه به دنبال تائید آن باشد، این اجازه را می‌دهد تا نظریه حاکم بر رفتار پدیده‌ی مورد بررسی در حین گردآوری و تحلیل داده‌ها خود از درون داده‌ها نمایان گردد (اشتراوس و کوربین ۱۹۹۸). راهبرد گراندد تئوری علاوه بر این که با روش‌های مرسوم فرضی – قیاسی اثبات گرایانه متفاوت است، از برخی جهات با روش‌های کیفی نیز تفاوت دارد (استرن، ۱۹۸۰، ترجمه: صلصالی ۱۳۸۲)^[۱۴۵] این روش را به واسطه پنج تفاوت از سایر روش‌های کیفی متمایز می‌داند:

1. 1. در گراندد تئوری چارچوب مفهومی از مطالعات پیشین ناشی نمی‌شود بلکه از اطلاعات فعلی حاصل می‌شود.

1. 1. محقق به جای توصیف واحد تحت بررسی، به کشف فرایندهای اصلی عرصه اجتماعی می‌پردازد

1. 1. محقق هر داده را با تمام داده‌های دیگر مقایسه می‌کند.

1. 1. ممکن است محقق بسته به پیشرفت مراحل تکوین نظریه، روش‌های جمع‌ آوری داده را تغییر دهد. بنابراین اطلاعات کاذب کنار رفته و در صورت لزوم سؤالات ژرف‌تری طرح می‌شود.

1. 1. محقق در حین جمع‌ آوری داده‌ها آن‌ها را بررسی و شروع به کدگذاری، مقوله‌بندی و مفهوم‌سازی می‌کند و تقریباً از همان ابتدای کار به نوشتن افکار اولیه خود درباره گزارش تحقیق می‌پردازد.

گلاسر و اشتراوس (۱۹۶۷) پنج ویژگی اصلی را برای گراندد تئوری قائل شده‌اند که در شکل زیر به تصویر کشیده شده است.
در ارتباط با جمع‌ آوری داده‌ها
ایجاد نظریه اقتصادی
تحلیل مقایسه‌ای
خود اصلاحی
مفید برای داده‌های کیفی
شکل (۳-۱) ویژگی‌های گراندد تئوری (گلاسر و اشتراوس)
مطابق شکل ۳-۱ هدف از راهبرد گراندد تئوری کشف نظریه از طریق استقرا و مبتنی بر تحلیل مقایسه‌ای است. سرانجام کریسول^[۱۴۶] (۱۹۹۸) برخی مفروضاتی که به شکلی گسترده‌تر در تحقیقات مبتنی بر گراندد تئوری به چشم می‌خورد را چنین فهرست می‌کند (به نقال از ایگان و برگرفته از رساله دکتری رحیم فوکردی، ۱۳۹۰):

• • هدف از گراندد تئوری تولید یا کشف نظریه است

• • در راهبرد گراندد تئوری محقق با قرار دادن مجموعه‌ای از ایده‌های نظری در کنار یکدیگر نظریه‌ای قائم به ذات را شکل می‌دهد.

• • این نظریه بر چگونگی تعامل افراد با پدیده مورد بررسی تمرکز دارد

• • این نظریه از روابط احتمالی بین مفاهیم و مجموعه‌ای از مفاهیم حمایت می‌کند

• • این نظریه از داده‌های حاصل از بررسی‌های میدانی، مصاحبه‌ها و مشاهدات و مستندات نشأت می‌گیرد.

• • تحلیل داده‌ها فرایندی نظام‌یافته است و به‌محض دسترسی به داده‌ها آغاز می‌شود.

• • جمع‌ آوری داده‌ها بیشتر (یا نمونه‌گیری بیشتر) بر اساس روند شکل‌گیری مفاهیم صورت می‌گیرد

• • این مفاهیم از طریق مقایسه مستمر آن‌ها با داده‌های جدید توسعه می‌یابند

• • جمع‌ آوری داده‌ها می‌تواند هم‌زمان با ظهور مفهوم‌سازی‌های جدید متوقف شود

• • تحلیل داده‌ها با کدگذاری باز (شناسایی مقوله‌ها، مشخصه‌ ها و ابعاد) آغازشده با کدگذاری محوری (بررسی شرایط، راهبردها و پیامدها) ادامه یافته و با کدگذاری انتخابی (شکل دادن نظریه حول یک مقوله) پایان می‌یابد.

• • نظریه حاصل از این راهبرد می‌تواند در قالب مجموعه از گزاره‌ها یا یک داستان ارائه شود.

۳-۷- شرحی بر داده‌کاوی متنی

روش‌های طبقه‌بندی متن اولین بار در سال ۱۹۵۰ جهت طبقه‌بندی اسناد که به‌صورت خودکار صورت می‌پذیرفت مطرح گردید. در سال ۱۹۶۰ مقاله درزمینه‌ی طبقه‌بندی خودکار متن منتشر گردید. شناسایی اطلاعات مفید از پایگاه داده‌های متنی از طریق تکنیک‌های مختلف داده‌کاوی مدت‌های طولانی و به طور گسترده در حوزه نرم‌افزارهای مختلف مورد استفاده قرار گرفت. استفاده از تکنیک‌های طبقه‌بندی جهت کاوش و طبقه‌بندی نقص کیفیت تحلیل مجموعه داده‌های حاصل از پژوهش‌های کیفی صورت می‌پذیرد. تجزیه و تحلیل متن و استخراج دانش (TAKMI) که به منظور شناسایی مسائل شکست پژوهش است مورد استفاده قرار می‌گیرد. داده‌کاوی متنی در حل و فصل مسائل مربوط به کیفیت و قابلیت اطمینان در ارائه نتایج نوین و منحصربه‌فرد در پژوهش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. تکنیک‌های متن‌کاوی در راستای توسعه و تحلیل داده‌های حاصل از پژوهش‌های کیفی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. از دیگر کاربردها: بهبود کیفیت نتایج و ارزیابی نتایج و غیره را می‌توان نام برد. تکنولوژی داده‌کاوی انعطاف‌پذیری لازم برای بهره‌برداری اطلاعات از فرمت‌های داده‌های مختلف و یا پایگاه داده‌هایی مانند رابطه‌ای، انبار داده، معاملاتی و غیره را فراهم می کند. پایگاه داده‌های متنی می‌توانند اطلاعات را در قالب مقالات، گزارش‌ها، صفحات وب، پیام‌های حاوی یادداشت، کدگذاری‌های گراندد تئوری، متون حاصل از مصاحبه‌ها و غیره که بدون ساختار، نیمه ساختاریافته و ساختاریافته می‌باشند نگهداری می کند. متن‌کاوی را می‌توان به عنوان استخراج متن از داده‌های متنی و کشف دانش از پایگاه داده متنی عنوان کرد. فرایند استخراج متن به‌شدت متکی به تکنیک‌های داده‌کاوی برای کشف دانش مفید است با این تفاوت که در متن‌کاوی داده‌ها بدون ساختار (مصاحبه‌های صورت گرفته در پژوهش) هستند که چالش‌های بیشتری نسبت به داده‌های ساختاریافته دارند. [۶۳] مراحل استخراج متن استاندارد شامل آماده‌سازی متن، پردازش متن و تجزیه و تحلیل متن است. فرایند استخراج متن به عنوان روش‌های تعاملی و تکرارشونده به شرح ذیل و طبق شکل ۱ است.^[۱۴۷]
منبع اطلاعات متنی
پردازش متن
استفاده از تکنیک‌های داده کاوی